Thạc Sĩ Phân tích dự báo giá & rủi ro của thị trường cổ phiếu niêm yết Việt Nam

MỤC LỤC TÓM LƯỢC
Y@Z
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
DANH MỤC CÁC ĐỒ THỊ
DANH MỤC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
PHẦN MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1 4
TỔNG QUAN VỀ CHUỖI DỮ LIỆU DỪNG VÀ MÔ HÌNH ARIMA,
ARCH/GARCH 4
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 19
CHƯƠNG 2 21
TỔNG QUAN THỊ TRƯỜNG CỔ PHIẾU NIÊM YẾT VIỆT NAM &
TÌNH HÌNH THỰC TẾ ỨNG DỤNG MÔ HÌNH ARIMA,
ARCH/GARCH 21
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 37
CHƯƠNG 3 39
PHÂN TÍCH DỰ BÁO GIÁ VÀ RỦI RO THÔNG QUA MÔ HÌNH
ARIMA, ARCH/GARCH CHO THỊ TRƯỜNG CỔ PHIẾU NIÊM
YẾT TẠI VIỆT NAM 39
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 53
KẾT LUẬN 57


MỤC LỤC CHI TIẾT
Y@Z
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
DANH MỤC CÁC ĐỒ THỊ
DANH MỤC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
PHẦN MỞ ĐẦU
1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI 1
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1
3. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU . 1
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2
5. NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA ĐỀ TÀI . 2
6. KẾT CẤU ĐỀ TÀI . 2
CHƯƠNG 1 4
TỔNG QUAN VỀ CHUỖI DỮ LIỆU DỪNG VÀ MÔ HÌNH ARIMA,
ARCH/GARCH 4
1.1 KHÁI NIỆM CHỈ SỐ GIÁ, TỶ SUẤT SINH LỢI, RỦI RO THỊ TRƯỜNG . 5
1.1.1 Chỉ số giá 5
1.1.2 Suất sinh lời của thị trường . 5
1.1.3 Rủi ro của thị trường cổ phiếu 5
1.2 TÍNH DỪNG CỦA CHUỖI THỜI GIAN . 6
1.2.1 Chuỗi thời gian dừng 6
1.2.2 Một số quá trình ngẫu nhiên đơn giản (phụ lục 1.1) 8
1.2.3 Kiểm định tính dừng . 8
1.2.3.1 Dựa trên lược đồ tương quan (Correlogram) . 8
1.2.3.2 Kiểm định nghiệm đơn vị (Unit Root Test) 9
1.3 MÔ HÌNH ARIMA (AUTOREGRESSIVE INTEGRATED MOVING AVERAGE) . 10
1.3.1 Quá trình tự hồi quy (Autoregressive Process - AR) 1 0
1.3.2 Quá trình trung bình trượt (Moving Average - MA) 11
1.3.3 Quá trình tự hồi quy và trung bình trượt (ARMA) . 12
1.3.4 Quá trình trung bình trượt kết hợp tự hồi quy (ARIMA) 12
1.3.5 Quy trình lựa chọn mô hình ARIMA(p,d,q) 13
1.4 MÔ HÌNH ARCH/GARCH 14
1.4.1 Mô hình ARCH (Autoregressive Conditional Heteroskedasticity) 14
1.4.2 Mô hình GARCH . 14
1.4.3 Mô hình GARCH-M 15
1.4.4 Mô hình TGARCH 16
1.5 KINH NGHIỆM SỬ DỤNG MÔ HÌNH ARIMA, ARCH/GARCH TRÊN
THẾ GIỚI TRONG LĨNH VỰC CHỨNG KHOÁN 17
1.5.1 Ứng dụng mô hình ARIMA . 17
1.5.2 Ứng dụng mô hình ARCH/GARCH 18


KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 19
CHƯƠNG 2 21
TỔNG QUAN THỊ TRƯỜNG CỔ PHIẾU NIÊM YẾT VIỆT NAM & TÌNH
HÌNH THỰC TẾ ỨNG DỤNG MÔ HÌNH ARIMA, ARCH/GARCH 21
2.1 TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG CỔ PHIẾU NIÊM YẾT VIỆT NAM 21
2.1.1.1 Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (Hsx) 22
2.1.1.2 Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (Hnx) 23
2.2 TÌNH HÌNH THỰC TẾ ỨNG DỤNG MÔ HÌNH ARIMA, ARCH/GARCH 34
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 37
CHƯƠNG 3 39
PHÂN TÍCH DỰ BÁO GIÁ VÀ RỦI RO THÔNG QUA MÔ HÌNH ARIMA,
ARCH/GARCH CHO THỊ TRƯỜNG CỔ PHIẾU NIÊM YẾT TẠI VIỆT NAM . 39
3.1 KHÁI QUÁT DIỄN BIẾN CỦA THỊ TRƯỜNG CỔ PHIẾU NIÊM YẾT
VIỆT NAM GIAI ĐOẠN HIỆN NAY . 39
3.2 ỨNG DỤNG MÔ HÌNH ARIMA DỰ BÁO CHỈ SỐ VN-INDEX, HA-
INDEX . 40
3.2.1 Ứng dụng mô hình ARIMA dự báo cho Vn-Index (phụ lục 3.1) 40
3.2.2 Ứng dụng mô hình ARIMA dự báo cho Hn-Index (phụ lục 3.2) 43
3.3 ỨNG DỤNG MÔ HÌNH ARIMA VÀ ARCH/GARCH PHÂN TÍCH DỰ
BÁO RỦI RO 45
3.3.1 Ứng dụng mô hình ARIMA và ARCH/GARCH phân tích dự báo rủi ro cho
sàn niêm yết Tp. Hồ Chí Minh 45
3.3.1.1 Ứng dụng mô hình ARIMA dự báo suất sinh lời cho chỉ số Vn-Index
(phụ lục 3.3) . 45
3.3.1.2 Sử dụng mô hình ARCH/GARCH để phân tích dự báo rủi ro của Vn-
Index 46
3.3.2 Ứng dụng mô hình ARIMA và ARCH/GARCH phân tích dự báo rủi ro cho
sàn niêm yết Hà Nội . 48
3.3.2.1 Ứng dụng mô hình ARIMA dự báo suất sinh lời cho chỉ số Hn-Index
(phụ lục 3.6) . 48
3.3.2.2 Sử dụng mô hình ARCH/GARCH để dự báo phân tích rủi ro của chỉ số
Hn-Index 49
3.4 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LƯU Ý VÀ CÁC HƯỚNG MỞ RỘNG ỨNG DỤNG MÔ
HÌNH 5 0
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 53
KẾT LUẬN 57

PHẦN MỞ ĐẦU
Y@Z
1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Thị trường cổ phiếu niêm yết Việt Nam kỷ niệm 10 năm phát triển trong một không
khí ảm đạm. Mới hôm nào thị trường cổ phiếu niêm yết Việt Nam là một trong những
thị trường có tốc độ tăng trưởng nhất nhì trên thế giới thì lúc này Việt Nam lại nằm
trong top danh sách các thị trường sụt giảm mạnh nhất thế giới. Đây là điểm hấp dẫn
sinh lời cao của thị trường chứng khoán Việt Nam và cũng đầy thách thức cho bất kì
nhà đầu tư nào không chuyên lẫn dày dặn kinh nghiệm. Mọi quy luật, mọi phân tích kỹ
thuật và các lý thuyết phân tích đầu tư tiên tiến của thế giới đều có nguy cơ bị phá vỡ
hoặc bóp mép trong một môi trường nhiều biến động và thiếu chuyên nghiệp như thị
trường chứng khoán Việt Nam. “Thật rủi ro!” hay “không hiểu nổi!” dường như là câu
cửa miệng của các nhà đầu tư dành cho thị trường chứng khoán Việt Nam.
Các nhà làm chính sách, tổ chức tư vấn và nhà đầu tư luôn cố gắng dự báo rủi ro của
thị trường nhưng các nhân tố tác động vào thị trường Việt Nam rất đa dạng và biến đổi
khó lường. Vì thế mà các mô hình hồi quy cổ điển thường dùng để phân tích dự báo
chuỗi dữ liệu cổ phiếu Việt Nam không thể nhận diện hết được các yếu tố rủi ro và các
kết quả dự báo thường sai so với thực tế. Tìm ra một công cụ phân tích dự báo tốt hơn
đã và đang là nhu cầu bức thiết cho các nhà làm chính sách và đặc biệt là công chúng
đầu tư. Đây chính là cơ sở cho đề tài “Phân tích dự báo giá & rủi ro của thị trường cổ
phiếu niêm yết Việt Nam” được thực hiện.
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là:
ƒ Ứng dụng mô hình ARIMA, ARCH/GARCH dự báo phân tích rủi ro của thị
trường cổ phiếu niêm yết Việt Nam giai đoạn hiện nay;
ƒ Đánh giá ứng dụng của mô hình ARIMA, ARCH/GARCH và các hướng gợi mở
để phát triển công cụ phân tích dự báo hiệu quả này vào thực tế.
3. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là thị trường cổ phiếu niêm yết Việt Nam, đặc biệt
giai đoạn từ đầu năm đến nay.
1


Sở dĩ tôi giới hạn giai đoạn nghiên cứu đối với thị trường cổ phiếu niêm yết Việt Nam
là nhằm hướng đề tài được cập nhật phản ánh tình hình hiện tại của thị trường từ đó có
khả năng ứng dụng cao vào thực tế.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Với sự hỗ trợ của phần mềm kỹ thuật Eviews, Mô hình kinh tế lượng ARIMA và
ARCH/GARCH được sử dụng để xử lý dữ liệu chỉ số của thị trường cổ phiếu niêm yết,
từ đó tìm ra mô hình dự báo phù hợp cho thị trường Việt Nam đồng thời phân tích một
số đặc điểm rủi ro của thị trường.
5. NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA ĐỀ TÀI
Tuy còn nhiều hạn chế nhưng đề tài cũng có những điểm mới sau:
ƒ Mặc dù mô hình ARIMA và ARCH/GARCH đã được ứng dụng và giới thiệu đến
cộng đồng nghiên cứu học thuật Việt Nam nhưng rất hiếm đề tài liên quan đến
chứng khoán được trình bày một cách hệ thống và cập nhật. Luận văn với mong
muốn mô hình dự báo phân tích thị trường cổ phiếu niêm yết Việt Nam tìm được
trong giai đoạn hiện nay có thể được dùng như là một công cụ tham khảo tại các
công ty tài chính.
ƒ Đưa ra một số lưu ý về ứng dụng mô hình ARIMA, ARCH/GARCH và các
hướng mở rộng cách ứng dụng mô hình mà trước kia trong các đề tài khác không
đề cập.
6. KẾT CẤU ĐỀ TÀI
Luận văn được trình bày thành ba phần:
ƒ Phần 1: Tổng quan về chuỗi dữ liệu dừng, mô hình ARIMA,
ARCH/GARCH
Phần này giới thiệu tổng quát về chuỗi dữ liệu dừng và lý thuyết mô hình
ARIMA, ARCH/GARCH cũng như kinh nghiệm ứng dụng mô hình ARIMA,
ARCH/GARCH trên thế giới.
ƒ Phần 2: Tổng quan về thị trường cổ phiếu niêm yết Việt Nam & Tình hình
thực tế ứng dụng mô hình ARIMA, ARCH/GARCH
Thị trường cổ phiếu niêm yết Việt Nam như thế nào, diễn biến hành vi của thị
trường qua 10 năm lịch sử hình thành phát triển thị trường và tình hình ứng dụng
2


mô hình dự báo phân tích rủi ro ARIMA, ARCH/GARCH tại Việt Nam sẽ cho
thấy nhu cầu cần thiết có một công cụ phân tích dự báo dựa trên mô tả được hành
vi thị trường. Đó là mô hình ARIMA, ARCH/GARCH.
ƒ Phần 3: Ứng dụng mô hình ARIMA, ARCH/GARCH phân tích dự báo giá
& rủi ro của thị trường cổ phiếu niêm yết Việt Nam.
Giống như tựa đề của phần 3, tác giả sẽ lần lượt sử dụng mô hình ARIMA,
ARCH/GARCH phân tích dự báo giá & rủi ro cho thị trường cổ phiếu niêm yết
Việt Nam giai đoạn hiện nay thông qua hai chỉ số chứng khoán Vn-Index và Hn-
Index.
Cuối cùng là một số vấn đề lưu ý và các hướng mở rộng ứng dụng.[FONT=Verdana, Arial, Tahoma, Calibri, Geneva, sans-serif][FONT=verdana, tahoma, arial]