Thạc Sĩ Những vấn đề sau cổ phần hóa các Doanh nghiệp nhà nước trong ngành thương mại của thành phố Đà Nẵng

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong quá trình đổi mới, Đảng và Nhà nước ta chủ trương xây dựng phát triển
kinh tế nhiều thành phần với sự đa dạng hóa các hình thức sở hữu, nhằm phát huy mọi
tiềm lực vật chất và lao động sáng tạo của toàn dân tộc để phát triển đất nước. Trong đó
kinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, là lực lượng vật chất quan trọng và là công cụ để
Nhà nước định hướng và điều tiết vĩ mô nền kinh tế.
Trong những năm qua, các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) nói chung - bộ
phận nòng cốt của kinh tế nhà nước đã đóng góp rất lớn trong quá trình xây dựng và
phát triển kinh tế, bảo đảm ổn định chính trị - xã hội, góp phần đẩy nhanh tiến trình hội
nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động các DNNN vẫn còn bộc lộ
nhiều mặt hạn chế, qui mô nhỏ, hiệu quả kém, năng lực cạnh tranh thấp, công nghệ lạc
hậu, thậm chí một số DNNN còn làm ăn thua lỗ kéo dài Vì vậy, vấn đề cải cách
DNNN được đặt ra cấp bách. Một trong những giải pháp cải cách mang tính chiến lược
là chuyển một bộ phận DNNN không cần nắm giữ 100% vốn sang công ty cổ phần.
Tiến trình cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước nói chung và các DNNN trong
ngành thương mại của thành phố Đà Nẵng nói riêng đã trải qua một thời gian và đã thu
được một số kết quả nhất định. Tuy nhiên, hàng loạt vấn đề sau cổ phần hóa cần được rút
kinh nghiệm, cần được giải quyết, để các công ty cổ phần của thành phố Đà Nẵng sau cổ
phần hoá doanh nghiệp nhà nước có thể phát triển. Đây là những vấn đề không hề đơn giản
chút nào, thậm chí ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp và không thể
giải quyết một sớm một chiều mà cần phải đầu tư nghiên cứu.
Thực tế, đối với thành phố Đà Nẵng năm 1997 sau khi chia tách tỉnh Quảng Nam
– Đà Nẵng thành hai đơn vị hành chính, thành phố Đà Nẵng trở thành đơn vị trực thuộc
Trung ương, công tác sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp Nhà nước mới được Thành ủy, Ủy
ban nhân dân (UBND) thành phố đặc biệt quan tâm, trong đó trọng tâm là công tác CPH
các doanh nghiệp Nhà nước thuộc thành phố quản lý, trong đó 10 doanh nghiệp thương
mại sau khi sắp xếp, sáp nhập còn lại 05 doanh nghiệp (DN), đến nay có 04 DN thực hiện
xong CPH đã đi vào hoạt động, 01 DN đang chuẩn bị CPH. Trong 04 DN sau khi CPH có
01 DN đang gặp rất nhiều khó khăn có nguy cơ phá sản, lý do phá sản có nhiều nhưng
chính là do đánh giá tài sản DN không chính xác, gây hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng
đến sự phát triển của doanh nghiệp sau CPH và quyền lợi của cổ đông, còn lại 03 DN CPH
hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD) có hiệu quả nhưng cũng gặp khó khăn về nhiều
mặt cần được quan tâm đề ra các giải pháp để khắc phục.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi xin chọn vấn đề: “Những vấn đề sau cổ phần
hóa các DNNN trong ngành thương mại của thành phố Đà Nẵng” để làm đề tài nghiên
cứu. Với mong muốn góp phần nhỏ bé của mình vào việc tìm ra các giải pháp nhằm khắc
phục những tồn tại, vướng mắc của các doanh nghiệp nhà nước sau CPH trong ngành
thương mại (TM) tại thành phố Đà Nẵng.
2. Tình hình nghiên cứu
Cổ phần hóa DNNN đã có nhiều công trình trong và ngoài nước nghiên cứu. Đối
với nước ngoài, vấn đề này chủ yếu tập trung vào việc phân tích sự cần thiết, mục tiêu và
các biện pháp chuyển đổi sở hữu DNNN nhằm phục vụ chủ trương tổ chức lại nền kinh tế
quốc gia.
Đối với Việt Nam chủ trương CPH DNNN đến nay không còn là điều mới mẻ, có
nhiều công trình nghiên cứu về CPH nói chung và về các giải pháp nhằm thúc đẩy tiến
trình CPH trên toàn quốc và ở một số địa phương. Ở Viện kinh tế - chính trị, Học viện
chính trị quốc gia Hồ Chí Minh có luận văn Thạc sỹ của Đỗ Thị Oanh với đề tài: “Cổ phần
hóa doanh nghiệp nhà nước ở Việt Nam hiện nay, thực trạng và giải pháp” Theo đó, tác
giả xác định được cơ sở lý luận và thực tiễn của quá trình CPH và nêu ra các giải pháp
chung nhất cho cổ phần hoá. Trên Tạp chí Cộng sản số 22/2004 có bài viết của đồng chí
Lê Hữu Nghĩa Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản, Phó Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung
ương về: CPH DNNN ở Việt Nam hiện nay mấy vấn đề lý luận và thực tiễn, Tạp chí Cộng
sản số 18/2004 có bài viết của đồng chí Hồ Xuân Hùng Trưởng Ban chỉ đạo đổi mới và
phát triển doanh nghiệp về: CPH DNNN kết quả, vướng mắc và giải pháp . Các bài viết
nêu lên những vấn đề lý luận và thực tiễn, về mục tiêu của CPH; về kết quả, thuận lợi, khó
khăn và các giải pháp để tháo gỡ, nhằm rút kinh nghiệm để làm tốt công tác CPH trong
thời gian đến. Tuy nhiên, còn ít công trình nghiên cứu vấn đề: “Những vấn đề sau CPH
các DNNN trong ngành thương mại của thành phố Đà Nẵng” dưới góc độ khoa học
kinh tế - chính trị. Do đó, đề tài luận văn này vẫn là cần thiết và không trùng lặp với các
luận văn thạc sỹ kinh tế đã bảo vệ ở Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
- Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở khảo sát các DNNN trong ngành thương mại
ở Đà Nẵng đã cổ phần hoá, tìm ra những vấn đề vướng mắc, tồn tại cần giải quyết. Từ đó
đề xuất các phương hướng và giải pháp khắc phục.
- Nhiệm vụ nghiên cứu: Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu đặt ra, luận văn tập
trung giải quyết những nhiệm vụ chủ yếu sau:
+ Phân tích thực trạng CPH và hoạt động của các công ty cổ phần từ CPH DNNN
trong ngành TM của thành phố Đà Nẵng để rút ra những mặt được, tồn tại và vướng mắc
cần giải quyết.
+ Đề xuất các giải pháp nhằm khắc phục những tồn tại sau cổ phần hóa các DNNN
trong ngành thương mại của thành phố Đà Nẵng.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu các công ty cổ phần từ cổ phần hóa DNNN trong
ngành thương mại của thành phố Đà Nẵng dưới góc cạnh những tồn tại, vướng mắc, thành
công.
Thời gian: từ năm 1997 đến nay.
5. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đặt ra luận văn sử dụng phương
pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. Chú trọng đến phương pháp phân tích,
tổng hợp.
Ngoài ra, luận văn còn sử dụng phương pháp thống kê, điều tra, tổng kết thực tiễn.
6. Những đóng góp mới của luận văn
- Đề xuất các giải pháp nhằm khắc phục những vấn đề tồn tại, vướng mắc sau cổ
phần hóa của các DNNN trong ngành thương mại của thành phố Đà Nẵng.
- Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan liên
quan.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn
gồm có 2 chương, 4 tiết.