Luận Văn Phát triển dịch vụ tài chính trong Tập đoàn Bưu chính viễn thông Việt Nam

1. Tính cấp thiết của đề tài
Để tăng cường tiềm lực kinh tế nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường, thực hiện chủ
trương đổi mới doanh nghiệp của Chính phủ, Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam đã
thành lập một số định chế tài chính như Công ty Tài chính Bưu điện, Công ty Tiết kiệm Bưu điện
và Công ty Cổ phần Bảo hiểm Bưu điện, nhằm mục đích kinh doanh các dịch vụ tài chính. Tuy
nhiên hoạt động kinh doanh các dịch vụ tài chính của các định chế tài chính trong Tổng công ty
Bưu chính Viễn thông Việt Nam còn rất hạn chế, đơn lẻ, qui mô nhỏ, dịch vụ tài chính nghèo nàn,
chưa phát huy hết năng lực của các định chế tài chính. Để đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất
kinh doanh cũng như khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam trong quá trình hội
nhập kinh tế quốc tế, Chính phủ có chủ trương tập đoàn hoá các tổng công ty mạnh ở Việt Nam.
Theo đó Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) đã được thí điểm thành lập theo
Quyết định số 58/2005/QĐ-TTg ngày 23/3/2005 của Thủ tướng Chính phủ. Tập đoàn có phát
triển mạnh hay không phụ thuộc vào năng lực tài chính của Tập đoàn, vì vậy cần thiết phải huy
động và sử dụng đa dạng các nguồn lực trong nội bộ Tập đoàn cũng như của các thành phần kinh
tế xã hội để đảm bảo đáp ứng đầy đủ kịp thời nhu cầu vốn tín dụng - đầu tư. Phát triển dịch vụ tài
chính là một hướng đi cho việc thu hút nguồn vốn đầu tư của Tập đoàn. Mặt khác kinh doanh các
dịch vụ tài chính là một lĩnh vực kinh doanh quan trọng nhằm đa dạng hoá các hoạt động kinh
doanh của Tập đoàn. Xuất phát từ thực trạng trên tác giả đã lựa chọn đề tài: “Phát triển dịch vụ
tài chính trong Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam” để nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Nghiên cứu những vấn đề lý luận chung về phát triển dịch vụ tài chính trong tập đoàn
kinh tế nói chung, chỉ ra những điều kiện để phát triển dịch vụ tài chính và chỉ tiêu đánh giá sự
phát triển dịch vụ tài chính trong tập đoàn kinh tế. Trên cơ sở đó phân tích thực trạng phát triển
dịch vụ tài chính trong Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, đánh giá kết quả đạt được,
những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế để từ đó có những giải pháp nhằm phát triển
các dịch vụ tài chính trong Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Dịch vụ tài chính và sự phát triển dịch vụ tài chính
trong Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam.
- Phạm vi nghiên cứu: Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu sự phát triển dịch vụ tài chính của
Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam kể từ khi thành lập các định chế tài chính cho đến
giai đoạn chuyển đổi sang tập đoàn.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Luận án sử dụng phương pháp hệ thống hoá, phân tích thống kê, so sánh, tổng hợp.
Ngoài ra luận án còn sử dụng phương pháp khảo sát thực tế tại các đơn vị cung cấp dịch vụ tài
chính của VNPT và phương pháp mô hình toán để dự báo nhu cầu sử dụng dịch vụ tài chính của
Tập đoàn làm căn cứ để đề xuất những giải pháp nhằm phát triển các dịch vụ tài chính trong
Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam.
5. Những đóng góp của đề tài:
- Trên cơ sở tổng quan về mặt lý thuyết các quan niệm, đặc điểm và các loại hình dịch vụ
tài chính (ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán), luận án đã phát hiện ra bốn vai trò của dịch vụ
tài chính trong kinh tế thị trường (đặc biệt là tập trung và phân bổ có hiệu quả vốn đầu tư, giám
sát các hoạt động của chủ thể kinh tế, phân tán và giảm thiểu rủi ro).
- Trên cơ sở phát hiện sự cần thiết khách quan của phát triển dịch vụ tài chính trong tập
đoàn kinh tế, luận án đã phân tích và đề xuất năm loại chỉ tiêu đánh giá sự phát triển dịch vụ tài
chính trong tập đoàn kinh tế (loại chỉ tiêu về chủ thể cung cấp dịch vụ, đối tượng sử dụng dịch
vụ, số lượng, chất lượng và giá cả của sản phẩm dịch vụ, khả năng tiếp cận dịch vụ và cuối
cùng là chỉ tiêu khả năng cạnh tranh của dịch vụ). Những đề xuất này thể hiện nội dung mới về
mặt lý thuyết của luận án.
2
- Trên cơ sở nghiên cứu về ứng dụng dịch vụ tài chính của các tập đoàn lớn như Siemens,
Samsung, GE, CNOOC, v.v luận án đã thể hiện tư duy đúc rút và phát hiện ra bài học kinh
nghiệm đối với phát triển dịch vụ tài chính trong tập đoàn kinh tế ở Việt Nam (dịch vụ tài chính
là một động lực quan trọng của tập đoàn, cần có sự lựa chọn các loại hình dịch vụ tương thích
với hoạt động của tập đoàn, cần có trật tự ưu tiên trong đầu tư phát triển dịch vụ, cần tính đến
khả năng nắm giữ cổ phần chi phối đối với định chế tài chính quan trọng của tập đoàn). Những
bài học kinh nghiệm này được xem là nội dung mới của luận án.
- Trên cơ sở khảo sát và phân tích khoa học thực trạng hoạt động các dịch vụ tài chính ở
Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, luận án đã phát hiện ra được các bất cập lớn nhất
đang hạn chế sự phát triển dịch vụ tài chính trong tập đoàn này (đó là các bất cập về mô hình tổ
chức của các chủ thể cung cấp dịch vụ, quan điểm phát triển dịch vụ chưa tương thích, điều kiện
pháp lý chưa được hoàn thiện, tiềm lực tài chinh còn yếu, v.v ).
- Trên cơ sở những nghiên cứu ở phần trên, luận án đã tập trung đề xuất chi tiết một hệ
thống giải pháp nhằm phát triển dịch vụ tài chính trong tập đoàn Bưu chính Viễn thông, trong
đó nổi lên một số nội dung mới, đó là:
+ Hoàn thiện mô hình tổ chức: đối với Công ty dịch vụ tiết kiệm bưu điện cần phải
chuyển đổi thành ngân hàng thương mại đa năng dựa vào lợi thế của bưu chính viễn thông để
phục vụ nhu cầu phát triển tập đoàn cũng như công chúng; đối với Công ty tài chính bưu điện
cần gấp rút cổ phần hoá để nâng cao tiềm lực tài chính và hoạt đông theo mô hình công ty mẹ -
công ty con trong tập đoàn tránh được hoạt động hữu danh vô thực như hiện nay.
+ Tăng vốn điều lệ thông qua việc cổ phần hoá và phát hành cổ phiếu bổ sung cho các
định chế tài chính trong Tập đoàn Bưu chính Viễn thông.
+ Đa dạng hoá các dịch vụ: Tiết kiệm, tín dụng, các dịch vụ tài chính vi mô gắn với tiết
kiệm trong dân cư nông thôn Việt Nam qua hoạt động của Bưu điện, phát triển các dịch vụ
thanh toán, chuyển tiền và dịch vụ tư vấn, v.v
+ Hiện đại hoá cơ sở hạ tầng, công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin, làm cơ sở cho
phát triển dịch vụ tài chính trong tập đoàn.
+ Hướng tới thành lập một “Trung tâm thanh khoản” trong Tập đoàn Bưu chính Viễn
thông Việt Nam. Trung tâm này sẽ có ý nghĩa rất lớn đối với toàn bộ nền kinh tế quốc dân bên
cạnh trung tâm thanh toán của Ngân hàng nhà nước. Luận án đã lập luận khá chi tiết về đề xuất
này. Trong thực tế, đây là đề xuất rất mới và có ý nghĩa khoa học thiết thực của luận án.
6. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phần nội dung gồm 3 chương:
Chương 1: Phát triển dịch vụ tài chính trong tập đoàn kinh tế.
Chương 2: Thực trạng phát triển dịch vụ tài chính trong Tập đoàn Bưu chính Viễn thông
Việt Nam.
Chương 3: Giải pháp phát triển dịch vụ tài chính trong Tập đoàn Bưu chính Viễn thông
Việt Nam.