Luận Văn Nghiên cứu về lợi ích và khó khăn của người dân trong thu hồi đất bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

Đề tài: Nghiên cứu về lợi ích và khó khăn của người dân trong thu hồi đất bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

PHẦN MỞ ĐẦU .1


1. Lý do chọn đề tài 1


2. Mục tiêu nghiên cứu .2


3. Phạm vi nghiên cứu 2


4. Phương pháp nghiên cứu 2


5. Kết cấu của đề tài .3


CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ THU HỒI ĐẤT, BỒI THƯỜNG,


HỖ TRỢ TÁI ĐỊNH CƯ 4


1.1. CÁC KHÁI NIỆM VỀ THU HỒI ĐẤT 4


1.2. NHU CẦU VÀ CHỨC NĂNG THU HỒI ĐẤT HIỆN NAY .5


1.2.1. Nhu cầu thu hồi đất 5


1.2.2. Chức năng thu hồi đất 7


1.3. Vai trò của pháp luật bồi thường, hỗ trợ, tái định cư .8


1.4. Khái quát quyền và nghĩa vụ của người dân trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư .10


1.5. Mối quan hệ giữa các chủ thể trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ,


tái định cư 13


1.5.1. Người dân có đất bị thu hồi với Nhà nước 13


1.5.2. Người dân có đất bị thu hồi với chủ đầu tư .13


1.5.3. Người dân với người dân .14


CHƯƠNG 2: LỢI ÍCH VÀ KHÓ KHĂN CỦA NGƯỜI DÂN TRONG THU HỒI ĐẤT, BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ TRÊN


PHƯƠNG DIỆN PHÁP LUẬT VÀ TRÊN THỰC TẾ 16


2.1. Những nhân tố ảnh hưởng đến lọi ích và khó khăn của người dân trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư 16


2.1.1. Nhân tố pháp luật .16


2.1.2. Tập quán dân cư .17


2.1.3. về phía điều kiện để thực hiện pháp luật bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân khi Nhà nước thu hồi đất .17


2.1.4. về trình độ hiểu biết pháp luật trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ,


tái định cư của cán bộ thực hiện công tác này 18


2.1.5. Tác động của điều kiện kinh tế xã hội đến lợi ích và khó khăn của người dân ttong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư 19


2.2. Quyền và nghĩa vụ của người dân trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ,tái định cư .19


2.2.1. Quyền của người dân ừong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ


tái định cư .20


2.2.1.1. Quyền được biết lý do thu hồi, thời gian và kế hoạch


di chuyển, phương án tổng thể về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư 20


2.2.1.2. Quyền được bồi thường 20


2.2.1.3. Các quyền liên quan đến tái định cư 21


2.2.1.4. Các quyền liên quan đến hỗ trợ 22


2.2.1.5. Quyền khiếu nại trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi


Nhà nước thu hồi đất .24


2.2.2. Nghĩa vụ của người dân trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ


tái định cư 25


2.2.2.1. Tuân thủ quyết định thu hồi đất, phương án bồi thường, hỗ trợ,


tái định cư, thực hiện di chuyển theo đúng thời gian quy định 25


2.2.22. Thực hiện nghĩa vụ tài chính trong bồi thường đất, nộp tiền mua


nhà ở hoặc tiền sử dụng đất trong trường hợp tái định cư .26


2.22.3. Xây dựng nhà, công trình theo đúng quy hoạch 27


2.3. Lợi ích của người dân trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ


tái định cư .28


2.3.1. Tạo ra nguồn vốn nhờ vào tiền bồi thường .28


2.3.2. Được hỗ trợ chuyển đổi và mang đến nhiều cơ hội nghề nghiệp


tốt hơn 28


2.3.3. Phát triển nhờ vào vị trí thuận lợi trong vùng quy hoạch, khu


tái định cư 29


2.3.4. Phát triển nhờ vào quy hoạch và tiền bồi thường 30


2.3.5. Hạn chế được tình trạng thất nghiệp đang gia tăng ở những vùng


nông thôn 30


2.3.6. Đầu tư phát triển cho thế hệ trẻ tốt hơn .31


2.4. Khó khăn của người dân trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư .31


2.4.1. Khó khăn trước mắt .31


2.4.1.1. Sự chênh lệch về mức giá bồi thường còn cao và vấn đề chậm chi trả tiền bồi thường cho người dân 31


2.4.1.2. Vấn đề lấy ý kiến người dân, đo đạc trên thực tế trong


thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư 33


2.4.1.3. Tình hình tái định cư và cuộc sống ở khu tái định cư chưa đáp ứng được yêu cầu .34

2.4.1.4. Khó khăn của người dân khi bị thu hồi diện tích đất thuận lợi (đất mặt tiền) .35


2.4.2. Khó khăn lâu dài 35


2.4.2.1. Tình trạng thất nghiệp gia tăng do người dân bị mất đất canh tác nhưng không được hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp lâu dài


và đúng mức .35


2.4.2.2. Khó khăn lâu dài do việc sử dụng số tiền bồi thường không


đúng cách 37


2.4.2.3. Ảnh hưởng lâu dài của người dân xung quanh khu quy hoạch,


công trình khi Nhà nước thu hồi đất .38


2.4.2.4. Khó khăn trong việc duy trì làng nghề truyền thống và giá trị


tinh thần trong mối quan hệ xung quanh .39


2.5. Đánh giá tổng quát về tình hình lợi ích và khố khăn của người dân


trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất .39


CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT NHẰM ĐẢM BẢO LỢI ÍCH CHO NGƯỜI DÂN TRONG THU HỒI ĐẤT, BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ .41


3.1. Vấn đề lợi ích và khố khăn của người dân trong thu hồi đất, bồi thường,


hỗ trợ, tái định cư trên phương diện chung .41


3.1.1. Bồi thường .41


3.1.2. Hỗ trợ .44


3.1.3. Tái định cư .46


3.2. Giải pháp tổng quát nhằm đảm bảo tốt hon lợi ích của người dân trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư 48


3.2.1. Áp giá bồi thường phải tương xứng .48


3.2.2. Cân bằng lợi ích giữa các chủ thể 49


3.2.3. Quy hoạch phù họp với thực tiễn và chi trả tiền bồi thường cho


người dân một cách nhanh chóng .51


3.2.4. Thực hiện tốt pháp luật hỗ trợ và chuyển đổi nghề cho người dân bị


thu hồi đất .52


3.2.5. Hỗ trợ ổn định cuộc sống .53


3.2.6. Thực hiện pháp luật tái định cư một cách phù họp và hiệu quả 54


3.2.7. Chú ý tôn trọng bản sắc văn hóa, tập quán dân tộc riêng 56


3.3. Kết luận 56


PHẦN KẾT LUẬN 57


1. Lý do chọn đề tài


Có thể nói từ khi Việt Nam định hướng chuyển sang nền kinh tế thị trường là lúc mở ra trang mới của sự phát triển và tốc độ phát triển này ngày càng diễn ra nhanh chóng. Cùng với sự phát triển của đất nước thì đất đai được sử dụng vào nhiều mục đích và nhu cầu sử dụng đất ngày càng tăng lên.


Từ trước đến nay, đất đai là một tài nguyên vô cùng quý giá, là yếu tố tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất nông nghiệp, làm nhà ở, xây dựng các công trình giao thông, hạ tầng, xây dựng đô thị, các khu dân cư . Nói chung đất đai cực kỳ quan trọng đối với cuộc sống con người, mà con người thì được sinh ra mỗi ngày, nhu cầu sử dụng đất tăng lên hàng ngày trong khi đó đất đai không thể mở rộng hơn được nữa nên đòi hỏi con người chỉ có thể sử dụng đất đai một cách khoa học nhất mà thôi. Nên việc sử dụng đất có hiệu quả cả về khoa học - xã hội và tính bền vững môi trường ngày càng có ý nghĩa, đặc biệt là việc sử dụng đất đai vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng và phát triển kinh tế đang rất được chú trọng hiện nay. Các dự án phát triển đô thị, dự án sản xuất, kinh doanh để phát triển kinh tế là một tất yếu trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước. Tất cả các mục tiêu này đòi hỏi phải có mặt bằng xây dựng, do đó Nhà nước phải thu hồi đất của người dân và thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người có đất bị thu hồi.


Lĩnh vực bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong thu hồi đất là một lĩnh vực mới nhưng hiện nay nó là một trong những lĩnh vực được quan tâm nhiều nhất, tỷ lệ thuận với sự phát triển của đất nước vì nếu không có bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì không thể thực hiện một cách hiệu quả các dự án, các mục tiêu phát triển được.


Mặc dù Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều cố gắng ữong việc xây dựng và tổ chức thực hiện pháp luật bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nhưng đất đai và công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trong thu hồi đất đang là vấn đề hết sức nhạy cảm và phức tạp, có ảnh hưởng đến nhiều mặt của đời sống kinh tế và xã hội. Đặc biệt là còn nhiều vướng mắc tồn tại gây nhiều bức xúc cho người dân vì đa phần là ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.


Tuy nhiên suy cho cùng, mục đích của việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đều nhằm phục vụ cho nhân dân nên bên cạnh những khó khăn thì người dân cũng được hưởng lợi ích trong lĩnh vực này. Để hiểu rõ về lợi ích và khó khăn của người dân trong thu hồi đất bồi thường hỗ trợ, tái định cư là vấn đề quan trọng vì tình trạng tiến độ thu hồi đất chậm hiện nay là phổ biến và việc làm chậm tiến độ thực hiện dự án đa phần đều liên quan đến bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Chính vì những lý do cần thiết trên tôi đã chọn đề tài “Nghiên cứu về lợi ích và khó khăn của người dân trong thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư” để làm đề tài nghiên cứu của mình.