Luận Văn Nghiên cứu về nghèo đói ở ấp 1 xã Bình Phong Thạnh, huyện Mộc Hoá

Phần mở đầu


Trong một thời gian dài ấp 1xã Bình Phong Thạnh đã có những nổ lực nhất định trong thực hiện những chương trình, mục tiêu cấp quốc gia về xoá đói giảm nghèo, giải quyết việc làm, đồng thời với các chương trìng trọng điểm mà tỉnh, huyện đã đề ra như: chương trình dân sinh vùng lũ, Chương trình phát triển thủy hải sản, chương trình đào tạo và phát huy nguồn nhân lực, đã đạt được những kết quả khả quan. Tuy nhiên, những năm gần đây tỷ lệ hộ nghèo có giảm nhưng thực sự chưa phải là dấu ấn về hiêu quả đạt được (số lượng, tính bền vững). Tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo (ngưỡng nghèo) còn tương đối cao so với một số ấp khác trong xã. nhưng có thể từ những ảnh hưởng và tác động khách quan như về thời tiết diễn biến phức tạp, về các loại dịch bệnh trên cây trồng vật nuôi, về giá cả thị trường biến động.v.v. và cả về những nguyên nhân chủ quan đã tác động làm giảm hiệu quả trong công tác XĐGN.
Nguy cơ tái nghèo sau thoát nghèo, ranh giới giữa nghèo và cận nghèo thật mong manh trong điều kiện cụ thể của ấp 1 xã Bình Phong Thạnh, và việc phát sinh hộ nghèo mới là điều “ không khó”.
Trước những nguy cơ này, đòi hỏi chúng ta cần quan tâm nắm bắt, phân tích và đánh giá tình hình nhằm xác định nguyên nhân, từ đó đưa ra những giải pháp để từng bước đẩy lùi tình trạng nghèo khó. Đây cũng chính là những yêu cầu đặt ra với đề tài nghiên cứu này.
Như chúng tôi đã đề cập một phần ở trên, nguyên nhân để dẫn đến nghèo đói thì có nhiều, nhưng mỗi khu vực, vùng miền đều có những đặc thù riêng về nền sản xuất, về điều kiện địa lý, đất đai, về những tiềm năng.v.v.vấn đề là ở chỗ những người có trách nhiệm trực tiếp (bản thân người nghèo, hộ nghèo- chính quyền sở tại) hoặc gián tiếp không phải chỉ nêu lên những con số đơn thuần, riêng lẽ về hoàn cảnh hoặc thực trạng nghèo khó tại địa phương, cơ sở, gia đình mình, mà cần thiết phải có những đánh giá, phân tích sâu sắc và cặn kẽ nhằm tìm ra, nhận biết những yếu tố ảnh hưởng, tác động- những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng nghèo khó kéo dài trong một bộ phận dân cư tại địa bàn. Và nếu được điều này, cũng chỉ là giải quyết phần ngọn của vấn đề, như thế sẽ không đạt được sự bển vững như yêu cầu đặt ra trong nhiệm vụ XĐGN. Đây cũng chính là lý do khiến chúng tôi mạnh dạn chọn đề tài Nghiên cứu về nghèo đói ở ấp 1 xã Bình Phong Thạnh, huyện Mộc Hoá để làm thực tập.
PHẦN I: HỒ SƠ CỘNG ĐỒNG
1. Địa hình địa lý:
1.1. Vị trí địa lý – địa hình:
ấp 1 xã Bình Phong Thạnh là ấp vùng sâu của xã bình phong thạnh nói riêng và của huyện Mộc Hóa nói chung trong đó ấp 1 có đặc điểm như của các ấp trong xã , ấp cách trung tâm huyện 24 km, vị trí địa lý khá thuận lợi tuy đất rộng người thưa. Phía đông giáp xã Thạnh Phước huyện Tân Thạnh tình Long An, phía tây giáp xã Bình Hòa Đông huyện Mộc Hóa, phía nam giáp xã Tân Thành Huyện Mộc Hóa, phía bắc giáp xã Bình Thạnh huyện Mộc Hóa.
Với diện tích tự nhiên 1678.1 ha trong đó: lúa: 894.1 ha, cây công nghiệp ngắn ngày: 418 ha, rừng tràm: 366ha
* Giao thông chủ yếu đường thủy và đường bộ.
1.2. Khí hậu, nguồn nước:
1.2.1. Khí hậu:
- Mùa mưa từ tháng 3 đến tháng 11 hàng năm
- Mùa lũ từ tháng 9 đến tháng 11
- Mùa nắng từ tháng 1 đến tháng 5, nhìn chung thời tiết thất thường, phân mùa không rõ rệt.
1.2.2. Nguồn nước: thường xuyên bị ô nhễm bởi chất độc hại từ sản xuất nông nghiệp như thuốc trừ sâu rầy, phân bón, hoá chất. Bệnh tật xuất phát từ đây.
2. Dân số dân cư:
2.1. Dân số:
- Tổng số dân 1634 (nam 813, nữ 821). Tổng số hộ 360.
2.2. Dân cư: Chủ yếu là dân bản địa, chiếm 87,5 %, Dân di cư đến chiếm 12,5%
- Mật độ dân cư trung bình: 1,1 người/ha
3. kinh tế: Nông nghiệp chiếm 89% ấp có 2 điểm làm kinh tế là đan lát lục bình và kết cườm, có18 hộ buôn bán nhỏ lẻ, mức thu nhập chủ yếu từ nông nghiệp bình quân khoảng 18 triệu trên 1 năm, hộ nghèo có 6/360 hộ chiếm 1,66%.
4. giáo dục y tế:
4.1. Giáo dục:
Toàn ấp có 2 điểm trường với 12 phòng học kiên cố hóa (gồm 2 điểm tiều học, 1 điểm mẫu giáo), được công nhận hoàn thành Phổ cập THCS vào cuối năm 2007.
4.2. Y tế - DSKHHGĐ:
* Y tế: tại trung tâm ấp có một phòng khám đa khoa khu vực, không có cơ sở y tế tư nhân, mạng lưới y tế cơ sở được cũng cố thường xuyên, thực hiện tốt các chương trình chăm sóc sức khỏe cho nhân dân.
* Dân số -KHHGĐ: có một cán bộ chuyên trách và 7 cộng tác viên, hoạt động chính là truyền thông dân số kế hoạch hoá gia đình, chăm sóc bà sức khỏe sức khoẻ sinh sản Có các câu lạc bộ không sinh con thứ 3 góp phần giảm tỉ lệ tăng dân số tại địa phương.


5. Văn hóa- xã hội:
Địa bàn rộng, việc tổ chức lễ hội không được thường xuyên, chỉ tổ chức vào những năm chẵn và vào những ngày lễ lớn. Hằng năm đều tổ chức thăm viếng và tặng quà cho gia đình chính sách ( ấp có 2 bà mẹ Việt Nam Anh Hùng, 21 liệt sĩ, 32 thương binh.
6. Cơ sở hạ tầng:
6.1. Đường giao thông: Hệ thống giao thông chủ yếu là đường thủy, có nhiều kênh rạch chằng chịt chia cắt và nằm giáp địa bàn ấp .
Ngoài ra còn có lộ liên ấp và giáp với xã bình thạnh nằm dọc theo sông rạch Ba hồng minh, nhìn chung giao thông thủy bộ thuận lợi.
- Xây dựng 1 tuyến dân cư vượt lũ tạo điều khiện cho hộ nghèo ổn định chỗ ở.
6.2. Điện nước:
- ấp sử dụng điện đạt 98%.
- Hộ nhân dân dùng nước sạch đạt 95%.
6.3. Phương tiện giao thông: Tàu thuyền là chủ yếu chiếm 68%, còn lại là sử dụng xe gắn máy, xe đạp.
6.4. Thông tin liên lạc:
ấp có 103 máy điện thoại thuê bao trong xã, trong đó:
+ Số máy công: 1máy.
+Số máy hộ gia đình: 102 máy
+ Số máy di động (ước lượng): 1.012 máy.
Ngoài ra, ấp có phủ sóng phát thanh và truyền hình Trung ương.
Từ đó giúp người dân tạo điều kiện thông tin liên lạc được thông súôt
7. Tổ chức và thể chế chính trị:
Trước đây ấp 1 Bình Phong Thạnh là vùng nông thôn bình yên, môi trường lý tưởng, an ninh trật tự xã hội ổn định, nhưng ngững năm gần đây xuất hiện nhiều vấn đề xã hội nổi cộm như lập băng nhóm đánh nhau, tai nạn giao thông gây chết người, tình trạng mê tín dị đoan, trộm cắp tài sản công dân gây hoang mang, bức xúc cho xã hội.
Ấp 1 Xã Bình phong Thạnh là xã nông thôn hoạt động kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp như trồng lúa, trồng đay, hoa màu. Những năm gần đây hình thành chợ Ba Hồng Minh tại trung tâm xã, buôn bán tương đối sung túc, toàn địa bàn có trên 18 hộ kinh doanh buôn bán vừa và nhỏ, tập trung một số nghề như: kinh doanh giải khát, dịch vụ photo coppy, dịch vụ uốn tóc, buôn bán tạp hoá, thu nhập bình quân 10.2 triệu đồng/ người/ năm.
Để tăng cường phúc lợi và nâng cao đời sống của người dân, bênh cạnh chương trình xóa đói giảm nghèo, các ban ngành đòan thể, các tổ chức xã hội phối hợp tổ chức thực hiện các chương trình như sau:
- Trợ cấp vốn, quỹ xóa đói giảm nghèo cho nông dân và người buôn bán nhỏ.
- Cho phụ nữ nghèo vay vốn theo chương trình tín dụng tiết kiệm
- Khám cấp thuốc miễn phí
- Tổ chức nấu cháo từ thiện tại trạm y tế
- Tổ chức bữa ăn dinh dưỡng cho trẻ em