Luận Văn Phát huy hiệu quả vốn đầu tư mạo hiểm đối với các doanh nghiệp Việt Nam

Phát huy hiệu quả vốn đầu tư mạo hiểm đối với các doanh nghiệp Việt Nam
Khái niệm:
Khi tìm nguồn tài trợ cho bất kỳ một giai đoạn nào trong một chu kì sống của mình, các doanh nghiệp cũng phải xem xét mức độ rủi ro mà doanh nghiệp phải gánh chịu. Xét trong giai đoạn khởi sự thì doanh nghiệp phải đối mặt với rủi ro kinh doanh rất lớn cho nên doanh nghiệp phải tìm một nguồn tài trợ thích hợp nhằm để hạn chế rủi ro tài chính. Như vậy rỏ ràng, trong giai đoạn này một cấu trúc sử dụng nợ sẽ không khả thi vì trong giai đoạn mới khởi sự qui mô doanh nghiệp còn nhỏ, doanh nghiệp chưa có đủ tài sản để thế chấp và uy tín của doanh nghiệp chưa đủ để đáp ứng nhu cầu vay vốn từ ngân hàng. Và đồng thời nó cũng làm gia tăng chi phí của doanh nghiệp do gánh nặng chi trả lãi suất tiền vay. Và doanh nghiệp cũng khó nhận được tài trợ bằng vốn cổ phần bởi trong giai đoạn này doanh nghiệp chưa đủ các tiêu chuẩn để phát hành chứng khoán ra công chúng.
Vấn đề đặt ra là nguồn tài trợ nào cho doanh nghiệp trong giai đoạn này? Với những đặc điểm đó thì vốn đầu tư mạo hiểm được xem là đáp án tối ưu cho bài toán về vốn của các doanh nghiệp mới khởi sự. Ở các doanh nghiệp này có một tiềm năng tăng trưởng rất lớn nhưng đi theo nó là yếu tố rủi ro cũng rất cao. Vậy vốn đầu tư mạo hiểm là gì?
- Vốn đầu tư mạo hiểm:
Vốn đầu tư mạo hiểm là những khoản đầu tư cổ phần vào giai đoạn đầu của những doanh nghiệp mới khởi sự, các doanh nghiệp này đang cần vốn để tài trợ cho việc phát triển sản phẩm mới hoặc ý tưởng về khoa học công nghệ, do vậy đây là những khoản đầu tư hứa hẹn một tiềm năng tăng trưởng rất lớn để bù đắp cho mức độ rủi ro cao hơn. Các chuyên gia quản lý vốn đầu tư mạo hiểm sẽ tìm kiếm các khoản thu nhập vốn tiềm năng cao hơn.
Nếu hiểu theo nghĩa rộng hơn thì vốn đầu tư mạo hiểm là nguồn tài chính đầu tư cho các doanh nghiệp dươi hình thức vốn cổ phần và các khoản đầu tư gần
Trang2
giống vốn cổ phần, có thời hạn trung bình (3-5 năm). Mục tiêu là tìm kiếm được khoản thu nhập vốn cao hơn mức trung bình. Bên cạnh việc cung cấp vốn, các chuyên gia quản lý quỹ vốn đầu tư mạo hiểm còn cung cấp cho các doanh nghiệp những hỗ trơ về mặt phi tài chính như: chiến lược kinh doanh, marketing, khách hàng, đối tác tiềm năng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp bước sang một giai đoạn tăng trưởng tiếp theo và chuẩn bị sẵn sàng để doanh nghiệp được chuyển giao cho các cổ đông khác.
Vốn đầu tư mạo hiểm được huy động thông qua các quỹ đầu tư mạo hiểm và trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua các công ty quản lý quỹ để đầu tư vào các doanh nghiệp, các dự án khả thi.
- Quỹ đầu tư mạo hiểm:
Quỹ đầu tư mạo hiểm là một định chế trung gian chuyên đầu tư vào các doanh nghiệp mới khởi sự nhằm mong đợi một sự gia tăng thu nhập cao hơn mức bình quân để bù đấp cho rủi ro của khoản đầu tư có mức độ rủi ro cao hơn mức bình quân.
Các quỹ đầu tư mạo hiểm thường nhắm vào giai đoạn đầu của doanh nghiệp mới khởi sự. Doanh nghiệp ở giai đoạn này có mức độ rủi ro cao nhưng đồng thời cũng hứa hẹn một sự gia tăng giá trị khoản đầu tư trong tương lai (nếu doanh nghiệp tăng trưởng và phát triển tốt). Và khi đó các quỹ đầu tư có thể thực hiện một cuộc thoát vốn bằng cách bán cổ phần trên thị trường chứng khoán hoặc bán toàn bộ cổ phần của mình cho đối tác khác. Do vậy, các quỹ đầu tư mạo hiểm không chỉ đầu tư vốn mà còn hỗ trợ doanh nghiệp về nhiều mặt: tư vấn tài chính, marketing, hoạch định kế hoạch kinh doanh, nhằm đưa doanh nghiệp ngày càng phát triển, nâng cao giá trị doanh nghiệp.
1.2.) Các thành phần của quỹ đầu tư mạo hiểm.
- Các nhà đầu tư mạo hiểm: bất kỳ một các nhân, một tổ chức nào cũng đều có thể trở thành nhà đầu tư mạo hiểm. Họ có thể là cá nhân giàu có, là các tập đoàn công nghiệp lớn hoặc các tổ chức hoạt động trong lĩnh vực tài chính như ngân hàng, quỹ hưu trí, công ty bảo hiểm, họ có lượng tiền nhàn rỗi lớn, sẵn sàng đầu tư và
Trang3
chấp nhận rủi ro cao đễ hi vọng đạt được những khoản lợi nhuận cao như mong muốn trong tương lai.
- Các nhà quản lý quỹ: họ chính là những người quản lý quỹ ĐTMH, tiến hành ĐTMH chuyên nghiệp, vừa có kiến thức về công nghệ, vừa có tài năng quản trị, họ hoạt động vốn từ các nhà ĐTMH, họ tìm kiếm và đánh giá các cơ hội đầu tư, thực hiện công cuộc thoát vốn để thu hồi vốn và lợi nhuận cho quỹ. Quá trình này được lập đi lập lại với việc hoạt động quỹ mới cho những cơ hội đầu tư mới. Với đặc điểm trên, ta có thể thấy vốn mạo hiểm mang tính chu kỳ.
- Các doanh nghiệp: chủ yếu là các DN mới khởi sự, họ là những tổ chức, những cá nhân đang mong muốn biến một phát hiện công nghệ, một ý tưởng độc đáo, mới mẻ thành một sản phẩm thành công trên thị trường nhưng do tiềm lực tài chính có hạn, họ cần có sự góp vốn của các quỹ ĐTMH.
Mối quan hệ giữa 3 nhóm đối tượng trên có thể được phối hợp theo những mô hình tổ chức và hoạt động khác nhau. Một mô hình thành công phải đảm bảo lợi ích hài hòa của ba nhóm đối tượng trên, nhờ đó đạt được mục tiêu:

Duy trì và khuyến khích sáng tạo công nghệ, tinh thần khởi nghiệp (duy trì nhu cầu về vốn đầu tư mạo hiểm).

Tạo động lực cho cá nhân, tổ chức có vốn tham gia đầu tư mạo hiểm (phát triển nguồn cung) .

Phát huy triệt để năng lực của các nhà quản lý quỹ đầu tư mạo hiểm (đảm bảo hiệu quả đầu tư).
1.3) Đặc điểm hoạt động của Quỹ ĐTMH :
Theo báo cáo IFC (International Fanance Corporation- Công ty tài chính Quốc tế) thì hoạt động của các quỹ ĐTMH trên thế giới được xem là thành công khi chúng mang những đặc điểm:
ã Các khoản đầu tư có tiềm năng rất tăng trưởng cao nhưng rủi ro cũng rất lớn.
Đây là một điểm đặc biệt tạo nên sự khác biệt với các nguồn tài trợ vốn khác vì thành công chủ yếu của các Quỹ ĐTMH dựa chủ yếu vào kỹ năng tìm kiếm những dự án đầu tư ban đầu tương đối nhỏ nhưng lại hàm chứa một tiềm năng tăng