Luận Văn Nhận thức chung về HIV/AIDS

Nhận thức chung về HIV/AIDS
MỤC LỤC


Lời nói đầu

Phần thứ nhất : Những vấn đề chung

1. Lý do chọn đề tài
2. Mục đích nghiên cứu
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
4. Đối tượng nghiên cứu
5. Khách thể và phạm vi nghiên cứu
6. Giả thuyết nghiên cứu
7. Phương pháp nghiên cứu

Phần thứ hai :Nội dung nghiên cứu

Chương 1 : Cơ sở lý luận

1. Khái niệm nhận thức
1.1. Khái niệm nhận thức
1.2. Các mức độ của nhận thức
1.3. Các tiêu chí để đánh giá nhận thức
1.4. Mối quan hệ giữa nhận thức với các hiện tượng tâm lý khác
1.4.1 Mối quan hệ giữa nhận thức với xúc cảm, tình cảm
1.4.2. Mối quan hệ giữa nhận thức và thái độ
1.4.3. Mối quan hệ giữa nhận thức và hành vi
2. Những vấn đề cơ bản về HIV/AIDS
2.1. Khái niệm HIV
2.1.1. Định nghĩa
2.1.2. Phân loại HIV
2.1.3. HIV tồn tại trong cơ thể người
2.1.4. HIV tồn tại trong môi trường
2.1.5. Các con đường lây truyền nhiễm HIV
2.1.5.1. Lây truyền qua đường tình dục
2.1.5.2. Lây truyền qua đường máu
2.1.5.3. Lây truyền từ mẹ sang con
2.1.6. Đường không lây truyền HIV.
2.1.7. Cách thức HIV xâm nhập và phát triển trong cơ thể người.
2.2. Khái niệm AIDS
2.2.1. Định nghĩa
2.2.2. Các giai đoạn và các triệu chứng biểu hiện
2.2.2.1. Giai đoạn nhiễm HIV cấp
2.2.2.2.Giai đoạn nhiễm HIV không có triệu chứng
2.2.2.3. Giai đoạn cận AIDS
2.2.2.4. Giai đoạn AIDS toàn phát
2.2.3. Các biện pháp phòng chống cơ bản
2.2.3.1. Phòng lây truyền qua đường tình dục
2.2.3.2.Phòng lây truyền qua đường máu
2.2.3.3. Phòng lây truyền từ mẹ sang con
3. Một số đặc điểm tâm lý cơ bản ở lứa tuổi học sinh PTTH

Chương 2: Kết quả nghiên cứu

1. Nhận thức chung về HIV/AIDS
1.1 .Nhận thức về bản chất của AIDS
1.2. Nhận thức về tác nhân gây bệnh AIDS và cách thức xâm nhập của HIV vào cơ thể
1.3. Nhận thức về tính chất nguy hiểm của bệnh AIDS
2. Nhận thức về nguyên nhân, con đường lây truyền HIV/AIDS
2.1. Nhận thức về nguyên nhân xã hội gây nên bệnh
2.2. Nhận thức về những hành vi có nguy cơ lây bệnh AIDS
2.3.Nhận thức về nhóm người có hành vi nguy cơ bị lây nhiễm cao
3. Nhận thức về các giai đoạn, triệu chứng biểu hiện và các biện pháp phòng ngừa.
3.1. Nhận thức về sự khác nhau giữa HIV và AIDS.
3.2. Nhận thức về cách nhận biết người nhiễm HIV/ AIDS.
3.3. Nhận thức về thời gian làm xét nghiệm phát hiện ra vi rut HIV.
3.4. Nhận thức về giai đoạn cửa sổ.
3.5. Nhận thức về các giai đoạn và triệu chứng biểu hiện của bệnh AIDS.
3.6. Nhận thức về cách thức phòng tránh lây nhiễm HIV/AIDS qua đường tình dục.
3.7. Nhận thức về cách phòng tránh lây nhiễm HIV/AIDS qua đường máu.
4 . Hành vi ứng xử đối với người nhiễm HIV/AIDS
4.1. Ưng xử của bản thân có liên quan với vấn đề nhiễm HIV/AIDS
4.2.Thái độ của bản thân đối với người nhiễm HIV/AIDS
4.3.Hành vi ứng xử với người nhiễm HIV/AIDS
5. Công tác giáo dục, tuyên truyền phòng chống HIV/AIDS của trường.
5.1.Cách tiếp cận thông tin về HIV/ AIDS của học sinh trường PTTH Tây Thuỵ Anh
5.2. Nhận thức về các biện pháp giáo dục phòng ngừa lây nhiễm HIV/AIDS trong các trường PTT


LỜI NÓI ĐẦU

Nhân loại đã bước sang những năm đầu của một thế kỷ mới mang theo những di sản của một thế kỷ đầy ắp sự kiện. Trong thế kỷ đó con người đã đạt được sự phát triển khoa học kỹ thuật cao, đã thực hiện đại cách mạng công nghiệp, nâng cao đời sống vật chất lên tầm cao chưa từng thấy. Nhưng đồng thời thế kỷ qua cũng đã chứng kiến những cuộc chiến tranh đẫm máu nhất, những hành vi bạo lực , xuất hiện những biến đổi đầy kịch tính, những nghịch lý trong đời sống xã hội, nhất là ở những nước có nền kinh tế phát triển. Chủ nghĩa cực đoan, tư tưởng sống gấp, hưởng thụ tối đa với nạn nghiện ngập ma tuý, truỵ lạc mại dâm cuốn hút cả lớp trẻ chưa trưởng thành mang lại nhiều bi kịch cho gia đình và xã hội. ở những nước nghèo xuất hiện những người thèm khát đời sống xa hao hưởng lạc của phương Tây, đua đòi sống buông thả, vô nguyên tắc hoặc bi quan chán nản tuyệt vọng mà chất ma tuý có thể giúp họ nhất thời quên đi cuộc sống hiện tại nhưng rồi sẽ đưa họ chui vào ngõ cụt. Đàn bà con gái phải bán thân nuôi miệng, quần áo, son phấn. Đó chính là mảnh đất cho sự phát triển như lửa cháy một bệnh xã hội lớn nhất thế kỷ HIV/AIDS, về tốc độ, về quy mô đại dich toàn cầu, về tỷ lệ tử vong của ngưòi bệnh , những cái chết được báo trước.
HIV/AIDS là một căn bệnh được phát hiện ra vào năm 1981. Tốc độ lây lan một cách nhanh chóng :
- tháng 12 năm 1996 trên thế giới đã có 22,5 triệu người nhiễm HIV
- Tháng 10 năm 1999đã tăng lên 33,4 triệu người.(16)
ở Việt Nam phát hiện trường hợp nhiễm HIV đầu tiên ở thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 12 năm 1990 do quan hệ tình dục với người nước ngoài.Đến tháng 8/ 1993 đã có 790 người nhiễm HIV. Đến tháng 10/1999 đã có 16.000 người nhiễm HIV, trong đó có 2.903 người chuyển sang giai đoạn AIDS và đã có 1509 người tử vong. Theo thống kê mới nhất tính đến cuối năm 2003 tại Việt Nam đã có 76.180 người nhiễm HIV được phát hiện, trong đó 11.659 người chuyển sang AIDS và 6.550 người tử vong.(Theo con số thống kê của uỷ ban phòng chống AIDS của Việt Nam )
Vào đầu những năm 80 khi HIV mới được phát hiện, 80% mắc bệnh là đàn ông chủ yếu do quan hệ đồng tính luyến ái. Lúc đó HIV khu trú trong những cộng đồng có nguy cơ cao như người đồng tính luyến ái, gái mại dâm, người tiêm chích ma tuý, lái xe đường dài. Tuy nhiên trong giai đoạn tiếp theo thì dịch HIV đã ra khỏi biên giới của những cộng đồng nhỏ hẹp và trở thành đại dịch. Tỷ lệ mắc AIDS đã chuyển từ nam sang nữ, số ca nhiễm HIV tiếp tục có xu hướng gia tăng ở lứa tuổi trẻ. Đặc điểm trẻ hoá này cảch báo một tác hại nghiêm trọng của đại dịch AIDS đối với sự phát triển kinh tế- xã hội của cả nước trong những năm tới.
Đứng trước tình hình có tính chất bùng nổ của đại dịch HIV/AIDS như vậy chúng tôi muốn góp một phần nhỏ bé vào tìm hiểu thực trạng nhận thức của các em học sinh PTTH về HIV/AIDS để từ đó có những khuyến nghị có hiệu quả vào công tác phòng chống HIV/AIDS nói chung.
Tuy nhiên với thời gian và khả năng có hạn nên bản luận văn này không tránh khỏi có những hạn chế, sai sót. Do vậy chúng tôi rất mong sự đóng góp ý kiến của thầy cô và các bạn.
Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo T.S . Nguyễn Hồi Loan, cô Trần Thu Hương đã nhiêt tình giúp đỡ em hoàn thành khoá luận này. Đồng thời em xin chân thành cảm ơn thầy hiệu trưởng, các thầy cô giáo và các em học sinh của trường PTTH Tây Thuỵ Anh đã giúp đỡ và tạo điều kiện giúp đỡ em thu thập số liệu cho khoá luận.


1. Lý do chọn đề tài
Đại dịch HIV/AIDS đã xuất hiện trên hai thập kỷ qua, hiện đang hoành hành ở hầu hết các nước trên thế giới mà chưa có biện pháp nào có thể chặn đứng được. Trái lại đại dịch HIV/AIDS vẫn có chiều hướng gia tăng và là mối đe doạ đến tính mạng và sức khoẻ cho từng cá nhân và toàn xã hội, gây bất ổn về kinh tế, chính trị và an ninh của mọi quốc gia.Theo con số thống kê tính đến ngày 30/10/2003 tổng số trường hợp nhiễm HIV ở Việt Nam được phát hiện là 73660 người, tổng số trường hợp đã chuyển sang AIDS là 11254 người và tổng số tử vong vì AIDS là 6325 người ( Theo con số thống kê của tạp chí AIDS và cộng đồng số 10 - 2003).
Theo con số mới nhất của ban chỉ đạo phòng chống HIV/AIDS Hà Nội thông báo ngày 12 tháng 5 năm 2004 là : hiện nay trên thế giới đã có 40 triệu người nhiễm HIV, trong đó có 70 % trường hợp bị lây truyền qua con đường quan hệ tình dục. Tốc độ lan truyền nhanh chóng : cứ 1 phút lại có 10 người bị nhiễm. Ở Việt Nam đã có 80.000 người được phát hiện trong đó có 1/3 là phụ nữ.
Vậy chúng ta phải làm gì để khống chế dịch HIV/AIDS trong bối cảnh chưa có vác xin phòng hiệu và thuốc đặc trị cho người nhiễm HIV/AIDS ? Đây thực sự là một câu hỏi lớn đáng lưu tâm cho toàn nhân loại. Tuy nhiên, để góp phần khống chế được tốc độ gia tăng của dịch, biện pháp trước mắt cũng như về lâu dài ngay cả khi thế giới có được vac xin phòng hiệu thì nó vẫn luôn là một biện pháp hiệu quả tốt nhất, đó là tuyên truyền giáo dục nhằm nâng cao sự hiểu biết của mọi người trong cộng đồng về HIV giúp cho họ có biện pháp phòng tránh tốt nhất. Mặt khác, muốn tiến hành các biện pháp tuyên truyền có hiệu quả cao nhất thì cần phải đánh giá được thực trạng nhận thức của họ về vấn đề HIV/AIDS.
Đại dịch HIV/AIDS đẫ để lại hậu quả nặng nề về nhiều mặt như : về kinh tế, an ninh chính trị, về sức khoẻ của mỗi cá nhân, và giảm tuổi thọ trung bình của xã hội. Học sinh cấp III lại là thế hệ tương lai của đất nước, đang chuẩn bị hành trang để bước vào đời,vì vậy việc giáo dục sức khoẻ sinh sản nói chung và giáo dục nhận thức về HIV/AIDS nói riêng là một nhiệm vụ hết sức quan trọng và cấp thiết. Trong những năm qua Bộ Giáo Dục đã có rất nhiều dự án phục vụ cho công việc này. Đặc biệt năm 2004 “ Dự án VIEO/P11Bộ Giáo Dục, riêng ở tỉnh Thái Bình dự an VIEO01/ P15 đã được triển khai.
Xuất phát từ thực tiễn như vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu tìm hiểu thực trạng nhận thức của học sinh PTTH đới với vấn đề HIV/AIDS, chúng tôi tiến hành triển khai thực tế trên địa bàn trường PTTH Tây Thuỵ Anh – huyện Thái thuỵ – tỉnh Thái Bình. Trên cơ sở đó, đề xuất các biện pháp tuyên truyền có hiệu qủa nhằm nâng cao nhận thức của lứa tuổi học sinh PTTH về căn bệnh này.
2. Mục đích nghiên cứu.
Tìm hiểu nhận thúc của học sinh trường PTTH Tây Thuỵ Anh – Huyện Thái thuỵ – Tỉnh Thái Bình về HIV/AIDS, từ đó đề xuất các biện pháp giáo dục, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của học sinh về căn bệnh này góp phần vào công tác phòng chống HIV/AIDS chung của cả nước.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu.
Đề tài của chúng tôi nhằm giải quyế tcác nhiệm vụ sau:
3.1 Về mặt lý luận : làm rõ một số khái niệm cơ bản có liên quan đến đề tài.
3.1.1 Khái niệm nhận thức
- Khái niệm.
- Các mức độ của nhận thức.
- Các tiêu chí để đánh giá.
- Mối quan hệ giữa nhận thức với các hiện tượng tâm lý khác:
+ Mối quan hệ giữa nhận thức và hành vi.
+ Mối quan hệ giữa nhận thức và xúc cảm, tình cảm.
+ Mối quan hệ giữa nhận thức và thái độ.
3.1.2 Những vấn đề về HIv/AIDS.
- Những vấn đề chung về HIV/AIDS.
- Các giai đoạn và triệu chứng biểu hiện của AIDS.
- Các nguyên nhân, con đường lây truyền HIV/AIDS.
- Các biện pháp phòng ngừa
3.1.3 Một số đặc điểm tâm lý cơ bản ở lứa tuổi học sinh PTTH.
3.2 Nghiên cứu thực tiễn.
3.2.1 Tìm hiểu thực trạng nhận thức của học sinh trường PTTH Tây Thuỵ Anh về vấn đề HIV/AIDS.
3.2.2 Nêu lên một số kết luận và khuyến nghị nhằm nâng cao sự hiểu biết và cách thức phòng tránh của học sinh PTTH về HIV/AIDS .
4. Đối tượng nghiên cứu.
Nhận thức của học sinh trường PTTH Tây Thuỵ Anh về HIV/AIDS.
5. Khách thể và phạm vi nghiên cứu.
5.1. Khách thể nghiên cứu:
Nghiên cứu 311 em học sinh thuộc cả ba khối 10,11,12 của trường PTTH Tây Thuỵ Anh .
Trong đó :
- 101 em học sinh khối 10.
- 102 em học sinh khối 11.
- 106 em học sinh khối 12.
( Có 2 học sinh không ghi lớp )
5.2. Phạm vi nghiên cứu.
Chỉ nghiên cứu các em học sinh của trường PTTH Tây Thuỵ Anh – huyện Thái Thuỵ – tỉnh Thái Bình.
6. Giả thuyết nghiên cứu.
Tất cả các em học sinh của trường PTTH Tây Thuỵ Anh đều có những hiểu biết nhất định về HIV/AIDS, tuy nhiên những hiểu biết đó chỉ dừng lại ở mức chưa đầy đủ và không sâu sắc.
7. Phương pháp nghiên cứu.
Trong khi nghiên cứu đề tài này chúng tôi đã sử dụng phương pháp sau:
7.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu
Trong quá trình thực hiện đề tài này chúng tôi đã tìm đọc nhiều tài liệu về HIV/AIDS. Các tài liệu đó đã góp phần làm sáng tỏ những vấn đề về HIV/AIDS như : bản chất của bệnh, lịch sử hình thành, diễn biến của bệnh, các triệu chứng biểu hiện của bệnh, cách lây truỳên và biện pháp phòng chống .
Sử dụng các công trình nghiên cứu về nhận thức trên thế giới và ở Việt Nam để hiểu được nội hàm của khái niệm nhận thức làm cơ sở của đề tài.
7.2. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi ( an két).
Đây là phương pháp cơ bản được sử dụng để nghiên cứu nhận thức của học sinh trường PTTH Tây Thuỵ Anh đối với vấn đề HIV/AIDS. Việc xây dựng phiếu điều tra đựoc dựa trên cơ sở, mục đích, nội dung nghiên cứu.
7.3 . Phương pháp quan sát.
Phương pháp này được sử dụng kết hợp để chính xác hoá thông tin đã thu được từ các biện pháp khác.
7.4. Phương pháp thống kê toán học.
Chúng tôi xử lý số liệu nghiên cứu bằng máy vi tính với chương trình thống kê xã hội học SPSS