Tài liệu Phân tích vai trò của ý thức pháp quyền đối với các hình thái ý thức XH

1. Khái niệm: Ý thức xh là mặt tinh thần của đời sống xã hội, bao gồm những quan điểm, tư tưởng, tình cảm, tâm lý tryền thống nảy sinh từ tồn tại xh và phản ánh tồn tại xh trong những giai đoạn phát triển nhất định.
Ý thức xh và ý thức cá nhân tồn tại trong mối liên hệ hữu cơ, biện chứng với nhau, thâm nhập vào nhau và làm phong phú cho nhau; trong đó ý thức cá nhân là thế giới tinh thần của 1 con người riêng biệt, cụ thể, ý thức cá nhân cũng phản ánh tồn tại xh nhưng ko thể mang tính chất xh, ko thể là quan điểm, tư tưởng tình cảm của cả 1 cộng đồng, 1 tập đoàn xh, 1 thời đại xh nhất định.
Tùy theo góc độ xem xét, người ta có thể phân loại ý thức xh theo các dạng sau:
- Ý thức xh thông thường và ý thức lý luận:
Ý thức xh thông thường là những tri thức, những quan điểm của con người hình thành 1 cách trực tiếp trong hoạt động thực tiển hằng ngày, chưa được hệ thống hóa, khái quát hóa.
Ý thức lý luận là những tư tưởng, quan điểm được hệ thống hóa, khái quát hóa thành các học thuyết xh,được trình bày dưới dạng những khái niệm, phạm trù quy luật.
Ý thức xh thông thường phản ánh sinh động, trực tiếp nhiều mặt đời sống xh của con người, tuy trình độ ý thức xh thông thường thấp hơn trình độ ý thức lý luận nhưng những tri thức , kinh nghiệm phong phú của nó là tiền đề quan trọng cho việc hình thành các lý thuyết khoa học. Ngược lại, ý thức lý luận có khả năng phản ánh hiện thực khách quan 1 cách khái quát sâu sác và chính xác, vạch ra các mối liên hệ bản chất của sự vật hiện tượng.
- Tâm lý xh và hệ tư tưởng xh:
Tâm lý xh bao gồm toàn bộ tình cảm, ước muốn thói quen, tập quán của con người, của 1 bộ phận xh hoặc của toàn xh, hình thành dưới ảnh hưởng trực tiếp của đời sống hằng ngày của họ và phản ánh đời sống đó. Đặc điểm của tâm lý xh là phản ánh 1 cách trực tiếp điều kiện sống hằng ngaỳ của con người, là sự phản ánh có tính chất tự phát, thường ghi lại những mặt bề ngoài của tồn tại xh, nó ko có khả năng vạch ra đầy đủ, rõ ràng và sâu sắc bản chất các mối quan hệ xh.
Hệ tư tưởng là trình độ cao của ý thức xh , nó được hình thành khi con người nhận thức sâu sắc về những điều kiện sinh hoạt vật chất của mình; hệ tư tưởng là nhận thức về sự tồn tại , là hệ thống những quan điểm tư tưởng , là kết quả của sự khái quát hóa những kinh nghiệm xh, hệ tư tưởng được hình thành 1 cách tự giác do các nhà tư tưởng của 1 gc nhất định tạo ra và được truyền bá rộng rãi trong xh.
Tâm lý xh và hệ tư tưởng xh tuy là 2 trình độ, 2 phương thức phản ánh khác nhau của ý thức xh nhưng chúng có mqh qua lại với nhau, chúng có cùng 1 nguồn gốc là tồn tại xh, đều phản ánh tồn tại xã hội, tâm lí xã hội tạo điều kiện thuận lợi hoặc gây cản trở cho sự hình thành, truyền bá, tiếp thu của con người đối với 1 hệ tư tưởng nhất định, ngược lại hệ tư tưởng khoa học sẽ thúc đẩy tâm lí xã hội phát triển theo chiều hướng đúng đắn, lành mạnh, có lợi cho xã hội, tuy nhiên, hệ tư tưởng ko ra đời trực tiếp từ tâm lí xã hội mà từ bắt nguồn từ những học thuyết, tư tưởng, quan điểm đã tồn tại trước đó.
2.Tính giai cấp của ý thức xã hội: