Thạc Sĩ Phát triển công tác đào tạo nghề tại trường cao đẳng du lịch và thương mại

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii
LỜI CẢM ƠN
Luận văn là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu, kết hợp với kinh
nghiệm trong quá trình công tác và sự nỗ lực cố gắng của bản thân.
Đạt được kết quả này, em xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến Ban
Giám hiệu, Phòng Đào tạo và các giảng viên Trường Đại học Kinh tế và
Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ em
hoàn thành Luận văn.
Đặc biệt là PGS.TS. Nguyễn Trọng Xuân - Người trực tiếp hướng dẫn
khoa học và giúp đỡ em trong suốt quá trình nghiên cứu.
Em xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, tháng 5 năm 2015
Tác giả luận văn


Lê Việt Anh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii
MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN i
LỜI CẢM ƠN . ii
MỤC LỤC iii
DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT vii
DANH MỤC BẢNG, HÌNH viii
MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của đề tài 1
2. Mục tiêu nghiên cứu 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu . 2
4. Đóng góp của đề tài luận văn 3
5. Kết cấu của luận văn . 3
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC
ĐÀO TẠO NGHỀ . 4
1.1. Cơ sở lý luận về nghề và công tác đào tạo nghề 4
1.1.1. Khái niệm nghề . 4
1.1.2. Đặc trưng của nghề . 5
1.1.3. Khái niệm đào tạo . 6
1.1.4. Khái niệm đào tạo nghề 6
1.1.5. Phân loại đào tạo nghề 7
1.1.6. Các hình thức đào tạo nghề . 9
1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác đào tạo nghề của một trường 12
1.2.1. Các yếu tố bên ngoài . 12
1.2.2. Các yếu tố bên trong . 18
1.3. Vai trò của đào tạo nghề . 30
1.3.1. Về mặt kinh tế . 30
1.3.2. Về mặt xã hội 31
1.3.3. Về mặt văn hoá 31
1.3.4. Về mặt trật tự, an toàn xã hội 33
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv
1.4. Kinh nghiệm về phát triển công tác đào tạo nghề trên thế giới và ở
Việt Nam . 34
1.4.1. Kinh nghiệm phát triển đào tạo nghề trên thế giới . 34
1.4.2. Kinh nghiệm phát triển công tác đào tạo nghề tại Việt Nam
(kinh nghiệm của tỉnh Nghệ An) 36
1.4.3. Kinh nghiệp phát triển công tác đào tạo nghề tại Trường Cao
đẳng Nghề du lịch và dịch vụ Hải Phòng . 44
Tiểu kết Chương 1 . 45
Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 46
2.1. Câu hỏi nghiên cứu: . 46
2.2. Phương pháp nghiên cứu: 46
2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu /thông tin /dữ liệu 46
2.2.2. Phương pháp xử lý số liệu . 47
2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu 47
2.2.4. 48
2.3. Các chỉ tiêu sử dụng đánh giá hoạt động đào tạo nghề tại Trường
Cao đẳng Du lịch và Thương mại . 49
Chương 3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐÀO TẠO NGHỀ TẠI
TRƯỜNG CAO ĐẲNG DU LỊCH VÀ THƯƠNG MẠI . 50
3.1. Giới thiệu chung về Trường Cao đẳng Du lịch và Thương mại 50
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Nhà trường 50
3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Trường Cao đẳng Du lịch và Thương mại. . 51
3.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy và chức năng, nhiệm vụ của mỗi bộ
phận của Trường Cao đẳng Du lịch và Thương mại 51
3.1.4. Quy mô, cơ cấu đội ngũ giáo viên của Nhà trường 54
3.2. Thực trạng hoạt động đào tạo nghề tại trường Cao đẳng Du lịch
và Thương mại 58
3.2.1. Thực trạng quy mô, cơ cấu đào tạo nghề tại Trường Cao đẳng
Du lịch và Thương mại . 58
3.2.2. Kết quả học tập của học sinh 62
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v
3.2.3. Tỷ lệ học sinh có việc làm sau khi tốt nghiệp . 63
3.2.4. Tỷ lệ học sinh có việc làm ổn định . 64
3.2.5. Tỷ lệ học sinh được doanh nghiệp đặt hàng . 65
3.2.6. Đánh giá của doanh nghiệp về chất lượng đào tạo nghề của Nhà trường 66
3.3. Đánh giá chung 68
3.3.1. Ưu điểm . 68
3.3.2. Hạn chế 69
3.3.3. Nguyên nhân . 69
Tiểu kết chương 3 71
Chương 4. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CÔNG TÁC ĐÀO TẠO NGHỀ
TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG DU LỊCH VÀ THƯƠNG MẠI . 73
4.1. Dự báo nhu cầu lao động được đào tạo nghề lĩnh vực du lịch trong
thời kỳ 2016-2020 và tầm nhìn 2030 73
4.2. Mục tiêu của công tác đào tạo nghề tại Trường Cao đẳng Du lịch
và Thương mại 75
4.2.1. Mục tiêu chung 75
4.2.2. Các mục tiêu cụ thể . 75
4.3. Một số giải pháp nhằm phát triển công tác đào tạo nghề tại
Trường Cao đẳng Du lịch và Thương mại 76
4.3.1. Hoàn thiện xây dựng nội quy, quy chế của Nhà trường . 76
4.3.2. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ giáo viên và cán bộ quản lý . 79
4.3.3. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất . 83
4.3.4. Tăng cường mối quan hệ giữa Nhà trường và Doanh nghiệp . 86
4.3.5. Hoàn thiện công tác kiểm định chất lượng dạy nghề 91
Kết luận chương 4 . 94
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 95
1. Kết luận . 95
2. Khuyến nghị 96
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO . 98

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vi
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vii
DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT

CĐN : Cao đẳng nghề
CNKT : Công nhân kỹ thuật
CSDN : Cơ sở dạy nghề
CSVC : Cơ sở vật chất
ĐTN : Đào tạo nghề
GTVT : Giao thông vận tải
GVDN : Giáo viên dạy nghề
HSSV : Học sinh sinh viên
KCN : Khu công nghiệp
KTCN : Kỹ thuật công nghiệp
KT-XH : Kinh tế - xã hội
TB&XH : Thương binh xã hội
TCN : Trung cấp nghề
XKLĐ : Xuất khẩu lao động

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

viii
DANH MỤC BẢNG, HÌNH
Bảng:
Bảng 3.1: Số lượng, cơ cấu lực lượng lao động của Trường theo trình độ . 55
Bảng 3.2: Số lượng giáo viên cơ hữu của Trường theo ngành đào tạo . 57
Bảng 3.3: Quy mô tuyển sinh của Nhà trường qua các năm 58
Bảng 3.4: Quy mô đào tạo nghề qua các năm . 59
Bảng 3.5: Quy mô và cơ cấu nghề đào tạo của Trường năm 2014 . 60
Bảng 3.6: Kết quả tốt nghiệp qua các năm học . 62
Bảng 3.7: Tỷ lệ học sinh có việc làm sau khi tốt nghiệp 63
Bảng 3.8: Tỷ lệ học sinh có việc làm ổn định sau khi tốt nghiệp . 64
Bảng 3.9: Tỷ lệ học sinh được doanh nghiệp đặt hàng . 65
Bảng 3.10: Ý kiến của doanh nghiệp về chất lượng lao động 67

Hình:
Hình 3.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức trường Cao đẳng Du lịch và Thương mại 53

1
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Thực tế tại Việt Nam trong những năm gần đây đang có sự dịch chuyển
đáng kể lực lượng lao động từ nông nghiệp, nông thôn sang làm việc ở khu
vực công nghiệp và dịch vụ. Đó chính là cơ sở của thực trạng lao động trong
công nghiệp vẫn chủ yếu là lao động phổ thông, mới chỉ tham gia vào quá
trình lao động đơn giản trong các nhà máy nên năng suất lao động còn thấp,
thu nhập của người lao động chưa đảm bảo ổn định được cuộc sống. Mặt
khác, sự yếu kém về lao động lành nghề, lao động qua đào tạo đã ảnh hưởng
xấu đến sự phát triển. Hải Dương là tỉnh nằm trong khu vực đồng bằng Bắc
Bộ, có điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế. Hiện tại, toàn tỉnh đã quy
hoạch, triển khai và đưa vào khai thác sử dụng 10 khu công nghiệp với tổng
diện tích 2.719 ha. Công suất khai thác các khu công nghiệp ước đạt trên
70%, tương đương số vốn trên 350 triệu USD và thu hút hàng trăm ngàn lao
động từ các địa phương trong và ngoài tỉnh.
Trong định hướng phát triển, Hải Dương ra sức thực hiện các kế hoạch,
chỉ tiêu đặt ra để trở thành một tỉnh công nghiệp. Vì vậy, nhu cầu về nguồn
nhân lực phục vụ cho các khu công nghiệp, hiện đại hoá nông thôn và cho các
làng nghề rất lớn và cấp thiết. Đồng thời, đào tạo nghề để giải quyết việc cho
số lao động của các địa phương trong diện thu hồi đất xây dựng các khu công
nghiệp cũng đang được tỉnh quan tâm và là nỗi bức xúc của mỗi địa phương
và người lao động.
Trường Cao đẳng Du lịch và Thương mại là cơ sở giáo dục công lập
trực thuộc Bộ Công Thương đóng trên địa bàn tỉnh Hải Dương, có nhiệm vụ
đào tạo nhân lực ở các trình độ cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp gồm cả hệ
chính quy và hệ nghề, đáp ứng nhu cầu nhân lực thuộc lĩnh vực kinh doanh du
lịch, thương mại cho nhu cầu xuất khẩu lao động, khu vực đồng bằng sông

2
Hồng và tỉnh Hải Dương. Đến thời điểm hiện nay, Nhà trường đã có bề dày
đào tạo nói chung và đào tạo nghề nói riêng trên 50 năm. Hằng năm, Nhà
trường cung cấp cho thị trường từ 200 đến 300 lao động có tay nghề ở các
trình độ cao đẳng nghề, trung cấp nghề và sơ cấp nghề. Với số lượng và cơ
cấu học sinh sinh viên được đào tạo nghề ra trường hằng năm, vẫn chưa đáp
ứng được nhu cầu nhân lực cho thị trường lao động. Chính vì những lý do trên
mà em chọn vấn đề: “Phát triển công tác đào tạo nghề tại Trường Cao đẳng
Du lịch và Thương mại” làm đề tài luận văn thạc sỹ của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Đề xuất các biện pháp cụ thể, phù hợp nhằm phát triển công tác đào
tạo nghề của Trường Cao đẳng Du lịch và Thương mại để đáp ứng ngày
một tốt hơn nhu cầu nhân lực lĩnh vực kinh doanh du lịch, dịch vụ, thương
mại cho tỉnh Hải Dương, khu vực đồng bằng sông Hồng và cho nhu cầu
xuất khẩu lao động.
2.2. Mục tiêu cụ thể
Hệ thống hóa cơ sở lý luận về công tác phát triển đào tạo nghề; Nghiên
cứu một vài bài học thực tiễn về công tác đào tạo nghề của một quốc gia và
một địa phương có hoạt động đào tạo nghề phát triển.
Đánh giá đúng thực trạng công tác đào tạo nghề của Trường Cao đẳng
Du lịch và Thương mại, tìm ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của
hạn chế trong công tác đào tạo nghề của Nhà trường.
Đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm phát triển công tác đào tạo nghề
của Nhà trường và các biện pháp cụ thể để thực thi các giải pháp đã đề xuất.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Những vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến công tác đào tạo nghề
tại Trường Cao đẳng Du lịch và Thương mại.

3
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Về nội dung: Công tác đào tạo nghề.
Về thời gian: Thời gian: Giai đoạn từ năm 2010 đến nay.
Về không gian: Trường Cao đẳng Du lịch và Thương mại.
4. Đóng góp của đề tài luận văn
Đánh giá thực trạng công tác đào tạo nghề tại Trường Cao đẳng Du lịch
và Thương mại, chỉ ra được điểm mạnh, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế
trong công tác đào tạo nghề, trên cơ sở đó đề xuất được một số giải pháp
nhằm phát triển công tác đào tạo nghề cho Nhà trường.
5. Kết cấu của luận văn
Lời mở đầu
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác đào tạo nghề.
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu.
Chương 3: Thực trạng công tác đào tạo nghề tại Trường Cao đẳng Du
lịch và Thương mại.
Chương 4: Giải pháp phát triển công tác đào tạo nghề tại Trường Cao
đẳng Du lịch và Thương mại.
Kết luận