Thạc Sĩ Phân tích tình hình tài chính trong việc nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và năng lực đấu thầu c

Chương I
Lý luận cơ bản về phân tích tình hình tài chính trong việc nâng cao hiệu quả quản
lý tài chính và năng lực
đấu thầu của doanh nghiệp xây dựng
1.1. Vai trò của phân tích tình hình tài chính trong quản lý tài chính tại các
doanh nghiệp xây dựng
1.1.1. Đặc điểm kinh doanh xây dựng
Kinh doanh xây dựng có đặc điểm chính là:
Điều kiện và tình hình sản xuất trong xây dựng thiếu tính ổn định, luôn biến
động theo địa bàn và giai đoạn thi công. Cụ thể là trong xây dựng, con người và công cụ
lao động luôn phải di chuyển từ công trình này đến công trình khác, còn sản phẩm của
ngành này thì hình thành và đứng yên tại chỗ, một đặc điểm hiếm thấy ở các ngành
khác. các phương án xây dựng về mặt kỹ thuật và tổ chức sản xuất cũng luôn thay đổi
theo từng địa điểm và giai đoạn xây dựng . Đặc điểm này gây khó khăn cho việc tổ chức
sản xuất, làm phát sinh nhiều chi phí cho khâu di chuyển lực lượng sản xuất, đòi hỏi các
tổ chức xây dựng phải chu ý tính cơ động, linh hoạt và gọn nhẹ về mặt trang bị tài sản
cố định sản xuất, đội ngũ lao động cũng như các yếu tố đầu vào khác.
Chu kỳ sản xuất (thời gian thi công công trình xây dựng) thường rất dài chịu ảnh
hưởng rất lớn về khí hậu, thời tiết. Điều này làm cho vốn đầu tư xây dựng công trình và
vốn sản xuất của doanh nghiệp xây dựng thường bị ứ đọng lâu dài tại công trình đang
được xây dựng. Các tổ chức xây dựng thường dễ gặp phải rủi ro ngẫu nhiên theo thời
gian, công trình xây dựng xong dễ bị hao mòn vôhình do tiến bộ của khoa học công
nghệ.
Sản xuất xây dựng phải tiến hành theo đơn đặt hàng cho từng trường hợp cụ thể
thông qua hình thức ký kết hợp đồng sau khi trúng thầu vì sản phẩm xây dựng rất đa
dạng có tính cá biệt cao, chi phí lớn. Điều này có nghĩa quá trình mua bán xảy ra trước
lúc bắt đầu sản xuất .
Sản xuất xây dựng chịu ảnh hưởng rất lớn của lợi nhuận chênh lệch do điều kiện
của địa điểm xây dựng đem lại. Cùng một loại xây dựng nhưng nếu nó được đặt ở nơi


có sản nguồn nguyên liệu, nhân công thì người nhận thầu có nhiều cơ hội giảm bớt chi
phi sản xuất và thu được lợi nhuận cao hơn.
Việc tiêu thụ sản phẩm xây dựng được tién hành trực tiếp giữa người mua và
người bán không qua khâu trung gian.
Quá trình cung và cầu xây dựng xảy ra tương đối không liên tục như các ngành
khác. Thị trường xây dựng phụ thuộc chặt chẽ vào thị trường đầu tư, nhất là lãi suất tín
dụng để đầu tư và vào mức thu lợi đạt được của đầu tư.
Trong xây dựng không có giá cả thống nhất cho sản phẩm toàn vẹn. Chính sách
và chiến lược giá cả của chủ thầu xây dựng thường khó linh hoạt. Từ những đặc điểm
kinh doanh sản phẩm xây dựng như trên , công tác tổ chức kinh doanh xây dựng cũng
có những nét riêng biệt so với ngành khác cụ thể là:
Các giải pháp tổ chức kinh doanh xây dựng có tính cá biệt cao và luôn biến đổi
linh hoạt. Sau mỗi lần nhận được công trình mới cần phải một lần thay đổi cơ cấu tổ
chức và quản lý của doanh nghiệp kèm theo các biện pháp điều hành cho phù hợp với
địa điểm xây dựng mới.
Các giải pháp tổ chức kinh doanh rất phức tạp và phạm vi ảnh hưởng rộng lớn về
không gian và thời gian. Bộ máy quản lý xây lắp có thể trải rộng trên lãnh thổ, nhất là
công trình trải rộng trên các tuyến dài. Thời gian xây dựng một công trình kéo dài qua
nhiều năm. Việc phối hợp giữa các đơn vị thi công đòi hỏi trình độ quản lý cao.
Quá trình tổ chức quản lý kinh doanh dễ bị gián đoạn do khoảng cách lớn, do
thời tiết, do nhận thầu công trình không liên tục, do suy thoái kinh tế. Việc duy trì lực
lượng lao động trong thời gian không có việc làm là một điều khó khăn.
Công tác quản lý sản xuất kinh doanh phụ thuộc nhiều vào chủ đầu tư, vào khả
năng thắng thầu và khó chủ động hơn các ngành khác.
Sự vận động của các quy luật kinh tế thị trường trong xây dựng cơ bản có một số
đặc điểm khác với các ngành khác nên chiến lược marketing về sản phẩm, về giá, vệ
tiêu thụ, cạnh tranh , chiến lược thị trường cũng có những đặc điểm riêng biệt.
1.1.2. Yêu cầu quản lý tài chính trong doanh nghiệp xây dựng


Vai trò của quản lý tài chính doanh nghiệp sẽ trở nên tích cực hay thụ động ,
thậm chí có thể là tiêu cực đối với kinh doanh trước hết phụ thuộc vào khả năng, trình
độ của người quản lý, sau nữa nó phụ thuộc vào môi trường kinh doanh, vào cơ chế
quản lý kinh tế vĩ mô của Nhà nước.
Để sử dụng tốt công cụ tài chính, phát huy vai trò tích cực của chúng trong sản
xuất kinh doanh, cần thiết phải tổ chức quản lý tài chính. Tổ chức quản lý tài chính là
việc hoạch định chiến lược về sử dụng tài chính và hệ thống các biện pháp để thực hiện
chiến lược đó nhằm đạt được mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp trong một thời kỳ
nhất định. Tổ chức quản lý tài chính doanh nghiệp trong các doanh nghiệp xây lắp phải
đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau:
Thứ nhất: quản lý tài chính trong doanh nghiệp xây dựng phải tôn trọng luật
pháp. Trong nền kinh tế thị trường mục tiên chung của mọi doanh nghidn’deeuf hưóng
tới lợi nhuận tối đa. Một mặt, đây là động lực mạnh mẽ để thúc đẩy cạnh tranh tăng
trưởng kinh tế . Mặt khác, để đạt được lợi nhuận tối đa, các doanh nghiệp có thể bất
chấp tất cả thậm chí điều đó có thể phương hại đến lợi ích quốc gia, lợi ích của doanh
nghiệp khác. Từ đó dẫn đến sự hỗn loạn trật tự xã hội và đó cũng chính là dấu hiệu của
suy thoái kinh tế. Vì vậy song song với “bàn tay vô hình ” của nền kinh tế thị trường dứt
khoát phải có một “bàn tay hữu hình” của Nhà nước diều chính nền kinh tế. Một nền
kinh tế hoàn hảo cần thiết phải tồn tại cả hai cơ chế: thị trường và sự quản lý của Nhà
nước , cũng ví như tiêng vỗ tay thì không thể thiếu một bàn tay.
Thứ hai: quản lý tài chính trong doanh nghiệp xây lắp cần tôn trọng nguyên tắc
hạch toán kinh doanh. Hạch toán kinh doanh là nguyên tắc quan trọng nhất, quyết định
sự sống còn của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. Hạch toán kinh doanh chỉ có
thể phát huy được tác dụng trong môi trường đích thực của nó là nền sản xuất hàng hoá
mà dỉnh cao là kinh tế thị trường. Sở dĩ như vậy là vì yêu cầu tối cao của nguyên tắc này
(lấy thu bù chi) đã hoàn toàn trùng hợp với mục tiêu của các doanh nghiệp là kinh
doanh để đạt được lợi nhuận tối đa. Do có sự thống nhất đó nên trong nền kinh tế thị
trường hạch toán kinh doanh không chỉ có điều kiện để thực hiẹn mà còn là yêu cầu bắt
buộc các doanh nghiệp phải thực hiện nếu như không muốn mình bị phá sản. Để thực
hiện dược yêu cầu lấy thu bù chi và có lãi của nguyên tắc này, việc quản lý tài chính của
doanh nghiệp phải hướng vào hàng loạt các biện pháp như chủ động tận dụng, khai thác


các nguồn vốn , bảo toàn và phát huy có hiệu quả đồng vốn, việc đầu tư vốn phải bám
sát nhu cầu thị trường . tất cả những biện pháp đó đều nhằm thực hiện một mục đích
xuyên suốt quá trình kinh doanh là kinh doanh phải có hiệu quả .
Thứ ba: quản lý tài chính doanh nghiệp xây dựng phải đảm bảo thu hút các
nguồn tài chính nhằm đáp ứng nhu cầu đầu tư phát triển của doanh nghiệp . Để thực
hiện mọi quá trình sản xuất kinh doanh, trước hết các doanh nghiệp phải có một yếu tố
tiền đề đó là vốn điều kiện. ở nước ta, chuyển sang nền kinh tế thị trường đa thành phần,
các doanh nghiệp Nhà nước chỉ còn là một bộ phận cùng song song cùng tồn tại trong
cạnh tranh . Việc thu hút vốn cho đầu tư phát triển những ngành nghề mới nhằm thu lợi
nhuận cao trở thành động lực và đòi hỏi bức bách đối với doanh nghiệp. Trong nền
kinh tế thị trường khi đã có nhu cầu vốn tất yếu nảy sinh cung ứng vốn. Thị trường vốn
tất yếu được hình thành và quy luật cung cầu về vốn sẽ có môi trường để hoạt động.
Trong điều kiện đó các doanh nghiệp có đầy đủ điều kiện và khả năng để chủ động khai
thác, thu hút các nguồn vốn trên thị trường nhằm phục vụ cho các mục tiêu kinh doanh
và phát triển của mình. Vấn đề ở đây là người quản lý phải xác nhận chính xác nhu cầu
vốn, cấn nhắc, lựa chọn các phương án đầu tư sao cho có hiệu quả cao, lựa chọn các
hình thức thu hút thích hợp, sử ụng các đòn bẩy kinh tế như lãi suất vay, lợi tức cổ
phần .để đủ sức huy động vốn kinh hoạt, sử dụng các nguồn vốn và cân dối khả năng
thanh toán .
Thứ tư: quản lý tài chính trong xây dựng phải giữ vững nguyên tắc tiết kiệm và
hiệu quả. Cũng như đảm bảo vốn, việc tổ chức và sử dụng vốn một cách tiết kiệm và
hiệu quả được coi là điều kiện tồn tại và phát triên của doanh nghiệp. Trong điều kiện
của nền kinh tế thị trường, yêu cầu của các quy luật kinh tế đã đặt ra trước mối doanh
nghiệp những chuẩn mực hết sức khăt khe: sản xuất theo giá thị trường, bán nhữg sản
phẩm (bao gồm hàng hoá và dịch vụ) mà thị trường cần và chấp nhận được, chứ không
thể bán cái mà doanh nghiệp không có. Để đáp ứng được điều đó, người quản lý một
mặt phải bảo toàn được số vốn bảo ra mặt khác phải sử dụng các biện pháp nhằm tăng
nhanh vòng quay của vốn, nâng cao khả năng sinh lời của vốn. Để thực hiện yêu cầu
này, cán bộ quản lý tài chính doanh nghiệp phải sử dụng cả hai chức năng phân phối và
chức năng giám đốc của tài chính.