MỞ ĐẦU Lý do chọn đề tài Trong giai đoạn phát triển kinh tế Việt Nam, sự ra đời và phát triển thị trường chứng khoán đã góp phần đáp ứng nhu cầu vốn đầu tư cho nền kinh tế Thị trường chứng khoán được xem là đặc trưng cơ bản, là biểu tượng của nền kinh tế hiện đại. Nền kinh tế Việt Nam đang trong giai đoạn tăng trưởng tốt, năm 2005 GDP đạt mức tăng trưởng là 8,4% dẫn đến Việt Nam đứng vào hàng các quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao của khu vực và thế giới, năm 2006 là 8,17%. Ông Houng Lee- Giám đốc IMF tại Việt Nam dự báo “Năm 2006, nền kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục trong giai đoạn đi lên của chu kỳ kinh tế”. Năm 2006 là năm có nhiều yếu tố thuận lợi để phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam. Thực tế, thị trường chứng khoán Việt Nam quy mô còn quá nhỏ, thị trường chưa tương xứng và cạnh tranh được với thị trường các nước khu vực; hàng hóa còn quá ít, không phong phú về chủng loại; thị trường còn thiếu những nhà đầu tư chiến lược. Do đó, việc phát triển thị trường chứng khoán là mục tiêu quan trọng hàng đầu của Đảng và Nhà nước. Bên cạnh đó, quá trình toàn cầu hoá là xu hướng chung của thế giới và Việt Nam cũng đang gia nhập vào vòng xoáy đó. Vì vậy, hội nhập kinh tế quốc tế trong đó hội nhập thị trường tài chính mà đặc biệt hội nhập thị trường chứng khoán là vấn đề mang tính tất yếu. Trong thời gian qua, thị trường chứng khoán Việt Nam đã từng bước trưởng thành và phát triển nhưng chưa hội đủ các yếu tố tương xứng so với thị trường chứng khoán các nước. Do đó, việc phát triển thị trường chứng khoán, mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế và nghiên cứu kết nối trường chứng khoán Việt Nam với trường chứng khoán các nước là sự cần thiết tất yếu cho mục tiêu hội nhập thị trường tài chính, thị trường chứng khoán. Từ các luận cứ nêu trên, NCS đã chọn đề tài “Phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn hội nhập đến năm 2010” làm luận án tiến sĩ kinh tế Luận đề xuất phát Căn cứ mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội, phát triển ngành tài chính giai đoạn 2006-2010; mục tiêu phát triển thị trường chứng khoán đã được Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam đến năm 2010 ở Quyết định 163/2003/QĐ-TTg ngày 5/8/2003, Quyết định 898/QĐ-BTC ngày 20/2/2006. Mục tiêu của việc nghiên cứu Từ lý do nghiên cứu và luận đề xuất phát trên, các mục tiêu của việc nghiên cứu sẽ là: - Về mặt lý luận, luận án nghiên cứu: Thứ nhất, nêu ra các lý luận cơ bản về thị trường chứng khoán, khung pháp lý và cơ chế vận hành của thị trường. Thứ hai, là hàng hóa và nguồn tài trợ vốn cho doanh nghiệp được phân tích về mặt phương pháp luận trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế; Thứ ba là sự hình thành và phát triển thị trường chứng khoán của các nước khu vực như Trung Quốc, Singapore và Hàn Quốc, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm có giá trị thực tiễn cho Việt Nam, là cơ sở cho việc định hướng phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế. - Về mặt thực tiễn, phân tích, đánh giá thị trường chứng khoán Việt Nam là một chuỗi sự kiện mang tính lịch sử phù hợp với quốc gia có nền kinh tế chuyển đổi. Bên cạnh việc phân tích thực tiễn hoạt động thị trường chứng khoán Việt Nam, luận án cũng đã so sánh quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam với các nước để nhận định mặt hạn chế của thị trường Việt Nam đối với các nước. Qua đó, căn cứ vào nội dung của “Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2010” để hoạch định hệ thống các giải pháp đồng bộ cho thị trường chứng khoán Việt Nam trước thềm gia nhập WTO. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: luận án nghiên cứu thị trường chứng khoán Việt Nam và các yếu tố cần thiết cho quá trình phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn hội nhập - Phạm vi nghiên cứu : luận án tập trung nghiên cứu về cơ chế hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam, nghiên cứu các mô hình kết nối thị trường chứng khoán giữa Singapore và Úc để xây dựng mô hình kết nối thích hợp cho thị trường chứng khoán Việt Nam và Singapore. Ngoài ra, nghiên cứu các giải pháp phát triển thị trường và mô hình tính hệ số Bêta cho các cổ phiếu giúp nhà đầu tư kiểm soát rủi ro hệ thống trên thị trường chứng khoán góp phần đẩy mạnh hoạt động đầu tư chứng khoán trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế Phương pháp nghiên cứu Phương pháp chung được sử dụng mang tính chất xuyên suốt và chỉ đạo là phương pháp duy vật biện chứng , xem xét và giải quyết các vấn đề có liên quan trong mối liên hệ phổ biến, trong trạng thái vận động và phát triển, có tính chất hệ thống trong những kết quả, những mặt tích cực đã đạt được. Ngoài ra đề tài còn sử dụng các phương pháp khác như: phương pháp thu thập thông tin từ: Ủy Ban chứng khoán Nhà nước, Trung tâm giao dịch chứng khoán, công ty chứng khoán, phương pháp thống kê, điều tra chọn mẫu, phương pháp phân tích tổng hợp, phương pháp so sánh, Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu Luận án đã mô tả, phân tích thực trạng thị trường chứng khoán Việt Nam nhằm đánh giá chuỗi sự kiện diễn tiến trên thị trường nhằm giúp cho các nhà quản lý thị trường, nhà phát hành, nhà đầu tư có được một bức tranh hoàn hảo phản ảnh nhịp độ hoạt động thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian qua. Từ đó các nhà quản lý thị trường có thể hoạch định các công cụ phù hợp để phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam. Bên cạnh việc nghiên cứu mô hình kết nối thị trường chứng khoán Việt Nam và thị trường chứng khoán Singapore sẽ góp phần tạo điều kiện hội nhập thị trường chứng khoán Việt Nam với thị trường các nước khu vực. MỤC LỤC Chương 1: Các vấn đề về thị trường chứng khoán Chương 2: Thực tiễn về sự hình thành và phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam Chương 3: phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn hội nhập đến năm 2010
