Luận Văn Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật Swan-Ganz để đo áp lực buồng tim và lưu lượng tim trong tiên lượng phẫu

ĐẶT VẤN ĐỀ
Thăm dò huyết động là một lĩnh vực quan trọng đã được nghiên cứu áp dụng để theo dõi hồi sức bệnh nhân trong và sau phẫu thuật. Đây là kỹ thuật nghiên cứu các yếu tố đảm bảo vận chuyển và phân bố khối lượng máu đến các cơ quan trong cơ thể.
Đầu những năm 70, hai chuyên gia tim mạch H. J. C. Swan và W. Ganz đã sáng chế ra một loại catheter Swan-Ganz, nó được xem như là một cuộc cách mạng trong việc thăm dò huyết động xâm nhập[38]. Sự xuất hiện loại catheter này là bước tiến bộ quan trọng trong lĩnh vực nghiên cứu sinh lý học tim mạch, đặc biệt cần thiết trong việc chẩn đoán cũng như hướng dẫn theo dõi hồi sức giai đoạn trong và sau phẫu thuật tim hở.
Đây là một kỹ thuật xâm nhập có thể tiến hành ngay tại phòng hồi sức, không cần thiết phải tiến hành ở phòng thông tim và không đòi hỏi nhiều trang thiết bị tốn kém. Catheter Swan-Ganz với một bóng ở đầu xa có thể bơm lên, được luồng vào tĩnh mạch một cách dễ dàng đi xuống nhĩ phải, thất phải và động mạch phổi và cuối cùng được bơm bóng trong động mạch phổi.
Những ứng dụng của kỹ thuật Swan- Ganz để thăm dò huyết động đã được áp dụng tại nhiều trung tâm hồi sức ở các nước trên thế giới để đo các áp lực buồng tim, áp lực động mạch phổi. Đặc biệt, với catheter động mạch phổi, ta có thể đo và tính được các yếu tố quyết định hiệu suất tim như lưu lượng tim, độ bão hoà oxy của máu tĩnh mạch trộn, sức cản mạch máu hệ thống hoặc mạch máu phổi.
Kỹ thuật Swan-Ganz có tính chất xâm nhập nên có những hạn chế nhất định so với các phương pháp thăm dò huyết động không xâm nhập như siêu âm tim qua thực quản, hoặc gần đây nhất là kỹ thuật đo lưu lượng tim theo nguyên lý điện thế sinh học qua các miếng dán điện cực ở vùng cổ-ngực[34].
Tuy nhiên, việc sử dụng catheter Swan-Ganz để chẩn đoán và theo dõi huyết động trên lâm sàng vẫn còn rất thông dụng nhất là trong gây mê và sau phẫu thuật tim do tính toàn diện và chính xác vì catheter động mạch phổi giúp phát hiện được những bất thường về các giá trị áp lực buồng tim và các yếu tố quyết định hiệu suất tim. J. Trauma, năm 1998, cho rằng kỹ thuật Swan-Ganz vẫn là kỹ thuật đưa lại những thông số đánh giá huyết động một cách đáng tin cậy nhất. Nó giúp các nhà hồi sức tiên lượng và có thái độ hồi sức đúng đắn.
Ở Việt nam, kỹ thuật Swan-Ganz chưa được áp dụng nhiều và chưa từng được nghiên cứu ngay cả ở các trung tâm hồi sức lớn như Hà nội hoặc ở Thành phố Hồ Chí Minh. Ở Huế, do nhu cầu phát triển của phẫu thuật tim hở ngày càng tăng, đây là lần đầu tiên chúng tôi triển khai kỹ thuật thăm dò huyết động bằng catheter Swan-Ganz. Do vậy, chúng tôi thực hiện đề tài: "Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật Swan-Ganz để đo áp lực buồng tim và lưu lượng tim trong tiên lượng phẫu thuật tim hở" nhằm hai mục tiêu:
1. Khảo sát các chỉ số áp lực buồng tim, lưu lượng tim, độ bão hòa oxy của máu tĩnh mạch trộn, sức cản của mạch máu hệ thống cũng như của mạch máu phổi trong và sau phẫu thuật tim hở.
2. Nghiên cứu tương quan giữa các chỉ số huyết động trên với các yếu tố tiên lượng tim mạch của Trường môn Tim mạch Hoa Kỳ - Hội Tim mạch Hoa Kỳ (ACC/AHA) và của Goldman trong phẫu thuật tim.