Tiến Sĩ Nguyên nhân và ảnh hưởng của đầu tư trực tiếp nước ngoài Cơ sở cho việc điều chỉnh chính sách tại tỉ

DOCTORAL DISSERTATION ( LUẬN ÁN TIẾN SỸ)
HANOI-2013
CAUSES AND EFFECTS OF FOREIGN DIRECT INVESTMENT:BASIS FOR POLICY RE-DIRECTION IN THANH HOA PROVINCE IN VIETNAM (Nguyên nhân và ảnh hưởng của đầu tư trực tiếp nước ngoài Cơ sở cho việc điều chỉnh chính sách tại tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam)

TABLE OF CONTENTS
ACKNOWLDGEMENT .ii
ABSTRACT .iii
TABLE OF CONTENTS . vi
LIST OF TABLES ix
LIST OF FIGURES x
ABBREVIATIONS .xi
CHAPTER 1. INTRODUCTION. 1
1.1 Background 1
1.2 Problem Statement 3
1.3 Research Objectives 5
1.4 Study Object and Scope 6
1.5 Research Questions . 7
1.6 Significance of the Study 8
1.7 Research Definitions . 9
1.8 Organization of this study . 14
CHAPTER 2. LITERATURE REVIEW AND STUDIES 15
2.1. Theoretical overview: FDI . 15
2.1.1 Definitions of FDI 15
2.1.2 Attract FDI 17
2.1.3 Forms of FDI . 18
2.1.4 Effects of FDI 21
2.1.5 Summary of some theories of attraction of FDI 22
2.2 FDI and Motivation 28
2.3 Factors Influencing Location of FDI . 35
2.3.1 Political stability and policy mechanisms factors 35
2.3.2 Socio-cultural environment factors . 35
2.3.3 Financial factors . 36
2.3.4 Economy and market factors 36
2.3.5 Resource factors . 37
2.3.6 Infrastructure factors 38
2.4 The determinants of the FDI in Vietnam review of literature . 40
2.5 Overview of Thanh Hoa province . 48
2.5.1 Overview of Thanh Hoa’s social - economy . 48
2.5.2 The mechanisms and policies for attracting FDI in Thanh Hoa province 49

CHAPTER 3. RESEARCH METHODOLOGY . 53
3.1. Theoretical framework and hypothesis development 53
3.2. The data collection and data analytical framework . 55
3.3. Sample size and Population determination . 60
3.3.1 Population determination . 60
3.3.2 Sample size determination . 61
3.3.3 Sampling Method . 62
3.4. Questionnaire Design . 62
3.5. Response Rate . 63
CHAPTER 4. DATA ANALYSIS AND RESULTS 64
4.1 The trends of FDI inflows in Thanh Hoa Province in the period from 2001 to 2012 64
4.2. Data analysis about the factors affecting the attraction of foreign direct
Investment in Thanh Hoa Province. 67
4.2.1 The importance of various factors in attracting FDI ìnlows in Thanh Hoa
province . 70
4.2.1.1. Political/governmental/legal factors (F1) 70
4.2.1.2. Social and cultural factors (F2) . 72
4.2.1.3. Financial factors (F.3) 73
4.2.1.4. Economic and marketing factors (F4) . 74
4.2.1.5. Availability of resources factors (F5) . 75
4.2.1.6. Infrastructure factors (F6) 76
4.2.2 Results of the Analysis . 77
4.3 Data analysis about the effects of FDI in the economic growth of Thanh Hoa
Province . 78
4.3.1 Contributions to development and movement of economic structure 79
4.3.2 Contributions in mobilizing invested capital for development 80
4.3.3 Employment change . 81
4.3.4 Contribution of FDI sector in province revenue 82
4.3.5 FDI contribution to export turnover 83
4.4 Analysis of factors affecting the process of FDI investment in Thanh Hoa
province . 84
4.2.1 Analysis of research results 84
4.2.2 Correlations coefficient 89
CHAPTER 5. SUMMARY, CONCLUSIONS AND RECOMMENDATIONS . 91
5.1 Summary 91
5.2 Conclusion 93
5.3. Policy implications 96
5.4. Limitations and further research . 99
BIBLIOGRAPHY . 100
Appendix - A 106
Appendix - B 107
Appendix – C . 118
Appendix – D . 137
LIST OF TABLES
1.1 Tính cấp thiết của đề tài
Luật sữa đổi Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam năm 1996 đã cụ thể hóa việc
phân cấp quyền lực cho chính quyền địa phương một cach mạnh mẽ hơn. Theo đó, mỗi
tỉnh có nhiều quyền lực hơn, chủ động hơn trong việc xây dựng chính sách thu hút đầu
tư trực tiếp nước ngoài. Cụ thể như: cấp giấy phép đầu tư, cho thuê đất, cấp giấy phép
xuất khẩu, nhập khẩu và tuyển dụng lao động. Những chính sách này, một mặt cho
phép chính quyền địa phương phát huy tính sáng tạo, chủ động nhằm thu hút các nhà
đầu tư nước ngoài nhiều hơn. Mặt khác, nó cũng góp phần vào việc xây dựng, hoàn
thiện các quy định của chính quyền cấp tỉnh cho phù hợp với quy định chung của quốc
gia. Trong thực tế, các nhà đầu tư nước ngoài có thể gặp rất nhiều trở ngại trong quá
trình tìm kiếm cơ hội đầu tư như tệ tham nhũng, thủ tục hành chính phiền hà, phương
thức nhập khẩu và việc lựa chọn địa điểm. Trong bối cảnh đó, các nhà đầu tư nước
ngoài luôn phải xem xét nhiều yếu tố khi đầu tư vào Việt Nam để làm sao các doanh
của họ có thể tận dụng lợi thế và hạn chế nhược điểm trong kinh doanh.
Để thu hút các nhà đầu tư vào Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa đã ban hành nhiều
chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư như: Ban hành các chính sách ưu đãi
đầu tư cũng như cải thiện thủ tục hành chính. Qua nhiều lần hoàn thiện, sữa đổi cơ chế
chính sách và môi trường đầu tư của tỉnh đã được cải thiện đáng kể. Với quan điểm:
không hạn chế về quy mô lẫn số lượng các dự án, dựa trên Luật Đầu tư và Luật Doanh
nghiệp, Thanh Hóa đang tiếp tục rà soát và hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách ưu
đãi và làm cho nó thuận tiện hơn cho các nhà đầu tư. Những cơ chế, chính sách của tỉnh
Thanh Hóa tập trung trên các lĩnh vực như cải thiện và đơn giản hóa thủ tục hành chính,
tạo cơ chế, chính sách thông thoáng và hấp dẫn, kêu gọi đầu tư, phát huy sáng tạo trong
việc xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội thiết yếu, phát huy lợi thế nguồn nhân lực,
nâng cao chất lượng nhân lực nguồn lực để đáp ứng nhu cầu kinh doanh của nhà đầu tư.
Nghị quyết 02/NQ-TU ngày 27/6/2011 của tỉnh ủy Thanh Hóa về cải thiện môi trường
đầu tư của tỉnh trong giai đoạn 2011-2015 đã tập trung vào việc thực hiện công tác giải
phóng mặt bằng để đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư, hỗ trợ phát triển kinh doanh, minh
bạch thông tin cho doanh nghiệp. Với những chính sách trên tính đến năm 2012 trên địa
bàn tỉnh Thanh Hóa có 41 dự án đầu tư liên quan đến hoạt động đầu tư trực tiếp nước
ngoài với tổng vốn đăng ký 6.952 triệu USD.

Những kết quả trên là rất đáng khích lệ nhưng so với tiềm năng và lợi thế của
tỉnh Thanh Hóa vẫn còn hạn chế. Số lượng và quy mô các dự án đầu tư ở Thanh Hóa
còn thấp. Thanh Hóa vẫn chưa phải là một trong những tỉnh đứng đầu về chỉ số cạnh
tranh cấp tỉnh trong thời gian qua. Do đó, việc năm bắt xu hướng FDI trong tỉnh Thanh
Hóa và xác định các yếu tố ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư nước ngoài tại Thanh
Hóa là rất cần thiết. Theo đó, có thể phân tích tác động của từng yếu tố đến thu hút đầu
tư nước ngoài vào địa phương và phân tích tác động của FDI đối với sự phát triển kinh
tế của tỉnh Thanh Hóa. Trên cơ sở đó, chúng ta có thể xây dựng hệ thống các giải pháp
về chính sách để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của tỉnh Thanh Hóa nói riêng và Việt
Nam nói chung.
Trên thực tế đó, "Nguyên nhân và ảnh hưởng của đầu tư trực tiếp nước ngoài:
Cơ sở cho việc điều chỉnh chính sách ở Thanh Hóa, Việt Nam" đã được lựa chọn làm
đề tài nghiên cứu.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
1. Mô tả các xu hướng của đầu tư trực tiếp nước ngoài ở tỉnh Thanh Hóa trong
giai đoạn 2001-2012.
2. Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
vào tỉnh Thanh Hóa.
3. Phân tích sự tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với sựu phát triển
kinh tế - xã hội của tỉnh Thanh Hóa.
4. Đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tinh
Thanh Hóa, Việt nam.

1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.3.1 Đối tượng nghiên cứu:
Nguyên nhân và ảnh hưởng của đầu tư trực tiếp nước ngoài vào một địa
phương.
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu
1.3.2.1 Phạm vi không gian:
- Đề tài được nghiên cứu trên phạm vi tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam.
- Điều tra thực tế được tiến hành tại 41 doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài và 200 công chức nhà nước làm việc trong các cơ quản lý nhà nước liên
quan đến đầu tư trực tiếp nước ngoài.
1.3.2.2 Phạm vi thời gian
- Số liệu thư cấp: Thu thấp trong gian đoạn 2001 - 2012;
- Số liệu sơ cấp: Thu thập thông tin về đầu tư trực tiếp nước ngoài của các nhà đầu tư
nước ngoài và cơ quan quản lý nhà quản lý nhà nước liên quan đến đầu tư trực tiếp
nước ngoài tại Thanh Hóa trong giai đoạn 2012 - 2013;
- Các giải pháp được nghiên cứu đề xuất trong gian đoạn 2013 - 2020.
1.3.2.3 Phạm vi nội dung
- Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào
tỉnh Thanh Hóa.
- Đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tinh Thanh
Hóa, Việt Nam.
1.4 Câu hỏi nghiên cứu
1. Những điều kiện hiện có về hạ tầng kỹ thuật của tỉnh Thanh Hóa là gì?
2. Các cơ chế, chính sách hiện hành của tỉnh Thanh Hóa liên quan đến việc thu
hút đầu tư trực tiếp nước ngoài?
3. Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến đầu tư trực tiếp nước ngoài?
4. Sự khác biệt về nhận thức của các nhà đầu tư nước ngoài về những nhân tố
ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào tỉnh Thanh Hóa?
5. Những chính sách ưu đãi gì có thể thực hiện để có thể thu hút các nhà đầu tư
chuyển hướng đầu tư vào tỉnh Thanh Hóa?
1.5 Đóng góp mới của luận án
(1) Luận án đã khái quát bức tranh tổng thể về đầu tư trực tiếp nước ngoài tại
Thanh Hóa giai đoạn 2001 – 2012. Đồng thời đã chỉ ra xu hướng đầu tư trực tiếp nước
ngoài vào tỉnh Thanh Hóa trong giai đoạn này qua số lượng dự án, số vốn đăng ký và
lĩnh vực đầu tư.
(2) Là một trong những nghiên cứu đầu tiên tại Thanh Hóa về các nhân tố ảnh
hưởng đến việc thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào địa phương này. Luận án
đã xây dựng được mô hình các nhóm nhân tố ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư trực
tiếp nước ngoài vào tỉnh Thanh Hoá. Trên cơ sở điều tra các nhà đầu tư nước ngoài và
sử dụng các phần mềm phân tích thống kê tác giả đã đánh giá được mức độ quan
trọng của từng nhân tố và nhóm nhân tố trong việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài
vào địa phương này.
(3) Luận án cũng đã tổng kết, đánh giá ảnh hưởng của đầu tư trực tiếp nước
ngoài đối với từng lĩnh vực như huy động vốn cho đầu tư phát triển, giải quyết việc
làm, đóng góp vào kim ngạch xuất khẩu nói riêng và đóng góp vào sự tăng trưởng và
chuyển dịch cơ cầu kinh tế nói chung.
(4) Luận án đã luận giải những nguyên nhân ảnh hưởng đến quá trình tổ chức
thực hiện các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Thanh Hóa. Đánh giá mức độ ảnh
hưởng của các yếu tố này đối với quá trình thực hiện đầu tư của các doanh nghiệp có
vốn đầu tư nước ngoài dưới góc nhìn của cả nhà đầu tư nước ngoài và các cơ quan
quản lý nhà nước ở địa phương liên quan đến hoạt động này. Đồng thời phân tích,
luận giải nguyên nhân của thực trạng đó.
(5) Tác giả đã đề xuất hệ thống gồm 7 nhóm giải pháp nhằm thu hút đầu tư
trực tiếp nước ngoài vào tỉnh Thanh Hóa và nhằm phát huy vai trò của khu vực này
trong việc đóng góp vào tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của địa phương.