Tiểu Luận Phân tích tác động của môi trường vĩ mô đến các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, basa ở ĐBSCL sang thị

TÓM TẮT

----o0o----


Ngành xuất khẩu cá tra, basa là một trong những ngành chủ lực của Đồng Bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL), ngành công nghiệp này triển mạnh với tốc độ tăng trưởng nhanh và đang có tiềm năng lớn. Tuy nhiên, trước sự tác động của các yếu tố của môi trường vĩ mô: yếu tố kinh tế, văn hóa – xã hội, chính trị - pháp luật, công nghệ, tự nhiên, nhân khẩu học, ngành xuất khẩu này phải đối mặt với nhiều cơ hội và thách thức đan xen nhau. Vì thế đề tài được thực hiện nằm các mục tiêu:

1) Tìm hiểu những yếu tố môi trường vĩ mô tác động đến ngành xuất khẩu cá tra, basa ở khu vực ĐBSCL.

2) Nghiên cứu và đánh giá những cơ hội và đe dọa chính mà các yếu tố vĩ mô tác động đến các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, basa ở khu vực ĐBSCL.

Đề tài được tiến hành qua 2 bước: nghiên cứu khám phá và nghiên cứu chính thức. Bước 1, nghiên cứu khám phá, các dữ liệu thứ cấp từ các website, Số liệu của chi cục thủy sản An Giang, cục Thống Kê An Giang, các luận văn, chuyên đề liên quan để có cái nhìn sơ lược về vấn đề nghiên cứu, sau đó tiến hành tập hợp, so sánh, phân loại, sàng lọc các thông tin thu thập được, lập bảng “ danh mục các tác động của môi trường vĩ mô đến các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, basa ở ĐBSCL”. Bước 2, nghiên cứu chính thức, bước này được thực hiện nhằm sàng lọc lại những thông tin có ý nghĩa, tiến hành lập bảng “các tác động chính của các yếu tố môi trường vĩ mô lên các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, basa ở ĐBSCL”, đồng thời phân tích được đe dọa và cơ hội mà các yếu tố vĩ mô tác động lên ngành, từ đó làm cơ sở để dự đoán các tác động này trong tương lai.

Đề tài được thực hiện, tổng hợp được 15 yếu tố thuộc môi trường vĩ mô, tác động đến các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, basa ở ĐBSCL, với mức độ tác động khác nhau. Qua quá trình sàng lọc, so sánh, đề tài rút ra được 10 yếu tố quan trọng nhất, tác động chính đến các doanh nghiệp này. Có 5 yếu tố mang đến cơ hội: chính sách hỗ trợ của nhà nước và hiệp hội và đường lối ngoại giao của Việt Nam tạo điều kiện tốt cho các doanh nghiệp xuất khẩu và mở rộng thị trường, nhu cầu cá tra thịt trắng tăng do sản lượng khai thác giảm và xu hướng người Châu Âu thắt chặt chi tiêu, nguồn lao động cho ngành chế biến dồi dào, tỷ giá hối đoái điều chỉnh theo hướng thúc đẩy xuất khẩu, thị trường EU rộng lớn, tập trung nhiều nền kinh tế phát triển. Song song đó là 5 yếu tố mang đến đe dọa : đa dạng về thị hiếu tiêu dùng của các nước thuộc EU, ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến giảm chất lượng nguồn nguyên liệu, lãi suất ngân hàng tăng, chính sách bảo hộ và rào cản về chất lượng sản phẩm của các nước Châu Âu, lạm phát tăng. Ngoài ra, theo đánh giá và dự báo của các chuyên gia kinh tế, các hiệp hội thì lãi suất ngân hàng sẽ giảm vì chính phủ thực hiện các chính sách khuyến khích sản xuất – xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp, nguồn lao động dồi dào sẽ đáp ứng được nhu cầu các công ty chế biến, nhu cầu cá tra nhập khẩu của thị trường Châu Âu vẫn tăng. Tuy nhiên lạm phát tăng trong năm 2011 là dự báo mà các doanh nghiệp lo ngại, tỷ giá hối đoái tiếp tục diễn biến theo chiều hướng có lợi cho xuất khẩu nếu các doanh nghiệp xuất khẩu giao dịch thu ngoại tệ là USD, nhưng đối với các doanh nghiệp thu ngoại tệ là đồng Euro sẽ gặp nhiều khó khăn hơn.

Mức độ tác động 10 yếu tố vĩ mô là khác nhau, nhưng thông qua số liệu, thông tin tổng hợp thì 3 yếu tố là nhu cầu cá tra thịt trắng tăng ở Châu Âu, lạm phát và Chính sách bảo hộ và rào cản về chất lượng sản phẩm của các nước Châu Âu có tác động nhiều nhất, các doanh nghiệp xuất khẩu lĩnh vực này phải chú ý quan tâm.




CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU

1.1. Cơ sở hình thành đề tài:

Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là một bộ phận của châu thổ sông Mê Kông có diện tích 39.734km². Với hệ thống sông ngòi chằng chịt, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Từ năm 1940 nghề nuôi cá nước ngọt bắt đầu phổ biến và phát triển, trong đó cá Tra (Pangasius hypophthalmus) và cá Basa (Pangasius bocourti) là hai loài thủy sản được nuôi thông dụng nhất đang được phát triển với tốc độ nhanh tại các tỉnh ĐBSCL . Tính đến nay đã có trên 6.000 hécta nuôi cá tra, basa tập trung với sản lượng đạt gần 1 triệu tấn, với hơn 103 nhà máy chế biến cá tra, basa. Thấy được những tiềm năng của ngành hàng này Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn (Bộ NN & PTNT) đã đề ra mục tiêu: đến năm 2010, diện tích nuôi cá tra ĐBSCL sẽ là 8.600 ha, với sản lượng 1.250.000 tấn, chế biến thành phẩm 500.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu 1,3-1,5 tỉ USD, giải quyết việc làm cho 200.000 người. Đến năm 2020, diện tích nuôi cá tra tăng lên 13.000 ha, sản lượng 1.850.000 tấn, giá trị kim ngạch xuất khẩu 2,1-2,3 tỉ USD . Để đạt được mục tiêu mà bộ NN & PTNT đề ra, các doanh nghiệp trong ngành phải liên kết chặt chẽ và nỗ lực không ngừng. Hiện nay, các doanh nghiệp có những thuận lợi hơn như thị trường xuất khẩu cá tra, basa Việt Nam đã mở rộng thêm nhiều quốc gia mới, nâng tổng số các thị trường nhập khẩu cá tra, cá basa của Việt Nam lên 163 quốc gia và vùng lãnh thổ, chiếm 90% thị trường cá da trơn của thế giới, nhưng song song đó, môi trường kinh doanh, xuất khẩu của các doanh nghiệp sản xuất và chế biến cá tra xuất khẩu ở ĐBSCL cũng luôn biến đổi, các doanh nghiệp này đang đối mặt với nhiều thách thức như lãi suất tiếp tục tăng, nguyên liệu thiếu hụt, giá nguyên liệu tăng, các tiêu chuẩn yêu cầu của thị trường nhập khẩu khó tính như EU, Nhật .Từ những cơ sở trên, có thể chứng minh rằng môi trường vĩ mô là một hệ thống các yếu tố phức tạp, với mức độ tác động khác nhau lên các doanh nghiệp. Để thúc đẩy ngành xuất khẩu cá tra, basa - một trong những ngành hàng xuất khẩu chủ lực của ĐBSCL nói riêng và đất nước nói chung - thì các doanh nghiệp phải chủ động nắm bắt được các cơ hội và đón đầu được những thử thách. Để thực hiện được điều đó, các doanh nghiệp phải tìm hiểu, xác định được những yếu tố chính của môi trường vĩ mô tác động đến doanh nghiệp.

Từ những lý do trên, đề tài “Phân tích tác động của môi trường vĩ mô đến các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, basa ở ĐBSCL sang thị trường EU” được thực hiện.

1.2. Mục tiêu của đề tài:

Việc phân tích tác động của môi trường vĩ mô đến các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, basa ở ĐBSCL nhằm đạt được các mục tiêu sau:

1) Tìm hiểu những yếu tố môi trường vĩ mô tác động đến ngành xuất khẩu cá tra, basa ở khu vực ĐBSCL.

2) Nghiên cứu và đánh giá những cơ hội và đe dọa chính mà các yếu tố vĩ mô tác động đến các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, basa ở khu vực ĐBSCL.

1.3. Phạm vi nghiên cứu

ã Phạm vi không gian: đề tài chỉ nghiên cứu các yếu tố vĩ mô tác động đến các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, basa ở ĐBSCL.

ã Phạm vi nội dung: Đề tài chỉ nghiên cứu những yếu tố vĩ mô tác động đến các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, basa sang thị trường EU.

ã Thời gian tiến hành thu dữ liệu: từ tháng 5/2011 đến tháng 7/2011.

1.4. Phương pháp nghiên cứu

Đề tài trải qua 2 bước nghiên cứu:

Bước 1: Nghiên cứu khám phá

ã Thu thập dữ liệu thứ cấp của môi trường vĩ mô thông qua tham khảo dữ liệu từ sách, báo, tạp chí chuyên ngành các website, số liệu của cục thủy sản An Giang, cục thống kê An Giang để có cái nhìn cơ bản về vấn đề nghiên cứu.

ã Tiến hành tập hợp, phân loại, sàng lọc các thông tin thu thập được, lập bảng “ danh mục các tác động của môi trường vĩ mô đến ngành xuất khẩu cá tra, basa ở ĐBSCL”.

Bước 2: Nghiên cứu chính thức:

ã Sử dụng các thông tin thứ cấp đã thu thập ở bước 1 để chứng minh cho các vấn đề nói đến trong đề tài.

ã Phân tích dữ liệu:

 Phương pháp tổng hợp: dựa vào bảng tổng hợp các yếu tố tác động đến môi trường vĩ mô của ngành, tiến hành lập bảng “Danh mục các cơ hội và đe dọa chủ yếu do môi trường vĩ mô tạo ra” kết hợp cho điểm số đánh giá mức độ quan trọng của các yếu tố rồi đi đến kết luận về cơ hội và đe dọa từ các con số đó.

 Phương pháp thống kê bằng bảng, biểu: thống kê để tìm ra xu hướng tác động trong tương lai của các yếu tố phân tích.

1.5. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu :

Thành công của ngành chế biến, sản xuất cá tra, basa không chỉ phụ thuộc vào những yếu tố sẵn có của doanh nghiệp mà còn chịu tác động rất nhiều từ các yếu tố của môi trường vĩ mô. Vì thế đề tài là tài liệu tham khảo cho các doanh nghiệp trong việc tìm hiểu rõ hơn về các yếu tố vĩ mô tác động đến các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, basa ở ĐBSCL. Đồng thời đề tài cũng xác định những yếu tố vĩ mô tác động chính đến doanh nghiệp, đó chính là cơ sở giúp cho các doanh nghiệp xây dựng chiến lược phù hợp nhằm nắm bắt cơ hội, vượt qua những thách thức trong ngành xuất khẩu cá tra, basa ở ĐBSCL.



1.6. Cấu trúc của đề tài nghiên cứu:

Đề tài này được chia làm 6 chương, cụ thể như sau:

Chương 1: Giới thiệu: chương này giới thiệu về đề tài gồm: cơ sở hình thành đề tài, mục tiêu nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu, và ý nghĩa thực tiễn của đề tài.

Chương 2: Cơ sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu: chương này tập trung tìm hiểu những lý thuyết liên quan đến bài nghiên cứu và mô hình nghiên cứu sử dụng trong bài nghiên cứu.

Chương 3: Phương pháp nghiên cứu: phần này giới thiệu quá trình, các bước, cách thức thực hiện đề tài một các chi tiết và mô tả lại quy trình thực hiện bài nghiên cứu.

Chương 4: Giới thiệu ngành xuất khẩu cá tra, basa : tóm tắt sơ lược về ngành, tình hình xuất khẩu cá tra, basa; sơ lược về thị trường EU.

Chương 5: Phân tích môi trường vĩ mô tác động cho ngành: bao gồm các yếu tố kinh tế, yếu tố tự nhiên, yếu tố văn hóa – xã hội, yếu tố nhân khẩu học, yếu tố công nghệ, yếu tố chính trị - pháp luật. Xác định những cơ hội và đe dọa đến các doanh nghiệp trong ngành khi các yếu tố vĩ mô tác động, dự báo xu hướng các tác động đó trong tương lai.

Chương 6: Kết luận: từ việc phân tích ảnh hưởng các yếu tố của môi trường vĩ mô, đưa ra nhận xét những yếu tố tác động chính và nếu những hạn chế của đề tài.