Tiểu Luận Phép biện chứng (bút kí triết học) (9 điểm)

MỤC LỤC

Lý do chọn đề tài . 1

Phần nội dung . 2

CHƯƠNG I: Sơ lược về phép biện chứng duy vật . 3

1. Phép biện chứng duy vật là gì? . 3

2. Sự ra đời của phép biện chứng duy vật . 3

Thời cổ đại 3

Thời kỳ Trung cổ - Phục hưng – Khai sáng . 4

Triết học cổ điển Đức . 5

Ra đời phép biện chứng duy vật . 6

CHƯƠNG II: Lý luận về phép biện chứng – duy vật được Mác – Ăng-ghen đề xuất và phát triển trong giai đoạn 1844 – 1895

1. Quan điểm của Mác – Ăng-ghen về phép biện chứng trong tác phẩm “Tư bản” . 7

2. Quan điểm của Mác – Ăng-ghen về phép biện chứng trong tác phẩm “Chống Đuy-rinh” 9

3. Quan điểm của Mác – Ăng-ghen về phép biện chứng trong tác phẩm “Biện chứng của tự nhiên” . 13

4. Quan điểm của Mác – Ăng-ghen về phép biện chứng trong tác phẩm “Lút-vích Phoi-ơ-bách và sự cáo chung của triết học cổ điển Đức” 20

Phần Kết luận 22

Lý do chọn đề tài

Triết học là một trong những khoa học ra đời sớm nhất trong lịch sử văn minh, trí tuệ của nhân loại. Từ thủa cổ đại sơ khai, con người đã bắt đầu có những ham muốn khám phá thế giới, tìm hiểu nguồn gốc thế giới và biến đổi thế giới ấy. Triết học ra đời không nhằm điều gì khác bời những lý do ấy, vì vậy, triết học đã trở thành một bộ môn khoa học được đánh giá cao về tính uyên bác và chiều sâu trí tuệ. Những tư tưởng triết học trong suốt lịch sử hình thành và phát triển, qua bao thế kỷ vẫn còn nguyên giá trị và luôn thôi thúc sự khám phá, tìm tòi cũng như đam mê hiểu biết của con người.
Nằm trong mạch nguồn ấy, triết học Mác – Lênin đã kế thừa những tinh hoa xuyên suốt lịch sử triết học từ triết học thời kỳ cổ đai, trung cổ, triết học cổ điển Đức Đồng thời, triết học Mác – Lênin còn là sự thấm nhuần những giá trị từ các tiền đề tư tưởng, khoa học kỹ thuật; dưới sự tác động của hoàn cảnh xã hội thời kỳ đó để cho ra đời một học thuyết bao gồm những hệ tư tưởng mang tính Cách mạng sâu sắc, hướng con người tới một xã hội tốt đẹp hơn. Không những thế, triết học Mác – Lênin còn cung cấp thế giới quan và phương pháp luận đúng đắn cho loài người tiến bộ. Chính vì vậy, những giá trị của triết học Mác - Lênin vẫn như những chân lý sáng mãi cho tới tận thời đại hôm nay.
Nếu như coi triết học Mác – Lênin là một sản phẩm của tư duy, của trí tuệ và sự sáng tạo thì hạt nhân làm nên những giá trị ấy chính là phép biện chứng duy vật. Triết học Mác – Lênin chính là triết học duy vật biện chứng triệt để. Nó đã khắc phục được những thiếu sót của chủ nghĩa duy vật trước đó. Đồng thời, trong cả một hệ thống triết học Mác – Lênin, các quan điểm duy vật biện chứng về tự nhiên và xã hội, các nguyên lý của chủ nghĩa duy vật biện chứng và phép biện chứng gắn bó hết sức chặt chẽ với nhau thành một hệ thống lý luận thống nhất. Có thể nói, phép biện chứng duy vật đã trở thành phương pháp tư duy chủ đạo, chi phối toàn bộ hệ thống triết học Mác – Lênin. Những giá trị mà triết học Mác – Lênin để lại cho tới tận ngày hôm nay không thể thiếu phương pháp biện chứng. Đồng thời, phép biện chứng đã làm nên tính khoa học, cách mạng sâu sắc của triết học Mác – Lênin.
Tuy nhiên, tính duy vật biện chứng triệt để trong triết học Mác – Lênin không phải là một đặc trưng được hình thành ngay từ buổi đầu ra đời của hệ thống triết học này, nó là một quá trình mang tính kế thừa, bổ sung và khắc phục những sai lầm của các quan điểm biện chứng trước đó. Phép biện chứng đã bắt đầu được C.Mác, Ph.Ăng-ghen cải thiện trên cơ sở phép biện chứng duy tâm của Hê-ghen. Triết học Mác sau này được V.I.Lê-nin phát triển thêm và trở thành triết học Mác – Lênin. Khi ấy, triết học Mác – Lênin mới là triết học duy vật biện chứng triệt để và phép biện chứng duy vật mới phát triển đến giai đoạn hoàn thiện nhất. Ngay cả trong giai đoạn triết học Mác – Lênin, việc phát triển phép biện chứng cũng thể hiện tính kế thừa và sáng tạo trong tư tưởng của ba nhà triết học C.Mác, Ph.Ăng-ghen và V.I.Lê-nin.
Nhận thức rõ giá trị của triết học Mác – Lênin và vai trò của phép biện chứng duy vật đối với những giá trị đó đã khiến việc tìm hiểu và nghiên cứu quá trình hoàn thiện phép biện chứng duy vật trở nên quan trọng và cần thiết. Sự hoàn thiện từng bước của quan điểm duy vật biện chứng được thể hiện rất rõ qua nhiều tác phẩm của C.Mác, Ph.Ăng-ghen cụ thể là các tác phẩm “Tư bản”, “Chống Đuy-rinh”, “Biện chứng của tự nhiên” và “Lút-vích Phoi-ơ-bách và sự cáo chung của triết học cổ điển Đức”.