Thạc Sĩ Phân tích đa dạng ADN tập đoàn một số giống cây lấy dầu (lạc, vừng) và đánh giá mức độ thay đổi phân

MỞ ĐẦU
Lạc, vừng là những cây lấy dầu quan trọng ở Việt Nam. Trong đó cây lạc được Bộ công nghiệp đề ra mục tiêu quy hoạch phát triển quy mô rộng từ năm 2001 đến 2010. Riêng cây vừng mặc dù có hàm lượng dầu rất cao chiếm hơn 50%, nhưng do năng suất thấp, hay bị rủi ro nên hiện chưa được đầu tư thích đáng [15].
Trong những năn gần đây, hạn hán ngày càng trở nên khắc nghiệt. Vì vậy, trồng nhóm cây đậu đỗ sẽ kinh tế hơn so với trồng lúa nước. Đặc biệt đối với những vùng đất bạc màu có khó khăn về tưới nước thì trồng vừng được xem như là có hiệu quả kinh tế hơn cả. Cho nên, một số tỉnh bị hạn hán không có điều kiện tưới đã và đang tăng dần diện tích trồng các loại cây này.
Việc cải thiện giống bằng các phương pháp truyền thống như lai tạo, đột biến đã làm năng suất tăng đáng kể đối với cây lạc, vừng. Chọn tạo giống cổ điển thường mất rất nhiều thời gian và công sức Hơn nữa, vệc lựa chọn các giống làm bố mẹ thường chỉ dựa vào kiểu hình để đánh giá kiểu gen, vì thế nên hiệu quả tạo giống chưa cao Với sự hỗ trợ của sinh học phân tử đã giúp đẩy nhanh quá trình chọn tạo giống mà không bị chi phối bởi môi trường. Hàng loạt các chỉ thị phân tử dựa trên các kĩ thuật như: AFLP (Amplified Fragment Length Polymorphism), RAPD (Radom Amplified Polymorphic DNA), SSR (Simple Sequence Repeat) đã được nghiên cứu và từng bước áp dụng vào chọn giống cây trồng trong đó có mục đích để bảo tồn giống và đánh giá đa dạng kiểu gen. Chỉ thị phân tử đã khắc phục được những thiếu sót, hạn chế của phương pháp truyền thống trước đây, đặc biệt là xác định khoảng cách di truyền. Chỉ thị RAPD và SSR hiện đang được áp dụng rất có hiệu quả ngay ở Việt Nam trong chọn tạo các giống lúa mới kháng rày nâu, đạo ôn (Nguyễn Thị Lang và CS, 2002). Tuy nhiên ở nước ta, việc cải tạo các giống cây lạc/vừng bằng ứng dụng các chỉ thị phân tử mới bắt đầu được nghiên cứu.

Nhằm bước đầu cung cấp các thông tin di truyền, góp phần lưu giữ, duy trì nguồn gen đa dạng của tập đoàn giống lạc và vừng ở phía Nam, đồng thời làm cơ sở khoa học cho việc lựa chọn bố mẹ sử dụng trong các tổ hợp lai phù hợp theo mục đích của người tạo giống, công trình nghiên cứu này là sử dụng hai loại chỉ thị RAPD và SSR để “ Phân tích đa dạng ADN tập đoàn một số giống cây lấy dầu (lạc, vừng) và đánh giá mức độ thay đổi phân tử của các dòng cây mới chọn tạo được”.