Luận Văn Phân tích định lượng về tác động của chính sách tiền tệ tới một số nhân tố vĩ mô của Việt Nam trong

Lời giới thiệu
1. Đặc điểm chung của nền kinh tế
Vào giữa những năm 1980 của thế kỷ 20, nền kinh tế Việt nam rơi vào
cuộc khủng hoảng trầm trọng với lạm phát tăng nhanh tới 3 con số, hàng năm
tăng trưởng kinh tế chỉ xung quanh 2 phần trăm. Để phản ứng cuộc khủng
hoảng này, Chính phủ Việt nam đà đưa ra chính sách đổi mới kinh tế vào năm
1986 mà trong đó cơ chế thị trường đà được thừa nhận. Sau hơn 20 năm theo
đuổi chính sách kinh tế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước, nền kinh tế
Việt nam đà đạt được những thành tựu to lớn. Từ một nền kinh tế với tỷ lệ lạm
phát có tốc độ phi mÃ, ngày nay kinh tế Việt nam có tốc độ tăng trưởng cao,
ổn định trên 7à, tỷ lệ lạm phát thấp và luôn giữ mức dưới 10à.
Kết quả cho thấy sự điều tiết của Chính phủ đối với nền kinh tế, đặc biệt
là nền kinh tế đang chuyển đổi có một vai trò cực kỳ quan trọng. Một chính
sách đúng sẽ thúc đẩy quá trình phát triển, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi
kinh tế. Một chính sách không đúng sẽ có hậu quả nghiêm trọng là kìm hÃm
sự phát triển của nền kinh tế, làm chậm qúa trình chuyển đổi. Với những
thành tựu như hiện nay, trước hết đó là thành quả của công cuộc đổi mới nền
kinh tế. Đồng thời đó cũng là kết quả của việc điều tiết đúng đắn các chính
sách vĩ mô của Chính phủ, trong đó có chính sách về tiền tệ.
Theo luật NHNN (tháng 4/1998), NHNN hoạt động vì mục tiêu “ổn
định giá trị của đồng tiền, góp phần đảm bảo an toàn cho hoạt động ngân hàng
và hệ thống các tổ chức tín dụng, thúc đẩy phát triển kinh tế – xà hội theo định
hướng xà hội chủ nghĩa” (Điều 1, khoản 3). Với nhiệm vụ được giao, từ nửa
cuối thập niên 90, NHNN đà xây dựng một cách có hệ thống một khuôn khổ
chính sách tiền tệ gián tiếp và bắt đầu áp dụng các công cụ chính sách tiền tệ
gián tiếp, phối hợp đồng bộ giữa các công cụ chính sách tiền tệ, góp phần duy
trì ổn định lÃi suất, ổn định tiền tệ. Vì vậy việc nghiên cứu vai trò và ảnh
2
hưởng của chính sách tiền tệ đối với sự ổn định, tăng trưởng của nền kinh tế
Việt nam là một vấn đề hết sức cần thiết.
2. Đối tượng và mục đích nghiên cứu của đề tài
Việc nghiên cứu ảnh hưởng của chính sách tiền tệ tới các nhân tố vĩ mô
của nền kinh tế Việt nam trong giai đoạn chuyển đổi đà được nhiều nhà kinh
tế trong nước cũng như của nước ngoài đề cập tới. Tuy nhiên việc phân tích
ảnh hưởng của chính sách tiền tệ về mặt định lượng tới từng nhân tố vĩ mô,
mối quan hệ nhân quả giữa lượng tiền cung ứng với các nhân tố này là chưa có
nhiều.
Bởi vậy đề tài “Phân tích định lượng về tác động của chính sách tiền
tệ tới một số nhân tố vĩ mô của Việt Nam trong thời kỳ đổi mới” được luận
án lựa chọn nghiên cứu nhằm phân tích tác động trực tiếp về mặt định lượng
của chính sách tiền tệ thông qua sự thay đổi lượng tiền cung ứng tới sự thay
đổi của một số biến vĩ mô như thu nhập, giá cả và cán cân thanh toán của Việt
nam trong giai đoạn vừa qua. Những kết quả thu nhận được dựa trên các lý
thuyết cơ bản về tiền tệ và những mô hình thực nghiệm đà được kiểm chứng ở
các nền kinh tế khác trên thế giới sẽ là những căn cứ góp phần nghiên cứu vai
trò và tác động của chính sách hiện nay của NHTW đối với mục tiêu ổn định
giá cả, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo công ăn việc làm, giảm tỷ lệ thất
nghiệp.
3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài
Phạm vi của luận án sẽ đề cập tới các vấn đề sau: vai trò của cung tiền
tệ ở Việt nam, ảnh hưởng trực tiếp của chính sách tiền tệ mà đại diện là lượng
tiền cung ứng trong các mối quan hệ giữa tiền tệ và thu nhập, giữa tiền tệ và
giá cả, giữa tiền tệ và cán cân thanh toán. Từ các kết quả thu được, luận án sẽ
phân tích vai trò của chính sách tiền tệ đối với sự phát triển kinh tế và ổn định
giá cả trong giai đoạn vừa qua.
3
Với mục đích đà nêu, dựa trên lý thuyết tiền tệ hiện đại và áp dụng cho
các nước đang phát triển, luận án sẽ ước lượng một số mô hình dựa trên số
liệu thu thập được trong thời gian từ 1995 đến 2006 nhằm phân tích ảnh hưởng
của chính sách tiền tệ thông qua lượng tiền cung ứng tới các nhân tố vĩ mô.
Việc lựa chọn phạm vi nghiên cứu trong giai đoạn này do những nguyên nhân
sau:
ã Đây là giai đoạn mà lạm phát đà được kiềm chế, nền kinh tế bắt đầu
đi vào thế ổn định và phát triền đều đặn hàng năm.
ã Mọi chính sách đang hướng tới một nền kinh tế thị trường có sự điều
tiết của Nhà nước và chuẩn bị những cơ sở cần thiết để hướng tới sự
hội nhập đầy đủ với nền kinh tế thế giới.
ã Bắt đầu từ năm 1994, mọi số liệu thống kê đều được tính theo tiêu
chuẩn của IMF, từ đó chúng ta mới có tương đối đầy đủ số liệu cần
thiết trong phân tích hồi qui.
Từ mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, ngoài phần tổng quan
và mở đầu, luận án bao gồm 3 chương chính như sau:
Chương 1: Mối quan hệ giữa chính sách cung tiền với
một số nhân tố vĩ mô
Chương 2: Phân tích định lượng ảnh hưởng của chính
sách cung tiền tới một số nhân tố vĩ mô của Việt Nam
trong giai đoạn gần đây
Chương 3: Tổng kết và các kiến nghị nhằm nâng cao hiệu lực của chính sách
tiền tệ