Tiến Sĩ Những nhân tố tác động đến lựa chọn đất đai của các doanh nghiệp qua nghiên cứu thực tế tại thành ph

LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NĂM 2014
MỤC LỤC
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ KINH
NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN
LỰA CHỌN ĐẤT PHỤC VỤ SẢN XUẤT CỦA DOANH NGHIỆP . 9
1.1. Đất và mục tiêu sử dụng đất trong nền kinh tế . 9
1.1.1. Đất và vai trò của đất trong nền kinh tế . 9
1.1.2. Mục tiêu của việc sử dụng đất đai trong nền kinh tế . 18
1.2. Các lý thuyết liên quan đến nhân tố ảnh hưởng đến lựa chọn đất
cho sản xuất của doanh nghiệp . 20
1.2.1. Lý thuyết địa tô của K.Mark và việc vận dụng vào lựa chọn đất của các
doanh nghiệp [21] . 20
1.2.2. Các lý nghiên cứu hiện đại về lựa chọn đất và các nhân tố tác động đến
lựa chọn đất phục vụ sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp 22
1.2.3. Lý thuyết hàm định giá đất thuê [15] . 23
1.3. Kinh nghiệm về hỗ trợ các doanh nghiệp thuê đất phục vụ sản
xuất ở một số địa phương trong nước 25
1.3.1. Kinh nghiệm của một số tỉnh, thành phố [32], [35] . 25
1.3.2. Bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn . 30
Tiểu kết chương 1 31
CHƯƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 32
2.1. Khái quát về đặc điểm địa bàn nghiên cứu, tình hình sử dụng đất của
các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh ở Thành phố Hải Phòng 32
2.1.1 Khái quát về tình hình phát triển kinh tế xã hội tại địa bàn nghiên cứu
[5], [6],[23], [37], . 32
2.1.2. Khái quát chung về tình hình sử dụng đất của Thành phố Hải Phòng
[5], [6], [36], [37] . 40
2.1.3. Tình hình sử dụng đất ở các doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố Hải
Phòng 47
2.2. Khung nghiên cứu, phương pháp điều tra và xử lý dữ liệu . 49
2.2.1 Mô hình nghiên cứu . 49
2.2.2 Xây dựng bảng hỏi . 57
2.2.3. Phương pháp phân tích và xử lý dữ liệu . 64
CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN LỰA CHỌN ĐẤT ĐAI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP TRÊN ĐỊA
BÀN THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG TỪ KẾT QUẢ ĐIỀU TRA 66
3.1 Thực trạng sử dụng đất phục vụ sản xuất của doanh nghiệp 66
3.1.1 Tình trạng sử dụng đất của các doanh nghiệp được điều tra 66
3.1.2 Nhu cầu về diện tích đất cần tăng thêm của các doanh nghiệp điều tra . 70
3.1.3 Sư tiếp cận với việc thuê đất sản xuất của các doanh nghiệp 74
3.2. Đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến lựa chọn đất đai của doanh
nghiệp trên địa bàn thành phố Hải Phòng . 77
3.2.1 Từ phía doanh nghiệp . 77
3.2.2 Từ phía cán bộ quản lý . 95
3.3. Đánh giá chung về tác động của lựa chọn đất đai của Doanh
nghiệp điều tra trên địa bàn thành phố Hải Phòng 104
3.3.1. Mức độ tác động của các nhân tố đến quyết định lựa chọn đất cho sản
xuất của doanh nghiệp 104
3.3.2. Tác động của việc sử dụng đất của doanh nghiệp đến kinh tế xã hội
Thành phố Hải Phòng . 106
3.3.3. Đánh giá chung về các nhân tố tác động đến lựa chọn đất đai của các
doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hải Phòng [8], [9], [18], [19],
[20], [22], [35], [36] . 110 CHƯƠNG 4: PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP KHUYẾN KHÍCH VÀ
ĐIỀU CHỈNH CÁC DOANH NGHIỆP LỰA CHỌN ĐẤT THUÊ VẬN
DỤNG CHO THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG 124
4.1. Định hướng phát triển kinh tế xã hội Hải Phòng và nhu cầu đất
đai của doanh nghiệp những năm tới . 124
4.1.1 Định hướng phát triển kinh tế của Hải Phòng tới 2020 [14], [37], [38] 124
4.1.2. Nhu cầu đất đai của doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hải Phòng
trong thời gian tới . 132
4.2. Định hướng lựa chọn đất đai đối với các doanh nghiệp trên đại
bàn Thành phố Hải Phòng 134
4.2.1. Đinh hướng lựa chọn đất đai đối với doanh nghiệp nhằm nâng cao tác
động về kinh tế . 134
4.2.2. Định hướng lựa chọn đất đai đối với doanh nghiệp nhằm nâng cao tác
động về xã hội 135
4.2.3. Định hướng lựa chọn đất đai đối với doanh nghiệp nhằm nâng cao tác
động về môi trường 136
4.3. Giải pháp khuyến khích và điều chỉnh việc lựa chọn đất thuê của
các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hải Phòng 137
4.3.1 Hoàn thiện quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội . 138
4.3.2. Tăng cường trình độ phát triển cơ sở hạ tầng 139
4.3.3. Đẩy mạnh phát triển của thị trường lao động và mức độ sẵn có của lực
lượng lao động 140
4.3.4. Hoàn thiện công tác hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thông tin thuê đất 141
4.3.5. Hoàn thiện cải cách thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động thuê
đất của doanh nghiệp 143
4.3.6. Điều chỉnh chính sách giá thuê đất . 143
4.3.7. Các giải pháp khác . 144
Tiểu kết chương 4 148
KẾT LUẬN . 149
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
1. Sự cần thiết của đề tài nghiên cứu
MỞ ĐẦU
“Lao động là cha, đất là mẹ của mọi của cải “quan điểm của William Petty lý
giải về quá trình tạo ra giá trị từ hoạt động sản xuất. Theo ông muốn có của cải phải
có cả lao động và đất đai. Chỉ có lao động mà không có đất đai thì lao động đó cũng
rơi vào tình trạng thất nghiệp, không thể tạo ra được của cải.



Như vậy, đất đai là một trong các yếu tố đầu vào không thể thiếu (lao động, đất
đai, vốn) trong quá trình tiến hành các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đất đai là yếu
tố không thể thiếu mà các doanh nghiệp dù là doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp,
hay là các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, thương mại, dịch vụ, .đều phải sử
dụng trong quá trình hoạt động của mình. Tuy nhiên, ở mỗi loại hình doanh nghiệp
sản xuất kinh doanh khác nhau, nhu cầu về đất đai cũng có sự khác biệt. Chính điều
này dẫn đến sự khác nhau trong việc lựa chọn vị thế đất đai của doanh nghiệp.
Thực tế ở Thành phố Hải Phòng cho thấy, trong những năm đổi mới, sự phát
triển của nền kinh tế nhiều thành phần làm xuất hiện nhiều loại hình doanh nghiệp:
doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước
ngoài . làm tăng nhu cầu đất đai cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Chỉ
tính từ năm 2000 đến năm 2010 số doanh nghiệp ở Thành phố Hải Phòng tăng từ
1089 lên hơn 5000 doanh nghiệp, điều này làm cho diện tích đất được dùng cho sản
xuất của ngành công nghiệp và dịch vụ tăng lên trong thời gian qua.
Càng nhiều doanh nghiệp ra đời, nhu cầu sử dụng đất ngày càng tăng. Nếu đối
với các doanh nghiệp thương mại, các đơn vị tiến hành họat động kinh doanh thì
nhu cầu sử dụng đất ở trung tâm thành phố với những vị thế đẹp, và hạ tầng kỹ
thuật tương đối tốt ., gần các đô thị được các doanh nghiệp thương mại quan tâm
hàng đầu. Tuy nhiên giá cả của những mảnh đất này không hề rẻ. Đối với các doanh
nghiệp tiến hành sản xuất, ưu tiên của họ hướng đến các khu vực đất có giá rẻ,
nhưng vẫn thuận tiện về giao thông và có cơ sở hạ tầng thỏa đáng giúp họ tiến hành
các hoạt động kinh doanh của mình. Trong xu hướng hiện nay, khi mà số lượng
doanh nghiệp ngày một gia tăng và các doanh nghiệp đã khẳng định thương hiệu có
xu hướng thực hiện tái sản xuất cả về chiều rộng lẫn chiều sâu ngày càng nhiều, thì
việc các nhà quản lý, các chủ doanh nghiệp phải có chiến lược trong đầu tư đất đai
mở rộng sản xuất là cần thiết. Nói cách khác, do mục tiêu phát triển khác nhau, việc
lựa chọn đất để triển khai kinh doanh của các chủ doanh nghiệp do đó cũng không
đồng nhất. Chính vì vậy, việc nghiên cứu những nhân tố tác động đến quyết định
lựa chọn đất đai để tiến hành kinh doanh của chủ doanh nghiệp là điều cần thiết.
Xuất phát từ đó, là người đang tham gia nghiên cứu và quản lý về đất đai xã
hội, tác giả lựa chọn chủ đề Những nhân tố tác động đến lựa chọn đất đai của
các doanh nghiệp qua nghiên cứu thực tế tại thành phố Hải Phòng làm đề tài
nghiên cứu cho luận án tiến sỹ kinh tế. Thông qua nghiên cứu thực trạng việc lựa
chọn và sử dụng đất đai của các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hải Phòng đề
tài khái quát hóa để đưa ra những đề xuất giải pháp về quản lý nhà nước để định
hướng và tạo điều kiện cho doanh nghiệp lựa chọn đất đai phục vụ nhu cầu phát
triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.