Luận Văn Phân tích khủng hoảng nợ công ở Châu Âu, bài học kinh nghiệm, giải pháp – Đề nghị hướng đi tương lai

PHÂN TÍCH KHỦNG HOẢNG NỢ CÔNG Ở CHÂU ÂU, BÀI
HỌC KINH NGHIỆM, GIẢI PHÁP – ĐỀ NGHỊ HƯỚNG ĐI
TƯƠNG LAI CHO CHÍNH SÁCH VIỆT NAM

LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Khủng hoảng nợ công bùng nổ ở Châu Âu trong thời gian gần đây đã khiến
nhiều nước giật mình xem xét lại vấn đề này một cách nghiêm túc hơn. Nợ
công trên thế giới là một thuật ngữ xuất hiện từ rất lâu do sự xuất hiện nhiều
cuộc khủng hoảng nợ nhưng ở Việt Nam chỉ mới thảo luận chính thức trong 2
năm trở lại đây, và luật quản lý nợ công của Việt Nam cũng chỉ mới ban hành
tháng 6/2009.
Nợ công không chỉ là nợ chính phủ mà còn là gánh nặng của toàn nước đó.
Nếu nợ công vượt quá mức khả năng tài chính quốc gia có thể gây ra khủng
hoảng nợ và suy thoái kinh tế. Bên cạnh mặt trái, nợ công cũng góp phần tích
cực thúc đẩy phát triển kinh tế. Chính vì vậy một chính sách quản lý nợ công
tốt của chính phủ là điều vô cùng quan trọng.
Do đó, vấn đề cấp thiết đặt ra hiện nay là chính phủ Việt Nam phải có những
bước đi hợp lý đặc biệt trong việc vay, quản lý, trả nợ được rút ra từ bài học
kinh nghiệm khủng hoảng nợ công Châu Âu. Với tính cấp thiết của vấn đề nên
tôi đã chọn đề tài “Phân tích khủng hoảng nợ công ở Châu Âu, bài học kinh
nghiệm, giải pháp – Đề nghị hướng đi tương lai cho chính sách Việt Nam“.
2. Đối tượng và mục đích nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu phân tích khủng hoảng nợ công của Châu Âu và
thực trạng nợ công của Việt Nam bao gồm công tác quản lý và hiệu quả sử
dụng nợ thông qua các biến số kinh tế vĩ mô, chỉ tiêu an toàn nợ để đề ra chính
sách kiểm soát nợ công ở mức an toàn.
3. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
- Thu thập thông tin từ các nguồn cung cấp khác nhau
- Thống kê tổng hợp những thông tin thu thập được
- Phân tích những thông tin thu thập được từ đó đưa ra những kết luận cụ
thể cho từng vấn đề
4. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài gồm có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về nợ công và khủng hoảng nợ
Chương 2: Khủng hoảng nợ công ở Châu Âu và bài học kinh nghiệm rút
ra từ cuộc khủng hoảng
Chương 3: Giải pháp cho khủng hoảng nợ công ở Châu Âu và đề nghị
hướng đi tương lai cho chính sách của Việt Nam
Đồng thời cuối mỗi chương đều đưa ra kết luận những vấn đề chung nhất.

MỤC LỤC
Danh mục từ viết tắt sử dụng i
Danh mục các hình sử dụng ii
Danh mục các bảng sử dụng . iii
Lời mở đầu iv
Mục lục vi
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NỢ CÔNG VÀ KHỦNG HOẢNG NỢ CÔNG . 1
1.1 Khái niệm về nợ công . 1
1.2 Khái niệm về khủng hoảng nợ 2
1.3 Nguyên nhân gây ra khủng hoảng nợ công 4
1.3.1 Gia tăng chi tiêu của chính phủ . 4
1.3.2 Tăng nợ trần . 4
1.3.3 Sự gia tăng mức thâm hụt ngân sách . 5
1.4 Tác động của nợ công . 5
1.4.1 Về tính trung lập của nợ công 5
1.4.2 Về hiệu suất của tác động từ nợ công tới tăng trưởng kinh tế . 6
1.5 Chỉ tiêu an toàn nợ công . 7
1.6 Hệ số Icor . 9
1.6.1 Khái niệm . 9
1.6.2 Ưu, nhược điểm của ICOR 10
1.6.2.1 Ưu điểm . 10
1.6.2.2 Nhược điểm . 11
1.6.3 Ảnh hưởng của ICOR đến nền kinh tế. Error! Bookmark not defined.
1.7 Mô hình cây để dự báo khủng hoảng nợ 12
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 . 13
Chương 2
KHỦNG HOẢNG NỢ CÔNG Ở CHÂU ÂU VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM
RÚT RA TỪ CUỘC KHỦNG HOẢNG . 15
2.1 Phân tích khủng hoảng nợ công ở Châu Âu . 15
2.1.1 Thực trạng tình hình nợ công ở Châu Âu 15
2.1.2 Nguyên nhân cuộc khủng hoảng nợ công ở Châu Âu . 18
2.1.2.1 Mất cân bằng thanh toán mở rộng 18
2.1.2.2 Chi tiêu của chính phủ Error! Bookmark not defined.21
2.1.2.3 Ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng kinh tế 23
2.1.3 Giới thiệu cuộc khủng hoảng nợ công ở Hy Lạp . 26
2.1.3.1 Giới thiệu nền kinh tế Hy Lạp 26
2.1.3.2 Nguyên nhân gây ra nợ công ở Hy Lạp 27
2.2 Phân tích tình hình nợ công của Việt Nam hiện nay 31
2.2.1 Thực trạng nợ công của Việt Nam . 31
2.2.2 Nguyên nhân của nợ công Việt Nam . 33
2.2.2.1 Thâm hụt ngân sách nhà nước 33
2.2.2.2 Thâm hụt cán cân thanh toán 35
2.2.2.3 Khoản nợ lớn từ Vinasin . Error! Bookmark not defined.
2.2.3 Cơ cấu nợ công của Việt Nam . 38
2.2.3.1 Nợ trong nước . Error! Bookmark not defined.
2.2.3.2 Nợ nước ngoài . 39
2.2.4 Đánh giá việc sử dụng nguồn vốn ODA của Việt Nam 41
2.2.5 Đánh giá chi phí sử dụng vốn ICOR . 44
2.2.6 Đánh giá mức độ thất thoát, tham nhũng trong đầu tư công . 47
2.2.7 Tác động của nợ công Việt Nam đến tình hình kinh tế vĩ mô Error!
Bookmark not defined.
2.2.7.1 Mức an toàn của nợ công Việt NamError! Bookmark not defined.
2.2.7.2 Nợ công và tăng trưởng kinh tế 50
2.3 Bài học kinh nghiệm từ cuộc khủng hoảng nợ công ở Châu Âu . 51
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 . Error! Bookmark not defined.
Chương 3
GIẢI PHÁP CHO KHỦNG HOẢNG NỢ CÔNG Ở CHÂU ÂU VÀ ĐỀ NGHỊ
HƯỚNG ĐI TƯƠNG LAI CHO CHÍNH SÁCH CỦA VIỆT NAM . 56
3.1 Giải pháp cho khủng hoảng nợ công ở Châu Âu . 56
3.2 Kiến nghị và giải pháp cho chinh sách quản lý nợ công Việt Nam theo hướng
bền vững . 57
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 . 61
Kết luận viii
Phụ lục . ix
Tài liệu tham khảo . xvi