Tiến Sĩ Nghiên cứu ứng dụng chỉ thị phân tử DNA trong chọn tạo giống lúa thơm kháng bệnh bạc lá

LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NĂM 2015
Giới thiệu tóm tắt luận ánĐề tài luận án được tiến hành từ 2010 đến 2014. Nghiên cứu lựa chọn chỉ thị phân tử DNA liên kết với gen mùi thơm và gen kháng bệnh bạc lá ứng dụng trong chọn tạo giống lúa thơm kháng bệnh bạc lá ở các tỉnh phía Bắc, kết quả đã xác định được chỉ thị 4 mồi ESP, IFAP, INSP và EAP nhận diện gen thơm fgr có độ chính xác tới94%, chỉ thị Npb181, RG556 và P3 nhận diện gen kháng bệnh bạc láXa4, xa5 và Xa7 có độ chính xác theo lần lượt là 97, 76 và 92%. Nghiên cứu vật liệu khởi đầu ở cả cấp độ kiểu hình và kiểu gen, kết quả đã xác định được 12 mẫu giống lúa thơm, chất lượng cao và 12 mẫu giống lúa mang gen kháng bệnh bạc lá sử dụng làm bố mẹ cho các tổ hợp lai định hướng trong chọn tạo giống lúa thơm, kháng bệnh bạc lá tại các tỉnh phía Bắc. Kết quả lai tạo và chọn giống bằng phương pháp truyền thống kết hợp với chọn kiểu gen mục tiêu bằng chỉ thị phân tử (MAS), đã chọn tạo được15 dòng lúa thơm mới, mang 1 – 2 gen kháng bệnh bạc lá (trong các gen Xa4, xa5vàXa7), thể hiện kháng tốt với các chủng vi khuẩn gây bệnh bạc lá phổ biến ở các tỉnh phía Bắc. Trong đó, 2 dòng lúa là T7.19-2 và dòng T25.82-3 đáp ứng được mục tiêu chọn tạo về thời gian sinh trưởng, năng suất, chất lượng, mùi thơm và kháng bệnh bạc lá sẽ được tiếp tục phát triển cho sản xuất tại các tỉnh phía Bắc trong thời gian tới.4. Đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận của luận ánPhương pháp phân tích di truyềntừ bố mẹ đến thế hệ F2 để xác định chỉ thị phân tử DNA liên kết với gen mùi thơm và genkháng bệnh bạc lá ở cây lúa, có độ chính xác cao để sử dụng cho lai tạo và chọn lọc giống lúa thơm, kháng bệnh bạc lá ở các tỉnh phía Bắc trên nguồn vật liệu hiện có.Phân tích, đánh giá nguồn vật liệu khởi đầu ở cấp độ kiểu gen và kiểu hình để lựa chọn được bố mẹ cho các cặp lai tạo vật liệu cho chọn lọc các dòng lúa mới theo mục tiêu.Khẳng định hiệu quả của phương pháp lai tạo và chọn lọc kiểu hình kết hợp với sử dụng chỉ thị phân tử DNA chọn kiểu gen mục tiêu (MAS) trong chọn tạo giống lúa thơm kháng bệnh bạc lá. Các dòng lúa thơm, kháng bệnh bạc lá mới được chọn tạo trong đề tài là nguồn vật liệu để làm vật liệu lai tạo trong các chương trình chọn giống lúa thơm kháng bệnh bạc lá tiếp theo.