Tiến Sĩ Phát triển thị trường vốn ở Việt Nam

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
NĂM 2011

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN . i
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .iii
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU . iv
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ vi
LỜI MỞ ĐẦU . 1
CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG VỐN 12
1.1. Tổng quan về thị trường vốn 12
1.2 Những vấn đề cơ bản về phát triển thị trường vốn . 34
1.3 Kinh nghiệm phát triển thị trường vốn ở các nước 56
Kết luận Chương 1 68

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG VỐN Ở VIỆT NAM 69
2.1 Sự ra đời và phát triển của thị trường vốn Việt Nam . 69
2.2 Thực trạng phát triển thị trường vốn ở Việt Nam hiện nay . 71
2.3 Đánh giá về sự phát triển của thị trường vốn Việt Nam . 107
Kết luận Chương 2 125
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG VỐN VIỆT NAM 127
3.1 Định hướng phát triển thị trường vốn Việt Nam 127
3.2. Giải pháp phát triển thị trường vốn ở Việt Nam 133
Kết luận Chương 3 155
KẾT LUẬN . 158
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ 161
PHỤ LỤC . 171

LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài

Vốn là một đầu vào trong quá trình sản xuất và chiếm vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng sản lượng và thu nhập. Mô hình tăng trưởng của Solow và các số liệu thực nghiệm đã chứng minh tỷ lệ tiết kiệm và đầu tư là yếu tố then chốt quyết định một nước giàu hay nghèo [27].
Thị trường tài chính, trong đó một phần quan trọng là thị trường vốn, là một trong hai kênh tích lũy và chu chuyển vốn trong nền kinh tế. Mặc dù ở hầu hết các nước, vai trò của các trung gian tài chính là lớn hơn trong việc huy động vốn, tuy nhiên, thị trường tài chính/thị trường vốn đang chiếm vị trí quan trọng hơn trong quá trình thúc đẩy tích luỹ và tập trung vốn. Do vậy xây dựng thị trường tài chính trong đó nhấn mạnh vào các khía cạnh cạnh tranh, minh bạch sẽ là yếu tố cần thiết để thiết lập một hệ thống tài chính bền vững [95].
Phát triển thị trường vốn là một vấn đề quan trọng vì một số lý do chính sau đây: (1) thị trường vốn thúc đẩy sự phát triển của khu vực tài chính, nâng cao hiệu quả và tăng trưởng; (2) thị trường vốn cung cấp tính thanh khoản, thúc đẩy sự minh bạch trong hoạt động của các công ty, từ đó giúp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn; (3) việc phát triển thị trường vốn trong điều kiện hội nhập kinh tế cũng làm nảy sinh những rủi ro nhất định. Tự do hoá hệ thống tài chính quá vội vàng hoặc không cẩn trọng cùng với những yếu kém về quản lý, điều hành, giám sát đã dẫn đến những cuộc khủng hoảng tài chính. Do vậy phát triển thị trường vốn cần thực hiện các biện pháp thận trọng.
Thị trường vốn ở Việt Nam đã hình thành và hoạt động từ năm 1995 với việc chính phủ phát hành các loại trái phiếu, công trái chính phủ. Đến năm 2000, thị trường cổ phiếu chính thức hoạt động với hoạt động cùng với Trung tâm giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh. Mặc dù đã ra đời và hoạt động trong một thời gian tương đối dài, tuy vậy hoạt động của thị trường vốn ở Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế như: hạn chế về chủng loại hàng hoá, chưa có một tổ chức xác định tín nhiệm nào đi vào hoạt động, chưa có nhà tạo lập thị trường nào hoạt động theo đúng nghĩa như ở các thị trường phát triển v.v
Chính vì các lý do trên, việc phát triển thị trường vốn theo một trình tự và các bước đi phù hợp là một đòi hỏi cần thiết đối với điều kiện ở Việt Nam hiện nay.

2. Mục đích nghiêu cứu

Mục đích nghiên cứu của luận án là nhằm đánh giá thực trạng và đưa ra các giải pháp phát triển thị trường vốn tại Việt Nam. Các câu hỏi nghiên cứu cụ thể cần phải được trả lời là:
1. Phát triển thị trường vốn là gì? Các nội dung của việc phát triển thị trường vốn là gì?
2. Mức độ phát triển của thị trường vốn được xác định như thế nào?
3. Thực trạng tình hình phát triển và mức độ hiệu quả của thị trường vốn tại Việt Nam là như thế nào?
4. Các giải pháp nào cần được thực hiện để phát triển thị trường vốn ở Việt Nam hiện nay?
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu