Chuyên Đề Phân tích rủi ro hoạt động tín dụng trung dài hạn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Tín

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Đặt vấn đề
Từ khi Việt Nam là thành viên chính thức của WTO, bên cạnh những thuận lợi và thời cơ, vẫn còn nhiều khó khăn và thách thức mà Việt Nam phải vượt qua để có thể sánh tầm với thế giới. Cho nên, trong xu hướng tự do hóa, toàn cầu hóa kinh tế và quốc tế hóa các luồng tài chính đã làm thay đổi căn bản hệ thống ngân hàng, việc gia nhập WTO cùng tham gia sân chơi thế giới thì việc có các Ngân hàng với vốn đầu tư và nhân lực nước ngoài là những thách thức lớn cho các Ngân hàng trong nước. Vì vậy, hoạt động kinh doanh trở nên phức tạp hơn và áp lực cạnh tranh giữa các Ngân hàng lớn hơn và cùng với nó, mức độ rủi ro cũng tăng lên. Rủi ro hầu như có mặt trong từng nghiệp vụ ngân hàng. Ngân hàng muốn có lợi nhuận thì Ngân hàng phải chấp nhận rủi ro, phải chấp nhận có nghĩa là phải sống chung cùng với những rủi ro phát sinh trong từng nghiệp vụ của hoạt động tín dụng.
Trong hoạt động tín dụng, dựa trên thời hạn cho vay thì hoạt động tín dụng có sự phân chia ra ba lĩnh vực hoạt động cụ thể đó là: Hoạt động tín dụng ngắn hạn, trung hạn dài hạn. Trong đó thì hoạt động tín dụng trung dài hạn là một hoạt động không thể thiếu vì nó mang lại nhiều lợi ích. Nhưng hoạt động này mang một mức độ rủi ro cao do thời hạn hợp đồng dài có thể có nhiều biến động trong tương lai không lường trước. Do vậy, hiệu quả kinh doanh của Ngân hàng tùy thuộc vào năng lực quản trị rủi ro. Mặt khác, trong xu thế kinh doanh hiện đại, các Ngân hàng sẽ giảm dần tỷ trọng tín dụng, tăng dần tỷ trọng dịch vụ.
Như vậy, sự rủi ro trong hoạt động Ngân hàng hầu như có mặt trong từng nghiệp vụ nếu những nghiệp vụ đó không được quản lý theo một quy trình chặt chẽ, trong bối cảnh cạnh tranh và hội nhập thị trường tài chính và nền công nghiệp dịch vụ tài chính - Ngân hàng ngày càng phát triển mạnh mẽ đang đòi hỏi ngành Ngân hàng phải có những cải cách để giảm rủi ro trong từng hoạt động dịch vụ. Vậy, rủi ro và những nội dung của rủi ro là gì? Thực trạng rủi ro hiện nay và những biện pháp nào được coi là hiệu quả để giảm thiểu rủi ro cho các Ngân hàng Việt Nam? Đặc biệt là hoạt động tín dụng trung dài hạn hấp dẫn nhưng mang mức độ rủi ro cao. Thực tế hoạt động tín dụng của Ngân hàng Việt Nam trong thời gian qua cho thấy chất lượng tín dụng chưa tốt, hiệu quả tín dụng chưa cao, tỷ lệ nợ quá hạn còn cao và chưa có khuynh hướng giảm vững chắc, khả năng xảy ra rủi ro tín dụng luôn tiềm ẩn. Nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng rất đa dạng. Đặc biệt, đối với hoạt động tín dụng cho vay trung và dài hạn nhằm mục đích đầu tư chứng khoán và đầu tư bất động sản mang độ rủi ro cao.
Vì vậy đề tài “Phân tích rủi ro hoạt động tín dụng trung dài hạn tại Ngân hàng TMCP Đại Tín chi nhánh Cần Thơ” được chọn nhằm phản ánh những thực tế mà mỗi Ngân hàng đã và đang gặp phải.
2. Căn cứ khoa học và thực tiễn
Trong cơ chế thị trường, hoạt động Ngân hàng luôn tiềm ẩn những rủi ro, nhất là hoạt động tín dụng. Các con số thống kê và nhiều nghiên cứu cho thấy, rủi ro tín dụng chiếm tới 70% trong tổng rủi ro hoạt động ngân hàng. Trong đó, tỷ lệ tín dụng trung dài hạn hiện đang ở mức trên 40% và đang có sức ép tăng lên với quá trình công nghiệp hóa của đất nước. Thực tế hoạt động tín dụng của Ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam trong thời gian qua là một minh chứng cho nhận định này: Hiệu quả hoạt động tín dụng chưa cao, chất lượng tín dụng chưa tốt, thể hiện ở tỷ lệ nợ quá hạn còn cao so với khu vực và chưa có khuynh hướng giảm vững chắc. Vì vậy, việc nâng cao chất lượng quản trị rủi ro tại các NHTM Việt nam đang là vấn đề bức xúc cả trên phương diện lý thuyết và thực tiễn. Đặc biệt là hoạt động tín dụng trung dài hạn mang mức độ rui ro cao. Các nhà khoa học, các nhà hoạch định chính sách Ngân hàng đã đưa ra nhiều giải pháp để giải quyết vấn đề này. Với vai trò trung gian trên thị trường tài chính, Ngân hàng thực hiện chức năng “đi vay để cho vay”.
Vì thế, Ngân hàng gánh chịu rủi ro từ cả 2 phía: Người đi vay và người cho vay. Đứng trên giác độ là người đi vay, rủi ro tín dụng xảy ra khi người gửi tiền rút trước hạn; còn đứng trên giác độ là người cho vay, rủi ro tín dụng xảy ra khi người vay hoàn trả tiền vay không đúng với hợp đồng tín dụng đã ký kết với ngân hàng.
3. Mục tiêu nghiên cứu
3.1. Mục tiêu chung
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phân tích hiện trạng hoạt động tín dụng trung và dài hạn, đánh giá tình hình rủi ro tín dụng trung dài hạn tại Ngân hàng, đồng thời tìm ra những nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng trung dài hạn để từ đó tìm ra những biện pháp phòng ngừa rủi ro, nhằm tối thiểu hóa những thiệt hại do rủi ro tín dụng gây ra.
3.2. Mục tiêu cụ thể
- Phân tích tình hình hoạt động kinh doanh, huy động vốn và sử dụng vốn của Ngân hàng. Từ đó đưa ra nhận xét khái quát về Ngân hàng.
- Phân tích tình hình rủi ro tín dụng và nguyên nhân rủi ro của tín dụng trung dài hạn. Trên cơ sở mức độ rủi ro của Ngân hàng để đưa ra nhận định về tình hình rủi ro của hoạt động tín dụng trung dài hạn tại Ngân hàng.
- Một số giải pháp hạn chế tình hình rủi ro tín dụng trung dài hạn.
4. Phạm vi nghiên cứu
4.1. Không gian
Đề tài được thực hiện tại Ngân hàng TMCP Đại Tín chi nhánh Cần Thơ
4.2. Thời gian
Đề tài được thực hiện trong thời gian 3 tháng: từ 02/01/2012 đến 28/03/2012 Số liệu sẽ được thu thập qua 3 năm từ năm 2009 đến 2011.
4.3. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài phân tích hoạt động tín dụng và rủi ro tín dụng trung dài hạn, nguyên nhân làm phát sinh rủi ro tín dụng, quá trình xử lý nợ, tình hình quản lý rủi ro trong hoạt động tín dụng trung dài hạn của Ngân hàng TMCP Đại Tín chi nhánh Cần Thơ qua 3 năm 2009, 2010, 2011. Từ đó đề ra các giải pháp góp phần hạn chế và phòng ngừa rủi ro hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đại Tín chi nhánh Cần Thơ.
5. Phương pháp phân tích
5.1. Phương pháp thu thập số liệu
- Doanh thu, chi phí, lợi nhuận ,doanh số thu nợ, doanh số cho vay, nợ quá hạn được lấy từ bảng cân đối nguồn vốn và sử dụng vốn, bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo nội tệ năm 2009, 2010, 2011 và định hướng phát triển của Ngân hàng trong năm 2012.
- Ngoài ra, còn tham khảo thêm thông tin trên các tạp chí và sách báo có liên quan đến vấn đề nghiên cứu, kết hợp với những ý kiến góp ý chỉ dẫn của giáo viên hướng dẫn và các cán bộ tín dụng Ngân hàng.
5.2. Phương pháp phân tích số liệu
- Phương pháp thống kê tổng hợp số liệu giữa các năm.