Tài liệu Nhân vật người hùng trong tiểu thuyết lê văn trương

NHÂN VẬT NGƯỜI HÙNG TRONG TIỂU THUYẾT LÊ VĂN TRƯƠNG
Lê Thị Ngân*, Nguyễn Thị Hường
Trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên
TÓM TẮT
Trong giai đoạn văn học Việt Nam 1930-1945, Lê Văn Trương nổi lên như một hiện tượng đặc biệt. Sức viết của Lê Văn Trương không dễ mấy ai có được, nếu không nói là không ai có được (riêng sách đã hơn 200 cuốn). Ngoài tiểu thuyết, ông viết truyện ngắn, truyện dài, phóng sự, bút ký, thơ và cả kịch. Ông là người đầu tiên và duy nhất trong lịch sử văn học Việt Nam tạo ra được nhân vật “người hùng”- mẫu nhân vật được đông đảo độc giả một thời say mê. Bài viết đi tìm hiểu nét riêng độc đáo của nhân vật người hùng của tiểu thuyết Lê Văn Trương, kể cả mặt thành công và hạn chế của bút pháp nghệ thuật của ông khi xây dựng kiểu nhân vật này.
Từ khoá: Lê Văn Trương, tiểu thuyết, nhân vật, người hùng, hình tượng.
Mỗi một nhà văn, với ngưỡng cảm nhận riêng trong tâm thức thẩm mỹ, sẽ tạo ra một kiểu dạng nhân vật riêng. Lê Văn Trương, với một Trường đời đầy những Trận đời đầy mưa gió đã tạo cảm hứng cho ông xây dựng kiểu nhân vật Người hùng trong hầu hết các tiểu thuyết của mình.
Trong văn học Việt Nam, cũng như văn học thế giới, thời nào, hình tượng người hùng cũng luôn chiếm một vị trí nhất định trong đời sống văn học. Nhưng không phải ai cũng có một niềm tự hào là tên mình luôn được nhắc đến kèm theo một định ngữ “người hùng”- mẫu nhân vật mà cả đời văn mình theo đuổi như Lê Văn Trương. Điều đó đã bao hàm sự khẳng định. Cái tên Lê Văn Trương- người hùng luôn đi liền với nhau bởi bản thân cuộc đời ông đậm chất phiêu lưu và oanh liệt, bởi nhân vật tiểu thuyết của ông luôn mang khí phách của một kẻ anh hùng. Phạm Thế Ngũ, trong cuốn Việt Nam văn học sử giản ước tân biên, đã đánh giá: “Điều đáng chú ý ở ông là cái tư tưởng người hùng ông đã đem diễn tả thành gần như một chủ nghĩa trong tác phẩm” [4]. Thời đại nào cũng có con người mới của nó. Người hùng của Lê Văn Trương là chính là hình tượng con người mới của thời đại ông đang sống.
Người hùng không đồng nghĩa hoàn toàn với anh hùng. Một anh hùng, theo định nghĩa của Joseph Campbell, là một nhân vật điển hình, người có thể vượt qua mọi trở ngại, và bằng
 Tel: 0912022777, Email:
cách nào đó mang lại cho chúng ta một cảm giác chung rằng, chúng ta có thể làm nhiều hơn những gì chúng ta đang làm, và có thể trở thành người tốt hơn chúng ta hiện tại. Ở phương Tây cũng như phương Đông, người anh hùng luôn đứng trên đỉnh cao của lịch sử, có tính cách phi phàm, trí tuệ hơn người và mang trong mình những khát vọng dân tộc. Người anh hùng Asin, Uylixơ trong Homerơ, Người hùng Đôn Quijote của Cervantes .là những kiểu anh hùng như vậy.
Người hùng của Lê Văn Trương là mẫu người không hoàn toàn giống như vậy. Họ không phải là những con người lý tưởng, không phải là hạt nhân tích cực với những thành tích lớn lao trong cuộc đấu tranh vì tiến bộ cuộc sống, không phải là người có nhân cách vĩ đại. Hành trang của họ rất dễ hoà trong đám đông. Họ là những người ta có thể gặp đâu đó trên đường đời. Người hùng trong tiểu thuyết Lê Văn Trương ngang tàng, khí khái, thể hiện những đức tính ông cho là tốt đẹp nhất của con người. Nguyễn Huệ Chi, trong cuốn Từ điển văn học, khi giới thiệu về Lê Văn Trương, đã đánh giá về người hùng của tiểu thuyết gia họ Lê: “Người hùng không chỉ oanh liệt trong cuộc phiêu lưu mạo hiểm, mà còn là người có lương tâm cao quý, gương mẫu. Đó là kiểu người hăng hái, xông pha, không từ nan trước mọi khó khăn, luôn gánh chịu phần thiệt thòi về mình, nhằm trừ tai cứu nạn, đem lại