Tiến Sĩ Phát triển chăn nuôi lợn thịt ở tỉnh Thanh Hóa

LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NĂM 2015
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của đề tài 1
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3
4. Đóng góp mới của luận án 3
Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 5
1.1. Cơ sở lý luận về phát triển chăn nuôi lợn thịt 5
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản 5
1.1.2. Vai trò của phát triển chăn nuôi lợn thịt 9
1.1.3. Đặc điểm kinh tế, kỹ thuật trong phát triển chăn nuôi lợn thịt 11
1.1.4. Nội dung nghiên cứu phát triển chăn nuôi lợn thịt 13
1.1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển chăn nuôi lợn thịt 19
1.2. Cơ sở thực tiễn về phát triển chăn nuôi lợn thịt 25
1.2.1. Kinh nghiệm phát triển chăn nuôi lợn thịt ở một số nước trên thế giới 25
1.2.2. Kinh nghiệm phát triển chăn nuôi lợn thịt ở Việt Nam 29
1.2.3. Các nghiên cứu liên quan đến phát triển chăn nuôi lợn thịt 34
TÓM TẮT CHƯƠNG 1 37
Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 38
2.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 38
2.1.1. Điều kiện tự nhiên 38
2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội 42
2.2. Phương pháp nghiên cứu 43
2.2.1. Tiếp cận nghiên cứu 43
2.2.2. Khung phân tích phát triển chăn nuôi lợn thịt 44
2.2.3. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu 45
2.2.4. Phương pháp thu thập thông tin 46
2.2.5. Phương pháp tổng hợp và phân tích thông tin 48
2.2.6. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu 51
TÓM TẮT CHƯƠNG 2 53
Chương 3. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CHĂN NUÔI LỢN THỊT
Ở TỈNH THANH HÓA 54
3.1. Thực trạng phát triển chăn nuôi lợn thịt ở tỉnh Thanh Hóa 54
3.1.1. Tổng quan tình hình thực hiện các chủ chương, chính sách phát
triển chăn nuôi lợn thịt ở tỉnh Thanh Hóa 54
3.1.2. Quy hoạch phát triển chăn nuôi lợn thịt 59
3.1.3. Hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển chăn nuôi lợn thịt 63
3.1.4. Các nguồn lực trong phát triển chăn nuôi lợn thịt 66
3.1.5. Vấn đề môi trường trong phát triển chăn nuôi lợn thịt 68
3.1.6. Quá trình sản xuất trong chăn nuôi lợn thịt ở tỉnh Thanh Hóa 70
3.1.7. Kết quả và hiệu quả phát triển chăn nuôi lợn thịt 80
3.1.8. Điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong phát triển chăn
nuôi lợn thịt ở tỉnh Thanh Hóa 94
3.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển chăn nuôi lợn thịt ở tỉnh
Thanh Hóa 101
3.2.1. Nhóm yếu tố bên ngoài 101
3.2.2. Nhóm yếu tố bên trong 104
TÓM TẮT CHƯƠNG 3 111
Chương 4. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CHĂN NUÔI LỢN THỊT Ở TỈNH THANH HOÁ 112
4.1. Định hướng phát triển chăn nuôi lợn thịt ở tỉnh Thanh Hóa 112
4.2. Những giải pháp chủ yếu phát triển chăn nuôi lợn thịt 113
4.2.1. Hoàn thiện một số cơ chế, chính sách 113
4.2.2. Hoàn thiện quy hoạch liên quan đến phát triển chăn nuôi lợn thịt 117
4.2.3. Hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển chăn nuôi
lợn thịt 122
4.2.4. Tăng cường nguồn lực cho phát triển chăn nuôi lợn thịt 130
4.2.5. Tăng cường kỹ thuật trong chăn nuôi lợn thịt 134
4.2.6. Ổn định và phát triển thị trường tiêu thụ lợn thịt 143
4.2.7. Hạn chế ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi lợn thịt 144
4.2.8. Tăng cường liên kết bốn nhà trong chăn nuôi lợn thịt 145
TÓM TẮT CHƯƠNG 4 146
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 147
1. Kết luận 147
2. Kiến nghị 149
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN
ĐẾN LUẬN ÁN 151
TÀI LIỆU THAM KHẢO 152
PHỤ LỤC 159
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam có lợi thế để phát triển chăn nuôi nói chung và chăn nuôi lợn
thịt nói riêng, chăn nuôi lợn thịt đã thực sự trở thành lĩnh vực sản xuất không thể
thiếu trong sự nghiệp phát triển nông nghiệp nông thôn. Thực hiện công cuộc đổi
mới của Đảng và Nhà nước, trong những năm qua cùng với ngành chăn nuôi nói
chung, lĩnh vực chăn nuôi lợn thịt nói riêng đã có bước phát triển toàn diện và đạt
được những thành tựu to lớn. Các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng chăn nuôi lợn
còn là một trong các ngành có tác động mạnh mẽ tới thu nhập và tạo công ăn việc
làm cho dân cư nông thôn, nhất là trong bối cảnh dân số tăng cao (Trần Đình
Thao, 2013). Do đó, có thể nói chăn nuôi lợn trở thành động lực cho sự phát triển
chung của ngành chăn nuôi, tạo việc làm, góp phần xóa đói, giảm nghèo ở khu
vực nông thôn.
Trong thời gian qua, ngành chăn nuôi nói chung và lĩnh vực chăn nuôi lợn
thịt nói riêng luôn nhận được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước. Cụ thể như
Nghị quyết 03/2000/NQ-CP ngày 02/02/2000 của Thủ tướng Chính phủ về "Kinh
tế trang trại"; Quyết định 166/2001/QĐ-TTg ngày 26 tháng 10 năm 2001 của Thủ
tướng Chính phủ về một số biện pháp và chính sách phát triển chăn nuôi lợn xuất
khẩu giai đoạn 2001 - 2010; Quyết định số 80/2002/QĐ-TTG của Thủ tướng
Chính phủ ngày 24 tháng 6 năm 2002 về chính sách khuyến khích tiêu thụ nông
sản hàng hóa qua hợp đồng Những chính sách trên đã tạo đà cho sự ra tăng sản
lượng không ngừng của ngành chăn nuôi, trong đó có chăn nuôi lợn thịt.
Tỉnh Thanh Hoá là một trong những địa phương có nhiều tiềm năng phát



triển chăn nuôi đặc biệt là phát triển chăn nuôi lợn thịt. Tổng đàn lợn của Thanh
Hóa tính đến tháng 10 năm 2013 là 887,619 nghìn con, lớn thứ 2 ở vùng Bắc
Trung bộ. Sản lượng thịt thương phẩm năm 2010 đạt khoảng 130,4 nghìn tấn,
tăng dần qua các năm với tốc độ bình quân 0,7%/năm, đạt 133,4 nghìn tấn năm
2013 (Cục Thống kê tỉnh Thanh Hóa, 2014b). Tuy nhiên, nhìn nhận một cách
thực tế, phát triển chăn nuôi lợn thịt ở tỉnh Thanh Hóa hiện nay chưa tương xứng
với tiềm năng. Chưa thực sự trở thành hoạt động kinh tế mũi nhọn trong ngành
nông nghiệp của tỉnh. Mặt khác, sự phát triển chăn nuôi lợn thịt một cách tự phát, ồ ạt, chưa có định hướng quy hoạch rõ ràng cũng dẫn đến nhiều bất cập khó
lường trong quá trình phát triển. Tính dễ bị tổn thương của người nông dân tham
gia chăn nuôi lợn thịt khi có sự biến động về giá thức ăn chăn nuôi, giá thịt lợn
hơi trên thị trường và những rủi ro trong quá trình chăn nuôi khiến quá trình phát
triển chăn nuôi lợn thịt trên địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn.
Mặc dù các cấp, các ngành trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã có nhiều cố
gắng trong việc phát triển chăn nuôi nói chung và chăn nuôi lợn thịt nói riêng
trên địa bàn tỉnh, thông qua các cơ chế chính sách và những giải pháp về kinh tế,
kỹ thuật, quy hoạch, phát triển hạ tầng, . Nhưng hoạt động chăn nuôi lợn thịt trên
địa bàn tỉnh vẫn chưa tương xứng với tiềm năng phát triển của tỉnh. Chính vì vậy,
làm thế nào để hoạt động chăn nuôi lợn thịt phát triển nhanh và bền vững, hay
giải pháp để tháo gỡ những khó khăn đang gặp phải trong quá trình phát triển
chăn nuôi lợn thịt ở Thanh Hóa là gì? Đây là vấn đề nhận được sự quan tâm rất
lớn của lãnh đạo các cấp, các ngành trong tỉnh cũng như người sản xuất. Tuy
nhiên, đến thời điểm hiện tại chưa có nghiên cứu khoa học nào làm căn cứ nhằm
đề xuất các giải pháp phát triển chăn nuôi lợn thịt trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.
Do đó, để ngành chăn nuôi của tỉnh Thanh Hóa nói chung và chăn nuôi lợn thịt
nói riêng phát triển đúng hướng, trong thời gian tới cần tập trung nghiên cứu
nhằm tháo gỡ những vấn đề trên là hết sức cần thiết.
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
a. Mục tiêu chung
Đánh giá thực trạng phát triển chăn nuôi lợn thịt, từ đó đề xuất các giải
pháp chủ yếu phát triển chăn nuôi lợn thịt trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.
b. Mục tiêu cụ thể
- Góp phần hệ thống hóa và làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển
chăn nuôi lợn thịt.
- Đánh giá thực trạng và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển
chăn nuôi lợn thịt ở tỉnh Thanh Hóa.
- Đề xuất những giải pháp chủ yếu nhằm phát triển chăn nuôi lợn thịt ở
tỉnh Thanh Hóa trong giai đoạn tới.