Thạc Sĩ Nghiên cứu, xây dựng bản đồ phân vùng lũ quét tỉnh Thái Nguyên

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1 5
TỔNG QUAN CHUNG VỀ LŨ QUÉT, CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ PHƯƠNG
PHÁP LẬP BẢN ĐỒ LŨ QUÉT . 5
1.1. TỔNG QUAN CHUNG VỀ LŨ QUÉT . 5
1.1.1. Một số khái niệm về lũ quét . 5
1.1.2. Đặc tính lũ quét 6
1.1.2.1. Tính bất ngờ 6
1.1.2.2. Tính xảy ra trong thời gian ngắn 6
1.1.2.3. Tỷ lệ vật chất rắn trong lũ quét rất lớn . 7
1.1.2.4. Tính khốc liệt 7
1.1.3. Những giai đoạn chính hình thành lũ quét 7
1.1.4. Các nhân tố hình thành lũ quét 8
1.1.5. Các dạng lũ quét điển hình 9
1.1.5.1. Lũ quét sườn dốc 9
1.1.5.2. Lũ quét vỡ dòng tự nhiên . 9
1.1.5.3. Lũ quét vỡ dòng nhân tạo . 9
1.1.5.4. Lũ quét nghẽn dòng tự nhiên 10
1.1.5.5. Lũ quét nghẽn dòng đột biến 10
1.1.5.6. Lũ bùn đá 10
1.1.5.7. Lũ quét hỗn hợp 11
1.2. TỔNG QUAN VỀ HIỆN TƯỢNG LŨ QUÉT Ở VIỆT NAM 11
Học viên: Nguyễn Thị Hồng Nhung Lớp: CH19V 1.3. TỔNG QUAN CHUNG VỀ CÔNG TÁC XÂY DỰNG BẢN ĐỒ LŨ
QUÉT Ở VIỆT NAM . 17
1.4. TỔNG QUAN VỀ CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ PHƯƠNG PHÁP LẬP BẢN
ĐỒ LŨ QUÉT 19
1.4.1. Tổng quan chung 19
1.4.2. Mục đích xây dựng bản đồ lũ quét . 20
1.4.3. Cơ sở xây dựng bản đồ lũ quét 20
1.4.4. Nội dung bản đồ cảnh báo lũ quét . 21
1.4.5. Thể hiện trên bản đồ cảnh báo lũ quét . 22
1.4.6. Nguyên tắc lập bản đồ lũ quét . 22
1.5. TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ GIS (GEOGRAPHICAL
INFORMATION SYSTEM) 23
1.5.1. Tóm tắt quá trình phát triển của kỷ nguyên thông tin và GIS . 23
1.5.2. Khái niệm hệ thống thông tin địa lý GIS 25
1.5.3. Các lĩnh vực ứng dụng của GIS . 25
1.6. KẾT LUẬN CHƯƠNG 27
CHƯƠNG 2 29
ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ TÌNH HÌNH KINH TẾ XÃ HỘI CỦA VÙNG
NGHIÊN CỨU . 29
2.1. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN . 29
2.1.1. Vị trí địa lý . 29
2.1.2. Đặc điểm địa hình 30
2.1.3. Cấu trúc địa chất 32
2.1.4. Đặc điểm thổ nhưỡng . 32
2.1.5. Thảm phủ thực vật 34
2.2. ĐẶC ĐIỂM KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN 37
Học viên: Nguyễn Thị Hồng Nhung Lớp: CH19V 2.2.1. Chế độ khí hậu . 37
2.2.2. Chế độ mưa 37
2.2.3. Chế độ nhiệt . 38
2.2.4. Chế độ ẩm và chế độ gió 38
2.2.5. Chế độ thủy văn và tài nguyên nước 39
2.2.6. Mạng lưới sông hồ . 39
2.2.7. Mạng lưới trạm khí tượng thủy văn . 41
2.3. TÌNH HÌNH KINH TẾ XÃ HỘI CỦA KHU VỰC NGHIÊN CỨU . 43
2.3.1. Dân số 43
2.3.2. Cơ cấu kinh tế . 43
2.3.2.1. Nhận định chung . 43
2.3.2.2. Các ngành kinh tế . 44
2.4. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH LŨ QUÉT TỈNH THÁI NGUYÊN TRONG
NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY . 47
2.4.1. Mở đầu . 47
2.4.2. Một số trận lũ quét trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên trong những năm
gần đây . 48
2.4.3. Nhận xét chung . 49
2.5. KẾT LUẬN CHƯƠNG 49
CHƯƠNG 3 50
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GIS ĐỂ XÂY DỰNG BẢN ĐỒ PHÂN VÙNG LŨ
QUÉT . 50
3.1. PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG BẢN ĐỒ PHÂN VÙNG LŨ QUÉT . 50
3.1.1. Xây dựng cơ sở dữ liệu 50
3.1.2. Tạo các thông tin dẫn xuất 50
Học viên: Nguyễn Thị Hồng Nhung Lớp: CH19V 3.1.3. Chồng xếp bản đồ 51
3.2. XÂY DỰNG CÁC BẢN ĐỒ THÀNH PHẦN . 52
3.2.1. Bản đồ thổ nhưỡng . 52
3.2.1.1. Thu thập số liệu 52
3.2.1.2. Ứng dụng công nghệ GIS thiết lập bản đồ thổ nhưỡng khu vực
tỉnh Thái Nguyên 52
3.2.2. Bản đồ thảm phủ 53
3.2.2.1. Thu thập số liệu 53
3.2.2.2. Ứng dụng công nghệ GIS thiết lập bản đồ thảm phủ khu vực tỉnh
Thái Nguyên . 54
3.2.3. Bản đồ độ dốc . 55
3.2.3.1. Quy trình thành lập và phương pháp xây dựng bản đồ độ dốc 55
3.2.3.2. Thu thập số liệu 56
3.2.3.3. Ứng dụng công nghệ GIS thiết lập bản đồ độ dốc khu vực tỉnh
Thái Nguyên . 56
3.2.4. Bản đồ mưa 57
3.2.4.1. Thu thập số liệu 58
3.2.4.2. Xây dựng bản đồ đẳng trị mưa một ngày lớn nhất . 58
3.2.4.3. Xác định ngưỡng mưa gây lũ quét . 60
3.2.4.4. Phân cấp lượng mưa khả năng tạo lũ quét 63
3.3. XÂY DỰNG BẢN ĐỒ KHẢ NĂNG XẢY RA LŨ QUÉT TỈNH THÁI
NGUYÊN . 63
3.3.1. Xác lập các cấp của từng yếu tố ảnh hưởng 63
3.3.2. Tổ hợp khả năng xuất hiện lũ quét 65
3.3.3. Phân tích kết quả 69
Học viên: Nguyễn Thị Hồng Nhung Lớp: CH19V 3.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 71
CHƯƠNG 4 72
ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP GIẢM THIỂU LŨ QUÉT 72
4.1. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH VÀ
GIẢM THIỂU LŨ QUÉT 72
4.1.1. Cơ chế hình thành và vận động của lũ quét . 72
4.1.2. Phân vùng khu vực hình thành tập trung và chịu lũ quét 72
4.1.3. Cơ sở khoa học đề xuất giải pháp phòng tránh lũ quét . 73
4.2. ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP GIẢM THIỂU LŨ QUÉT 76
4.2.1. Các giải pháp công trình . 77
4.2.1.1. Xây dựng hồ chứa điều tiết lũ ở các khu vực thường xảy ra lũ
quét . 77
4.2.1.2. Xây dựng các tràn sự cố ở các hồ chứa nước . 78
4.2.1.3. Khai thông các đường thoát lũ . 80
4.2.1.4. Xây dựng đê, tường chắn lũ quét . 80
4.2.1.5. Phân dòng lũ . 81
4.2.1.6. Mở rộng khẩu độ thoát lũ của hệ thống cầu cống đường giao
thông . 81
4.2.2. Các giải pháp phi công trình . 82
4.2.2.1. Trồng và bảo vệ rừng phòng hộ đầu nguồn 82
4.2.2.2. Lập bản đồ phân vùng lũ quét 85
4.2.2.3. Quản lý sử dụng đất 87
4.2.2.4. Các giải pháp về chính sách . 90
4.2.2.5. Sơ tán dân cư khỏi vùng lũ quét . 93
4.2.2.6. Tuyên truyền về tác hại của lũ quét và các biện pháp phòng tránh94
Học viên: Nguyễn Thị Hồng Nhung Lớp: CH19V 4.3. KẾT LUẬN CHƯƠNG 95
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO 98