Luận Văn Phân tích đa dạng di truyền một số mẫu nấm Corynespora cassiicola (Berk. & Curt.) Wei gây bệnh trên

1.1. Đặt vấn đề
Nấm bệnh trên cây trồng, đặc biệt là nấm ký sinh là dịch hại nguy hiểm đối với nền
nông nghiệp của nhiều quốc gia trên thế giới. Trong đó, nấm Corynespora cassiicola
(Berk. and Curt.) Wei có khả năng phân bố và phổ ký chủ rộng đã gây thiệt hại đáng
kể cho nền kinh tế của nhiều nước. Trong phổ ký chủ, Corynespora cassiicola gây hại
đặc biệt nghiêm trọng cho cây cao su (Hevea brasiliensis Muell. Arg.), đây là loại cây
công nghiệp có giá trị kinh tế cao được trồng nhiều ở các nước Đông Nam Á, châu Phi
và Nam Mỹ.
Trên cây cao su, C. cassiicola gây ra bệnh rụng lá - còn được gọi là bệnh rụng lá
Corynespora, bệnh này có thể xảy ra trên cây cao su thuộc mọi lứa tuổi và xảy ra
quanh năm, gây thiệt hại rất lớn về năng suất mủ cao su. Bệnh này đã bùng phát thành
những đợt dịch bệnh và được ghi nhận lần đầu tiên vào những năm 1980 ở Sri Lanka,
Indonesia, Malaysia và Thái Lan trên các dvt mẫn cảm như RRIC 103, RRIM 725,
KRS 21, PPN 2447. Trong khoảng thời gian từ 1980 - 1988, ở Indonesia, khoảng 1200
ha cao su đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng, thiệt hại khoảng 400 ha, ước tính giá trị thiệt
hại lên đến 50 triệu USD (theo CFC/INRO Project Proposal, 1999). Trong những năm
gần đây, khả năng gây hại của nấm C. cassiicola ngày càng lớn và ngày càng có nhiều
dvt cao su bị nhiễm bệnh. Biện pháp phòng trừ bệnh rụng lá Corynespora bằng hóa
chất khá tốn kém và được nhận định là không kinh tế bằng cách thay thế các dvt mẫn
cảm bằng các dvt có tính kháng (Chee, 1988). Dịch bệnh do nấm C. cassiicola gây ra
thường làm kéo dài thời kỳ kiến thiết cơ bản và thời gian phục hồi của những dvt bị
nhiễm bệnh. Trước tình hình đó, người trồng cao su thường được khuyến cáo trồng các
dvt có tính kháng bệnh. Tuy nhiên, khả năng gây bệnh của các dòng C. cassiicola là rất
khác nhau tùy thuộc vào dvt cao su khác nhau và các điều kiện môi trường như nhiệt
độ, độ ẩm, lượng mưa, độ cao và độ màu mỡ của đất. Các nghiên cứu trên thế giới cho
thấy nấm C. cassiicola trên cây cao su có sự phân hóa về di truyền (CFC/INRO Project
Proposal, 1999; Safia và Noor Hisham, 2003). Do vậy, việc xác định sự đa dạng sinh
học, đặc biệt là đa dạng ở mức độ phân tử của C. cassiicola là việc rất cần thiết. Đây
chính là tiền đề cho việc xác định các marker phân tử có liên quan đến tính độc của C.
cassiicola và phục vụ cho việc nghiên cứu tính kháng trên các dvt cao su.
Ở Việt Nam, bệnh rụng lá Corynespora trên cây cao su đã được ghi nhận vào tháng
09/1999, gây hại nặng cho các dvt RRIC 103, RRIC 104 và LH 88/372. Hiện nay, số
lượng dvt cao su bị nhiễm bệnh đã tăng lên nhiều, bệnh đã xuất hiện tại một số công ty
cao su ở miền Đông Nam Bộ (Phan Thành Dũng, 2004) và một số tỉnh phía Bắc như
Hà Tây và Nghệ An (Chi Cục Bảo Vệ Thực Vật, 2000). Những nghiên cứu về bệnh
này ở Việt Nam hiện chưa nhiều và mới chỉ dừng lại ở phân tích, đánh giá tình hình
bệnh cũng như tính kháng của một số dvt cao su đối với nấm C. cassiicola. Việc ứng
dụng các kỹ thuật phân tử trong chẩn đoán bệnh và nghiên cứu về nấm C.
cassiicola chưa nhiều trong khi bệnh rụng lá Corynespora ngày càng lan rộng, triệu chứng bệnh ngày càng biến thiên, càng ngày càng có nhiều dvt cao su bị nhiễm bệnh, đã trở thành mối lo ngại của nhiều nước trồng cao su.
Xuất phát từ các vấn đề trên, chúng tôi thực hiện đề tài “Phân tích đa dạng di
truyền một số mẫu nấm Corynespora cassiicola (Berk. & Curt.) Wei gây bệnh trên
cây cao su (Hevea brasliensis Muell. Arg) bằng phương pháp RFLP - PCR”.
1.2.Mục đích yêu cầu
1.2.1.Mục đích
Thu thập và phân lập nấm C. cassiicola trên lá cao su bị bệnh có biểu hiện các triệu chứng đặc trưng, không đặc trưng trên các dvt cao su khác nhau, tại một số địa điểm khác nhau.
Xác định sự khác biệt di truyền giữa các mẫu nấm C. cassiicola phân lập từ các dvt cao su khác nhau bằng phương pháp RFLP - PCR (Restriction Fragments Length Polymorphism - Polymerase Chain Reaction).
1.2.2. Yêu cầu
Nhận dạng được các triệu chứng biểu hiện của bệnh rụng lá Corynespora trên cây cao su.
Nắm vững kỹ thuật nuôi cấy và phân lập nấm C. cassiicola.
Nắm vững kỹ thuật PCR và sử dụng các enzyme cắt giới hạn.