Luận Văn Nhân giống Lan Dendronbium anosmum, Dendrobium mini bằng phương pháp nuôi cấy mô. Nghiên cứu các loạ

Đề tài nghiên cứu được thực hiện tại Khoa Nông Nghiệp & TNTN, Trường Đại học An Giang từ tháng 02 năm 2006 đến tháng 02 năm 2008. Đề tài thực hiện với hai qui trình vi nhân giống lan Dendrobium anosmum và Dendrobium mini, và thử nghiệm ra cây Dendrobium mini trên nhiều loại giá thể khác nhau. Với tổng cộng là 6 thí nghiệm gồm 5 thí nghiệm trong phòng và 1 thí nghiệm ngoài vườn.
Qui trình vi nhân giống lan Dendrobium anosmum
- Trái lan Dendrobium anosmum sau khi được tự thụ 4 tháng, khử trùng và gieo cấy hạt vào môi trường thích hợp. Sau 3 tháng gieo cấy thì tất cả các hạt đều nẩy mầm tốt, tỉ lệ đạt được là ≥ 85% trên môi trường MS + 1 mg/l NAA và môi trường MS + 1 mg/l BA + 0,2 mg/l NAA.
- Sang giai đoạn nhân nhanh: Chồi lan Dendrobium anosmum phát triển và nhẩy chồi rất tốt trên môi trường MS + 2mg/l BA, ở thời gian 3 tháng sau khi cấy đạt 3,17chồi, chồi cao 20,6 mm. Môi trường MS không bổ sung BA cho kết quả nhân chồi rất thấp. Đồng thời khi sử dụng BA ở nồng độ cao (10mg/l) vào môi trường nhân chồi cũng cho kết quả tạo chồi thấp (1,5 chồi), xuất hiện chồi dị dạng, cây phát triển yếu.
- Giai đoạn tạo cây hoàn chỉnh: Chồi lan Dendrobium anosmum tạo rễ tốt nhất trên môi trường MS + 1 mg/l NAA. Sau 3,5 tháng tạo được cây hoàn chỉnh, đạt tiêu chuẩn để đưa ra ngoài vườn.
Như vậy, sau thời gian 9,5 tháng thì từ hạt lan gieo cấy đã cho ra được cây lan con hoàn chỉnh có thể đưa ra ngoài vườn trồng.
Qui trình vi nhân giống lan Dendrobium mini
- Giai đoạn nhân chồi: Chồi lan Dendrobium mini phát triển và nhẩy chồi rất tốt trên môi trường có bổ sung 1 mg/l BA. Xét về tính kinh tế thì môi trường MS/2 + 1mg/l BA cho hiệu quả cao hơn trong việc nhân nhanh chồi lan Dendrobium mini. Sau 2 tháng nhân chồi thì đã 3,8 chồi, chồi cao 1,26cm.
- Sự tạo rễ lan Dendrobium mini: môi trường MS/2 + 0,2 mg/l NAA cho kết quả ra rễ tốt và lại có tính kinh tế hơn so với các môi trường MS. Sau 2 tháng, chồi lan tạo rễ tốt thành cây hoàn chỉnh để đưa ra vườn ươm.
- Thử nghiệm ra cây trên nhiều loại giá thể khác nhau thì thấy rằng đối với lan Dendrobium mini trong giai đoạn đầu nuôi trồng (từ cây mới ra mô đến khi cây được 7,5 tháng tuổi) thì giá thể thích hợp nhất cho cây là dớn và dừa miếng.
Như vậy, sau 4 tháng nuôi cấy đã cho ra được cây lan con Dendrobium mini hoàn chỉnh có thể đưa ra ngoài vườn trồng. Cây con thuần dưỡng 1 tháng trong vườn ươm với chế độ chăm sóc đặc biệt. Sau đó đưa ra vườn trồng.
ii
MỤC LỤC
Lời cảm ơn . i
Phần tóm tắt . ii
Mục lục .iii
Danh sách bảng . vi
Danh sách hình . . .vii
Danh mục các chữ viết tắt viii
CHƯƠNG I. MỞ ĐẦU . .1
I. MỤC TIÊU VÀ NỘI DUNG NGHIÊN CỨU . . . .1
1. Mục tiêu . . .1
2. Nội dung . . . . .2
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VỊ NGHIÊN CỨU 2
1. Đối tượng . . .2
2. Phạm vi . . . .2
III. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . .3
1. Cơ sở lý thuyết . .3
1.1 Giới thiệu về giống lan Dendrobium . . . .3
1.1.1 Phân loại và phân bố . 3
1.1.2 Đặc điểm hình thái . . 4
1.1.3 Lan Giả hạc (Dendrobium anosmum) . .5
1.1.4 Lan Dendrobium mini . 7
1.2 Giá thể trồng lan . . . 7
1.3 Lan rừng Việt Nam . . . .9
1.4 Hiện trạng canh tác hoa lan ở Việt Nam và trên thế giới . 10
1.5 Thành tựu nuôi cấy mô ở Việt Nam và trên thế giới . .11
1.5.1 Trên thế giới . .11
1.5.2 Việt Nam . 11
1.6 Tầm quan trọng của phương pháp nuôi cấy mô và tế bào thực vật .11
1.7 Những khó khăn và lợi ích trong nhân giống in vitro . . . .12
1.7.1 Khó khăn . 12
1.7.2 Lợi ích . 13
iii
1.8 Các yếu tố liên quan đến phương pháp vi nhân giống . .14
1.8.1 Qui trình vi nhân giống . 14
1.8.2 Các thành phần trong môi trường nuôi cấy mô thực vật . 16
2. Mô tả các phương pháp nghiên cứu liên quan đã được thực hiện . .18
IV. PHƯƠNG PHÁP TIỆN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 19
1. Thời gian và địa điểm thí nghiệm . . 19
2. Phương tiện nghiên cứu . . 19
3. Phương pháp nghiên cứu . . . .20
3. 1. Lan Dendrobium anosmum . .20
3.1.1 Thí nghiệm 1: Khảo sát một số môi trường gieo hạt thích hợp cho hạt lan Dendrobium anosmum . . 20
3.1.2 Thí nghiệm 2: Khảo sát ảnh hưởng của chất điều hoà sinh trưởng BA (6 – Benzyl – aminopurine) lên sự nhân chồi lan Dendrobium anosmum 22
3.1.3 Thí nghiệm 3: Khảo sát ảnh hưởng của chất điều hoà sinh trưởng NAA (Naphthalene acetic acid) lên sự tạo rễ cho lan Dendrobium anosmum .23
3. 2. Lan Dendrobium mini . . . .23
3.2.1 Thí nghiệm 4: Nghiên cứu môi trường nuôi cấy mô thích hợp cho việc nhân chồi lan Dendrobium mini . . .23
3.2.2 Thí nghiệm 5: Nghiên cứu sự ảnh hưởng của NAA với hai loại môi trường cơ bản là MS và MS/2 lên sự tạo rễ từ chồi lan . . .24
3.2.3 Thí nghiệm 6: Thử nghiệm ra cây lan Dendrobium mini trên các loại giá thể khác nhau . . . .25
CHƯƠNG II. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ 27
I. Lan Giả hạc (Dendrobium anosmum) . . . 27
1. Thí nghiệm 1: Khảo sát một số môi trường gieo hạt thích hợp cho hạt lan Dendrobium anosmum . . 27
2. Thí nghiệm 2: Khảo sát ảnh hưởng của chất điều hoà sinh trưởng BA (6 – Benzyl – aminopurine) lên sự nhân nhanh chồi lan Dendrobium anosmum . . .28
3 Thí nghiệm 3: Khảo sát một số môi trường tạo rễ giống Dendrobium anosmum . . .32
II. Lan Dendrobium mini . . 36
1. Thí nghiệm 4: Nghiên cứu môi trường nuôi cấy mô thích hợp cho việc nhân chồi của Lan Dendrobium mini . . . 36
2. Thí nghiệm 5: Nghiên cứu sự ảnh hưởng của NAA với hai loại môi trường cơ bản là MS và MS/2 lên sự tạo rễ từ chồi lan Dendrobium mini . . 39
iv
3 Thí nghiệm 6: Thử nghiệm ra cây lan Dendrobium mini trên các loại giá thể khác nhau . . 40
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ . . . . 45
1. Kết luận . . 45
2. Kiến nghị . . . .47
TÀI LIỆU THAM KHẢO . . . .48
PHỤ CHƯƠNG . . .50