Tiến Sĩ Nguồn vốn cho phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố Cần Thơ

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
NĂM 2013

MỤC LỤC
Trang:
BẢNG DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT i
DANH MỤC BẢNG iii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ iv
MỞ ĐẦU viii

CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN VỀ NGUỒN VỐN CỦA DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA 1
1.1
LÝ LUẬN VỀ DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA 1
1.1.1Các tiêu chí phân định doanh nghiệp nhỏ và vừa . 1
1.1.2Những đặc điểm của loại hình doanh nghiệp nhỏ và vừa . 9
1.1.3Vai trò của hệ thống doanh nghiệp nhỏ và vừa 14
1.2NGUỒN VỐN CỦA DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA 16
1.2.1Vốn chủ sở hữu. 16
1.2.2 Các khoản nợ . 21
1.2.3 Những nhân tố tác động đến nguồn vốn của các DNNVV . 32
1.3 BÀI HỌC KINH NGHIỆM VỀ NGUỒN VỐN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN THẾ GIỚI . 36
1.3.1 Kinh nghiệm quốc tế về nguồn vốn đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa 36
1.3.2 Bài học cho Việt Nam . 42
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 44

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG NGUỒN VỐN VÀ TIẾP CẬN NGUỒN VỐN CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẦN THƠ . 46
2.1 TỔNG QUAN VỀ TỰ NHIÊN, KINH TẾ, XÃ HỘI CỦA THÀNH PHỐ CẦN THƠ ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA 46
2.1.1 Điều kiện tự nhiên và kinh tế, xã hội 46
2.1.2 Những thuận lợi và khó khăn về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa 51
2.2 TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẦN THƠ 54
2.2.1 Số lượng, quy mô 54
2.2.2 Cơ cấu, thành phần 55
2.2.3 Năng lực hoạt động 59
2.2.4 Những đóng góp cho kinh tế, xã hội thành phố Cần Thơ . 64
2.2.5 Những tồn tại, hạn chế cơ bản . 65
2.3 THỰC TRẠNG NGUỒN VỐN VÀ TIẾP CẬN VỐN CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN TP. CẦN THƠ . 67
2.3.1 Thực trạng nguồn vốn 67
2.3.2 Thực trạng tiếp cận nguồn vốn 72
2.4 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG NGUỒN VỐN VÀ TIẾP CẬN VỐN CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH
PHỐ CẦN THƠ . 87
2.4.1 Những thuận lợi . 87
2.4.2 Những khó khăn, trở ngại 88
2.4.3 Nguyên nhân 90
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 99

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP TIẾP CẬN NGUỒN VỐN CHO CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẦN THƠ . 100
3.1 QUAN ĐỂM, MỤC TIÊU VÀ LỘ TRÌNH PHÁT TRIỂN CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẦN THƠ 100
3.1.1 Quan điểm phát triển . 100
3.1.2 Mục tiêu và lộ trình phát triển . 101
3.2 GIẢI PHÁP TIẾP CẬN NGUỒN VỐN CHO CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẦN THƠ . 105
3.2.1 Giải pháp đối với doanh nghiệp 106
3.2.2 Giải pháp đối với nguồn cung ứng vốn . 115
3.2.3 Giải pháp đối với các Tổ chức hiệp hội 130
3.3 KIẾN NGHỊ . 131
3.3.1 Đối với Nhà nước . 131
3.3.2 Đối với chính quyền thành phố Cần Thơ 136
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 141
KẾT LUẬN 142
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

MỞ ĐẦU
1.
LÝ DO NGHIÊN CỨU:
Thành phố Cần Thơ là trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội của vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), có tiềm năng rất lớn về công nghiệp, nông nghiệp, thủy sản và thương mại dịch vụ. Trong quá trình phát triển kinh tế xã hội của thành phố Cần Thơ, hệ thống doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) luôn có vị trí rất quan trọng. Trong những năm qua, các DNNVV đã có những bước tiến đáng kể, đóng góp to lớn vào sự phát triển kinh tế xã hội của Thành phố (đóng góp khoảng 45% GDP, 29% tổng kim ngạch xuất khẩu, khoảng 25% tổng thu ngân sách, góp phần giải quyết hơn 60% lao động phi nông nghiệp). Có thể nói, hệ thống DNNVV đã và đang trở thành bộ phận quan trọng trong kinh tế của thành phố Cần Thơ, là nơi tạo động lực phát triển kinh tế (tốc độ tăng trưởng của loại hình doanh nghiệp này luôn hơn tốc độ tăng trưởng của GDP và của các loại hình doanh nghiệp khác), góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Mặc dù có nhiều thuận lợi từ những chính sách phát triển của nhà nước cũng như của thành phố Cần Thơ, tuy nhiên, hệ thống doanh nghiệp này vẫn còn nhiều khó khăn trong quá trình phát triển như: quy mô nhỏ, thiếu vốn và khó tiếp cận nguồn vốn, trình độ công nghệ còn lạc hậu, khả năng quản trị doanh nghiệp yếu, thiếu nguồn nhân lực có trình độ cao, thiếu mặt bằng để phát triển sản xuất kinh doanh, đại bộ phận chưa quan tâm đến xây dựng thương hiệu, khó liên kết để tạo thế mạnh chung. Trong những hạn chế đó thì thiếu vốn cũng như trở ngại trong tiếp cận nguồn vốn là vấn đề nghiêm trọng nhất cản trở đến tiến trình phát triển. Trong khi đó, mặc
dù có nhiều nguồn cung ứng nguồn vốn, nhưng xuất phát từ nhiều nguyên nhân, các DNNVV trên địa bàn thành phố Cần Thơ trong thời gian qua vẫn khó tiếp cận. Để phát triển các DNNVV trên địa bàn thành phố Cần Thơ thì vấn đề đặt ra cần được giải quyết trong bối cảnh hiện tại là: Đánh giá được quy mô, cơ cấu và nhu cầu nguồn vốn đối với từng nhóm ngành nghề trong hệ thống các DNNVV trên địa bàn thành phố Cần Thơ? Những hạn chế, trở ngại dẫn đến tình trạng thiếu vốn và khó tiếp cận nguồn vốn cũng như những nguyên nhân của nó? Làm thế nào để mở rộng khả năng tiếp cận nguồn vốn cho các DNNVV trên địa bàn thành phố Cần Thơ? Đây cũng chính là lý do tác giả chọn đề tài: “Nguồn vốn cho phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố Cần Thơ” để nghiên cứu trong luận án của mình nhằm tháo gỡ một trong những những tồn tại, khó khăn chính của hệ thống doanh nghiệp này trên địa bàn thành phố Cần Thơ với mục đích phát huy đến mức cao nhất hiệu quả hoạt động, sức cạnh tranh cũng như tiềm năng của loại hình kinh tế này phục vụ cho sự nghiệp chung là đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hóa trong xu thế hội nhập.