Sách Ở đất kẻ thù – Lê Lan Anh

Thật bất ngờ khi những trang viết về chiến tranh vạm vỡ, bạo liệt và khá dạn dày này lại là của một cây bút nữ. Cứ tự hỏi, là phụ nữ sao chị không bắt chước người ta chuyên mải mê khai thác những gì gần gụi, quấn quýt xung quanh mình như tình yêu, tình vợ chồng, tình tay ba tay tư, nỗi buồn công sở, cảnh đời trái ngang, thói đời đen bạc, yêu nhau, gài nhau, nỗi niềm đường phố, trắc trở nhân duyên, đàn ông là gì, đàn bà là sao có phải dễ hơn, truyền cảm hơn, thiện hạ thời nay thích đọc hơn và sức đi con chữ dồi dào hơn không? Vậy mà chị lại đi vào một đề tài quá chừng hóc búa.

Hóc búa với người viết, người in và cả người đọc. Nhưng vẫn xông vào. Thì ra cái sân chơi văn chương tưởng như vu vơ, tưởng như lắm lúc vô tích sự này cũng đòi hỏi con người ta phải có dũng khí và niềm đam mê đáo để.
Nhưng vẫn rất đàn bà. Chiến tranh nhìn qua lăng kính đàn bà. Vì thế mà nó giàu chất vân vi, tự sự và độ tiết chế nữ tính. Máu lửa, chết chóc, hoành tráng, đau thương tột cùng ư? Có cả đấy nhưng thật may là tác giả đã không quá sa đà. Sa đà thì nặng lắm, dài dòng biên niên sử lắm, khó đọc và cũng khó in. Chiến tranh chỉ là cái nền để cho tâm trạng, tính cách, số phận con người bay lên. Trong đó, số phận của tên tù binh phi công Mỹ bị bắn rơi xuống một làng quê có những nông phu lành hiền, nghèo cực, tần tảo đã được khắc họa khá tài tình và công phu. Cái lạc hậu và cái văn minh, sự hiện đại và sự chân chất, điều thiện và điều ác, ý nghĩa xâm lược và triết lý tự vệ được va chạm, phá vỡ và đào bới đến tận đáy để khẳng định một giá trị nhân bản mang tính cội nguồn của lịch sử loài người.