Thạc Sĩ Phát triển thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế

MỞ ĐẦU

1/ Tính cấp thiết của đề tài
Mục tiêu hàng đầu của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn
2001 – 2010 ở Việt Nam là đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và ổn định. Muốn
vậy, tới năm 2010 Việt Nam cần huy động khoảng 150-160 tỷ USD vốn đầu tư
toàn xã hội. Đây thực sự là bài toán nan giải vì trong suốt giai đoạn 1990-2000,
Việt Nam chỉ huy động được gần 65 tỷ USD. Cho nên trong những năm còn lại
Việt Nam cần huy động tối đa các nguồn lực tài chính cho đầu tư phát triển kinh
tế với chủ trương “Vốn trong nước là quyết định, vốn nước ngoài là quan trọng”.
Mặt khác, khi kinh tế tăng trưởng, đời sống người dân được nâng lên thì
nhu cầu được bảo vệ trước những rủi ro của các chủ thể, cá nhân trong nền kinh
tế cũng tăng. Một khi rủi ro đã xảy ra yêu cầu tức thì phải có một khoản tài chính
bù đắp để giúp các chủ thể, cá nhân nhanh chóng ổn định sản xuất, ổn định đời
sống từ đó mới tạo động lực cho nền kinh tế phát triển ổn định và tăng trưởng hơn
nữa.
Để vừa đảm bảo nhu cầu vốn cho phát triển kinh tế vừa giữ cho nền kinh
tế tăng trưởng ổn định, Chính phủ cần thực hiện nhiều chính sách đồng bộ. Một
trong những chính sách đó là quan tâm và tạo điều kiện để phát triển thị trường
bảo hiểm nói chung và bảo hiểm nhân thọ ở Việt Nam nói riêng.
Hơn thế nữa, trong xu hướng toàn cầu hóa hiện nay, nền kinh tế Việt Nam
đang từng bước hội nhập vào nền kinh tế thế giới. Ngành bảo hiểm Việt Nam
cũng đang trong quá trình hội nhập này. Với các Hiệp định thương mại song
phương, đa phương và sắp tới khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế
giới WTO đòi hỏi Chính phủ từng bước xóa bỏ dần tiến đến xóa bỏ hoàn toàn hạn
chế gia nhập thị trường bảo hiểm của các công ty bảo hiểm nước ngoài. Điều này
sẽ làm cho ngành bảo hiểm có cơ hội thu hút nhiều vốn cho phát triển đồng thời
đa dạng hóa các sản phẩm với chất lượng ngày càng cao, giá thành lại hạ, cũng
như tranh thủ được kinh nghiệm, công nghệ kinh doanh và kỹ năng quản lý tiến
tiến của các công ty bảo hiểm nước ngoài. Nhưng cùng với quá trình hội nhập đã
đặt ra cho ngành bảo hiểm Việt Nam nói chung và bảo hiểm nhân thọ nói riêng
nhiều thách thức, các công ty bảo hiểm Việt Nam cần phải đủ mạnh về mọi mặt
thì mới tận dụng được các cơ hội trên và không bị “hòa tan” ngay trong thị trường
của chính mình.
Vậy sắp tới khi gia nhập vào các tổ chức quốc tế này với cam kết mở cửa
thị trường bảo hiểm thì phải phát triển thị trường bảo hiểm nhân thọ ở Việt Nam
như thế nào để vừa đảm bảo các mục tiêu phát triển KT-XH do Đảng và Nhà
nước đã đề ra vừa đưa ngành bảo hiểm Việt Nam từng bước chủ động hội nhập
vào ngành bảo hiểm thế giới.
Luận án: “Phát triển thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam trong
giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế” được lựa chọn nghiên cứu nhằm giải quyết
các vấn đề đã nêu ra.
2. Mục đích nghiên cứu
Luận án tập trung nghiên cứu phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động của
thị trường bảo hiểm nhân thọ ở Việt Nam trong thời gian qua. Qua đó đề xuất các
giải pháp phát triển thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam trong thời gian tới
theo các cam kết mở cửa thị trường dịch vụ tài chính khi gia nhập vào các tổ chức
quốc tế nhưng vẫn đảm bảo được mục tiêu phát triển KT_XH do Đảng và nhà
nước đã đề ra.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Hoạt động của các công ty BHNT không chỉ giới hạn ở hoạt động kinh
doanh bảo hiểm thuần túy mà còn bao gồm cả hoạt động đầu tư. Vì vậy, đối
tượng nghiên cứu của luận án là các hoạt động kinh doanh bảo hiểm thuần túy
như: thiết kế, định phí, phân phối, dự phòng, đồng thời luận án dành một dung
lượng thích hợp nghiên cứu về hoạt động và hiệu quả đầu tư của các công ty bảo
hiểm trên phạm vi toàn thị trường bảo hiểm nhân thọ và cả trên phạm vi thị
trường tài chính của Việt Nam. Đặc biệt, quá trình nghiên cứu của luận án được
đặt trong bối cảnh thị trường BHNT Việt Nam đã và đang gia nhập từng bước vào
nền kinh tế thế giới, để từ đó luận án đưa ra các giải pháp tối ưu trong việc phát
triển an toàn, bền vững thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam trong giai đoạn
hội nhập kinh tế quốc tế.
4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu được sử dụng xuyên suốt trong đề tài là phương
pháp duy vật biện chứng và lịch sử. Trong quá trình nghiên cứu có kết hợp giữa
lý luận và thực tiễn thông qua điều tra, khảo sát. Ngoài ra, luận án còn sử dụng
phương pháp phân tích tổng hợp, phương pháp so sánh, phương pháp thống kê,
phương pháp đồ thị để đánh giá bản chất của đối tượng nghiên cứu.