Luận Văn Phân tích biến động dân số, lao động và việc làm ở huyện Lập Thạch trong giai đoạn hiện nay

Lời nói đầu

Xuất phát điểm của nền kinh tế Việt nam rất thấp, nước ta lại là một nước đông dân với tốc độ tăng dân số vào loại cao nhất trên thế giới. Vì vậy việc tận dụng khai thác hết các nguồn lực nội tại mà đặc biệt là nguồn lực con người được coi là hạt nhân của quá trình phát triển Kinh tế - Xã hội. Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX đã chỉ rõ: Điều kiện tiên quyết để thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước là ổn định dân số, lao động là yếu tố cơ bản nhằm hoàn thành công cuộc Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nước từng bước đi lên chủ nghĩa xã hội.
Trong những năm qua Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Lập Thạch đẩy mạnh phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân và đã đạt được những thành tựu đáng kể. Tuy nhiên vấn đề tồn tại lớn nhất hiện nay là dân số quá đông, quy mô lao động rất lớn, trình độ người lao động thấp, mất cân đối lớn cả về cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động, sức chứa lao động trong lĩnh vực nông nghiệp đã quá tải, tỷ lệ thiếu việc làm của người lao động cao đã tạo ra một áp lực rất lớn tới vấn đề giải quyết việc làm cho người lao động của huyện.
Trong thời gian thực tập ở huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc, tôi đã nhận thấy vấn đề biến động dân số, lao động và việc làm đang mang tính thời sự vừa cấp bách vừa lâu dài có ảnh hưởng sâu sắc tới quá trình phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Do đó cần thiết và sớm phải có một sự xem xét, đánh giá một cách trung thực đầy đủ và khoa học vấn đề nói trên từ đó đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm phát huy những thành tựu đã đạt được và từng bước giải quyết những vấn đề tồn đọng nói trên để tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội ở huyện. Vì vậy tôi đã chọn đề tài: "Phân tích biến động dân số, lao động và việc làm ở huyện Lập Thạch trong giai đoạn hiện nay" làm luận văn tốt nghiệp của mình.
Nội dung của đề tài bao gồm:
Phần I: Cơ sở lý luận về biến động dân số, lao động và việc làm.
Phần II: Thực trạng của sự biến động dân số, lao động và việc làm ở huyện Lập Thạch trong giai đoạn hiện nay.
Phần III: Giải pháp về điều chỉnh dân số, lao động và tạo việc làm cho người lao động ở huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc.
Các phương pháp nghiên cứ đề tài:
- Phương pháp thu thập tư liệu, các nghiên cứu của huyện có liên quan đến đề tài nghiên cứu.
- Phương pháp điều tra thống kê: Được điều tra khảo sát ở một số xã đại diện để thu thập những thông tin cần thiết để mih hoạ cho các nhận xét, đánh giá thực trạng.
- Phương pháp toán học - thống kê: Dựa trên cơ sở các dữ liệu đã thu thập được, sử dụng các công thức toán học, thống kê học cần thiết giúp cho việc phân tích đánh giá các hiện tượng nghiên cứu.
- Phương pháp tổng hợp: Thông qua kết quả những phân tích các hiện tượng nghiên cứu để tổng hợp khái quát thành bản chất, xu hướng vận động của vấn đề nghiên cứu.


Mục lục

Lời nói đầu . 1

Phần I: Cơ sở lý luận về biến động dân số, lao động và việc làm . 3
I. Các khái niệm cơ bản về dân số và sự biến động của dân số . 3
1.Quy mô và cơ cấu dân số . 3
1.1.Quy mô . 3
1.2. Cơ cấu dân số 3
2. Các quá trình dân số . 4
2.1. Mức sinh và các thước đo đánh giá mức sinh . 4
2.2. Mức chết và các thước đo chủ yếu 5
2.3. Di dân 7
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình dân số 9
3.1. ảnh hưởng của yếu tố sinh đến quá trình dân số 10
3.2. ảnh hưởng của yếu tố chết đến quá trình dân số . 10
3.3 ảnh hưởng của di dân đến biến động dân số 11
II. Các khái niệm cơ bản về lao động và việc làm 11
1. Một số khái niệm và phạm trù có liên quan 11
2. Phương pháp xác định nguồn lao động . 12
2.1. Dân số trong độ tuổi lao động . 12
2.2. Dân số hoạt động kinh tế . 12
2.3. Dân số không hoạt động kinh tế . 13
2.4. Người thất nghiệp 14
3. Việc làm 14
3.1. Việc làm, phân loại việc làm . 14
3.2. Tạo việc làm . 15
III. Sự cần thiết phải điều chỉnh sự phát triển của dân số, lao động từng bước giải quyết công ăn việc làm cho người lao động . 16
1. Sự cần thiết phải điều chỉnh sự phát triển dân số, lao động 16
1.1. Dân số 16
1.2. Nguồn lao động 17
2. Sự cần thiết nghiên cứu vấn đề tạo việc làm cho người lao động . 17

Phần II: Thực trạng của sự biến động dân số, lao động và việc làm ở huyện Lập Thạch - tỉnh Vĩnh Phúc . 20
I. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Lập Thạch - tỉnh Vĩnh Phúc. 20
1. Vị trí địa lý 20
2. Đặc điểm kinh tế - xã hội 20
II. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội của huyện Lập Thạch 21
1. Về kinh tế 22
1.1. Sản xuất nông nghiệp 22
1.2. Sản xuất lâm nghiệp, kinh tế trang trại về dự án trồng cây ăn quả. 22
1.3. Công tác giao thông, thuỷ lợi, xây dựng cơ bản và tiểu thủ công nghiệp. 23
2. Về văn hoá - xã hội 25
2.1. Giáo dục đào tạo 25
2.2. Công tác y tế - dân số và kế hoạch hoá gia đình . 25
2.3. Hoạt động văn hoá thông tin, thể dục thể thao 25
2.4. Công tác lao động và thực hiện các chính sách xã hội 26
III. Biến động dân số và các yếu tố ảnh hưởng . 26
1. Biến động dân số . 26
1.1. Biến động quy mô dân số 28
1.2. Cơ cấu dân số . 29
2. Các yếu tố ảnh hưởng đến biến động dân số 31
2.1. Thực trạng mức sinh của huyện Lập Thạch 31
2.2. Các nhân tố làm giảm mức sinh 36
2.2.1. ảnh hưởng của chương trình DS - KHHGĐ đến việc
giảm mức sinh của huyện Lập Thạch . 37
2.2.2. Tình hình sử dụng các biện pháp thai đến giảm
mức sinh ở huyện Lập Thạch . 39
2.2.3. ảnh hưởng của việc thiếu việc làm đến giảm mức sinh
ở huyện Lập Thạch 39
2.3. Thực trạng mức chết ở huyện Lập Thạch trong một số năm qua . 40
2.3.1. Các thuộc về kinh tế - xã hội 42
2.3.2. Các yếu tố thuộc về sinh học 42
2.4. Di dân ảnh hưởng đến sự biến động dân số trong thời gian ở huyện Lập Thạch 42
IV. Thực trạng về lao động ở huyện Lập Thạch trong những năm vừa qua. 44
1. Đặc điểm và xu hướng biến động nguồn lao động ở huyện Lập Thạch. 44
2. Thực trạng phân bố và sử dụng lao động ở huyện Lập Thạch trong giai đoạn hiện nay . 49
V. Thực trạng việc làm ở huyện Lập Thạch 51
1.Tình trạng thiếu việc làm ở huyện Lập Thạch . 51
2. Hiệu quả của công tác giải quyết việc làm được đánh giá bằng số lượng người được giải quyết việc làm và kết quả của việc thực hiện chương trình quốc gia về giải quyết việc làm 52

Phần III: Giải pháp về điều chỉnh dân số , lao động và tạo việc làm cho người lao động ở huyện Lập Thạch - tỉnh vĩnh phúc . 54
I. Giải pháp giảm và tiến tới ổn định mức sinh 54
1. Tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin - giáo dục - truyền thông (TGT) 54
2. Giải phấp y tế 55
II. Giải pháp nâng cao chất lượng của lực lượng lao động ở huyện Lập Thạch 56
1. Coi trọng và phát huy nhân tố con người . 56
2. Giải pháp về vốn 57
III. Giải pháp về đào tạo việc làm cho lao động ở huyện Lập Thạch 58
1. Phát triển kinh tế hộ gia đình và kinh tế trang trại 58
2. Khai thác tốt tiềm năng kinh tế rừng 60
3. Khôi phục ngành nghề truyền thống 61
4. Giải pháp di dân nông thôn 62
5. Giải pháp phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp ở huyện Lập Thạch. 62
6. Các giải pháp khác . 63

Kết luận 65

Tài liệu tham khảo . 66