Thạc Sĩ Nghiên cứu tính mẫn cảm, tính kháng thuốc của E.coli và Salmonella spp phân lập từ bệnh lợn con phân

Luận văn thạc sĩ
Đề tài: Nghiên cứu tính mẫn cảm, tính kháng thuốc của E.coli và Salmonella spp phân lập từ bệnh lợn con phân trắng. Ứng dụng điều trị thử nghiệm
Mô tả bị lỗi font vài chữ, tài liệu thì bình thường

MỤC LỤC
Lời cam ñoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Danh mục các chữviết tắt v
Danh mục bảng vi
Danh mục biểu ñồ vii
1. Mở ñầu 1
1.1 Tính cấp thiết của ñềtài 1
1.2 Mục ñích 2
1.3 Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của ñềtài 2
2. Tổng quan tài liệu 3
2.1 Hiện tượng kháng thuốc của vi khuẩn 3
2.2 Những hiểu biết vềthuốc kháng sinh 8
2.3 Các vi khuẩn hiếu khí thường gặp trong ñường ruột 12
2.4 Tóm tắt các nghiên cứu vềcây bồcông anh và chếphẩm Ekodiár 19
2.5 Hội chứng tiêu chảy ởlợn con 30
3. ðối tượng, nội dung, nguyên liệu và phương pháp nghiên cứu 32
3.1 ðối tượng nghiên cứu 32
3.2 Nội dung nghiên cứu 32
3.3 Nguyên liệu nghiên cứu 32
3.4 Phương pháp nghiên cứu. 34
4. Kết quảvà thảo luận 41
4.1 Biến ñộng vềsốlượng, tỷlệphân lập của một sốvi khuẩn hiếu khí
trong phân lợn con phân trắng 41
4.1.1 Kết quảkiểm tra sốlượng, tỷlệphân lập của một sốvi khuẩn hiếu khí
trong phân lợn con khoẻmạnh 42
4.1.2 Kết quảkiểm tra sốlượng, tỷlệphân lập một sốvi khuẩn hiếu khí
trong phân lợn con phân trắng 47
4.1.3 Sựbiến ñộng vềsốlượng một sốvi khuẩn hiếu khí trong phân lợn con
phân trắng 52
4.2 Kiểm tra tính mẫn cảm của E.colivà Salmonella sppphân lập từphân
lợn con phân trắng 57
4.2.1 Kết quảkiểm tra tính mẫn cảm của E.coliphân lập từphân lợn con
phân trắng 59
4.2.2 Kết quảkiểm tra tính mẫn cảm của Salmonellaphân lập từphân lợn
con phân trắng 62
4.3 Kết quảkiểm tra tính kháng thuốc của E.colivà Samonellaphân lập từ
phân lợn con phân trắng 66
4.3.1 Kết quảkiểm tra tính kháng thuốc của E.coli phân lập từphân lợn con
phân trắng 66
4.3.2 Kết quảkiểm tra tính kháng thuốc của Salmonellaphân lập từphân lợn
con phân trắng 71
4.4 Kết quả ñiều trịthửnghiệm bệnh lợn con phân trắng 77
5. Kết luận và ñềnghị 85
5.1 Kết luận 85
5.2 ðềnghị 86
Tài liệu tham khảo 87

1. MỞ ðẦU
1.1 Tính cấp thiết của ñềtài
Hiện nay nền kinh tếthịtrường ñịnh hướng xã hội chủnghĩa ởViệt
Nam ñược mởrộng. Việc xuất khẩu con giống và các sản phẩm có nguồn gốc
ñộng vật ñang có cơhội phát triển. ðểcó con giống tốt, chất lượng sản phẩm
dần dần ñạt tiêu chuẩn quốc tế, Nhà nước ñã có nhiều chính sách hỗtrợvà
ñầu tưcho chăn nuôi, nhiều dựán giúp nông dân vốn và kỹthuật ñược triển
khai có hiệu quả. Vì vậy, ñàn gia súc, gia cầm của nước ta ñã tăng lên một
cách rõ rệt cảvềsốlượng và chất lượng.
Trong ngành chăn nuôi nước ta, chăn nuôi lợn chiếm một vịtrí quan
trọng và luôn chiếm tỷtrọng lớn nhất trong ñàn vật nuôi. Năm 1995 cảnước
có 16,3 triệu con lợn, ñến năm 2000 ñàn lợn ñã tăng lên 20,2 triệu con và ñến
năm 2009 ñàn lợn trên cảnước ñã lên ñến 27,6 triệu con (gấp 1,7 lần năm
1995 và gấp 1,4 lần so với năm 2000). Sản lượng thịt lợn hơi cũng luôn tăng
qua hàng năm, năm 1995 sản lượng là 1.006.000 tấn ñến năm 2000 ñạt
1.418.100 tấn và ñến năm 2009 ñã ñạt tới 2.908.500 tấn (gấp 2,9 lần so với
năm 1995 và gấp 1,5 lần năm 2000) (Tổng cục thống kê) [27].
Tuy nhiên, một trong những trởngại lớn trong công tác chăn nuôi nước
ta là vấn ñềdịch bệnh. Dịch bệnh thường xuyên xảy ra ñã gây nhiều thiệt hại,
làm hạn chếsựphát triển, giảm hiệu quảkinh tếcủa ngành chăn nuôi. Trong
ñó có hội chứng tiêu chảy với ñặc ñiểm và diễn biến hết sức phức tạp. Bệnh
xảy ra với tất cảcác giống lợn, do nhiều nguyên nhân, tất cảcác lứa tuổi lợn
ñều mắc nhưng hậu quảnghiêm trọng và tổn thất lớn nhất là ởlợn con theo
mẹ. Trong sốcác nguyên nhân gây tiêu chảy, vi khuẩn E.colivà Salmonella
là hai nguyên nhân gây bệnh quan trọng và rất phổbiến. Do bệnh xảy ra với
nhiều nguyên nhân khác nhau, người chăn nuôi thường khó xác ñịnh chính
xác nguyên nhân gây tiêu chảy. Vì vậy, việc sửdụng thuốc ñiều trịmột cách
bừa bãi, không tuân theo nguyên tắc ñã dẫn ñến sự tăng nhanh tính kháng
thuốc của vi khuẩn.
Nghiêm trọng hơn, tính kháng thuốc của vi khuẩn ñã trởthành mối ñe
dọa ñối với sức khỏe cộng ñồng khi mà sựtồn dưcác loại kháng sinh trong
thực phẩm ngày một tăng và các loại vi khuẩn gây bệnh ở ñộng vật truy ền
tính kháng cho các loại vi khuẩn gây bệnh ởngười.
Xuất phát từ thực tế trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu ñề tài:
“Nghiên cứu tính mẫn cảm, tính kháng thuốc của E.coli và Salmonella spp
phân lập từbệnh lợn con phân trắng. Ứng dụng ñiều trịthửnghiệm”
1.2. Mục ñích
Từkết quảthí nghiệm, chọn thuốc có ñộmẫn cảm cao ñể ñiều trịbệnh
lợn con phân trắng ñồng thời cũng so sánh với m ột sốchếphẩm có nguồn gốc
thiên nhiên. Từkết quả ñiều trịthửnghiệm giúp trang trại chọn thuốc ñiều trị
thay thếgóp phần làm giảm tính kháng thuốc của vi khuẩn ñường ruột.
1.3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của ñềtài
1.3.1. Ý nghĩa khoa học
Kết quảnghiên cứu của ñềtài “Nghiên cứu tính mẫn cảm, tính kháng
thuốc của E.colivà Salmonella sppphân lập từbệnh lợn con phân trắng. Ứng
dụng ñiều trịthửnghiệm” sẽ ñịnh hướng giải quy ết vấn ñềvi khuẩn kháng
thuốc, tình trạng ô nhiễm và tồn dưcác chất hoá học trong thực phẩm.
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn
Sựthành công của ñềtài sẽgóp phần giảm thiểu tình trạng mắc lợn con
phân trắng tại các trang trại chăn nuôi công nghiệp. ðặc biệt việc sửdụng
thảo dược góp phần làm phong phú thêm các phác ñồ ñiều trịbệnh lợn con
phân trắng, hạn chếdùng kháng sinh tổng hợp, giảm bớt nguy cơgây hại cho
con người và xã hội.

2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1 Hiện tượng kháng thuốc của vi khuẩn
Việc sửdụng rộng rãi các loại kháng sinh trong ñiều trị, kích thích sinh
trưởng, bảo quản và chếbiến thực phẩm, xửlý môi trường nước ñã tạo ra
nhiều giống vi khuẩn có khảnăng kháng thuốc, mang plasmid có chứa gen
kháng thuốc sống rất lâu trong ñộng vật cũng nhưmôi trường sống. Do vậy
ngày nay nhiều loại thuốc kháng sinh trên thịtrường ñều nhanh chóng bị ñánh
bại bởi gen ñềkháng mới mà chúng xuất hiện ngẫu nhiên do những ñột biến ở
vi khuẩn (Nguyễn Phước Tương, 2002) [30].
2.1.1 Khái niệm
Thếgiới sinh vật nói chung, vi sinh vật nói riêng, trong khi sống chúng
có mối quan hệmật thiết với môi trường xung quanh thông qua quá trình trao
ñổi chất. Môi trường xung quanh lại luôn thay ñổi, sựthay ñổi này không chỉlà
những thay ñổi tựnhiên mà còn là những thay ñổi do con người tác ñộng nên.
Chính sựthay ñổi phức tạp này ñã tác ñộng mạnh mẽvào thếgiới vi sinh vật.
ðể ñảm bảo cho sựtồn tại, sinh trưởng, phát triển và duy trì nòi giống thì vi
khuẩn phải có sựthích nghi m ỗi khi ñiều kiện ngoại cảnh thay ñổi. Cũng chính
ñặc ñiểm thích nghi này, từkhi con người tìm ra các chếphẩm sulphamid, các
thuốc kháng sinh rồi ứng dụng các ñặc ñiểm tốt của chúng với nhiều mục ñích
nhưphòng trịbệnh truyền nhiễm, kích thích sinh trưởng ñã dần dần tạo ra
các chủng vi khuẩn kháng lại những thuốc này. Sựkháng thuốc dễdàng nhận
thấy khi ta sửdụng liều lượng nhỏnhắc lại nhiều lần. Lúc ñầu vi khuẩn chỉlà
nhờn thuốc nhưng vềsau chúng trởnên hoàn toàn kháng thuốc.
Một cá thểhoặc một nòi vi khuẩn của một loại nhất ñịnh nào ñó ñược
gọi là ñềkháng với thuốc nếu có thểsống và phát triển ñược trong môi trường
có nồng ñộthuốc kháng sinh cao hơn nồng ñộ ức chếsựsinh sản và phát triển
của phần lớn những cá thểkhác hoặc những nòi khác trong cùng một canh
khuẩn.
2.1.2 Phân loại hiện tượng kháng thuốc
Dựa vào nguồn gốc chia hiện tượng kháng thuốc thành hai loại.
* Kháng thuốc tựnhiên
Bản thân vi khuẩn bình thường ñã có sẵn những men hay một chất nào
ñó có khảnăng chống lại tác dụng của kháng sinh hoặc có thểloại vi khuẩn
ñó không có vị trí công kích, ñiểm tác ñộng của kháng sinh. Ví dụ như
penicillin chỉtác ñộng lên lớp vỏtếbào vi khuẩn nên không có hiệu lực ñối
với các loại vi khuẩn không có vỏtếbào.
* Kháng thuốc thu ñược
Là hiện tượng kháng thuốc phát sinh do sựtiếp xúc nhiều lần của vi
khuẩn với một loại kháng sinh hoặc lây truyền từvi khuẩn ñềkháng sang vi
khuẩn mẫn cảm. Kháng thuốc thu ñược có hai loại:
- ðột biến kháng: là sự ñột biến xuất hiện dưới ảnh hưởng của tác nhân
chọn lọc. Ở ñây tác nhân gây ñột biến là các loại thuốc kháng sinh và thuốc
hoá học trịliệu. Các tác nhân này ñã gây nên những biến ñổi ởbộmáy di
truy ền của tếbào vi khuẩn. Vi khuẩn ñột biến trởnên không mẫn cảm với các
thuốc mà trước ñây nó vốn mẫn cảm. Sự ñột biến ñó có thểlàm mất ñi hay
thêm vào m ột “site” trên nhiễm sắc thể, tạo nên sựthích nghi của vi khuẩn
trong môi trường sống có nồng ñộthuốc cao. ðột biến kháng có khảnăng di
truy ền cho các thếhệcon cháu – di truyền theo chiều dọc (vertical transfer).
- Kháng thuốc tràn lan: hiện tượng kháng thuốc này do các ñơn vịdi
truy ền ngoài nhiễm sắc thể(plasmid) tạo nên. Các plasmid nằm trong tếbào
chất và có thểtruy ền từtếbào vi khuẩn này sang tếbào vi khuẩn khác qua cơ
chếtiếp hợp.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
1. ðỗHuy Bích (2004), Cây và ñộng vật làm thuốc ởViệt Nam, tập I, II,
Nhà xuất bản Khoa học kỹthuật, Hà Nội.
2. Tào Duy Cần (2001), Thuốc Nam Thuốc Bắc và các phương thang chữa
bệnh, quy ển 5, Nhà xuất bản Khoa học kỹthuật, Hà Nội.
3. Phạm Trần Cận (2001), Cây thuốc Việt Nam chữa bệnh người Việt Nam,
Nhà xuất bản Nông nghiệp Hà Nội.
4. ðỗ Trung Cứ (2003), Phân lập và xác ñịnh yếu tố gây bệnh của
Salmonella ởlợn một sốtỉnh miền núi phía Bắc và biện pháp ñiều trị,
Luận án Tiến sỹnông nghiệp, Trường ðại học Nông nghiệp I, Hà Nội.
5. ðoàn ThịKim Dung (2004), Biến ñộng một sốvi khuẩn hiếu khí ñường
ruột, vai trò của E.coli trong hội chứng tiêu chảy của lợn con, các phác
ñồ ñiều trị,Luận án Tiến sỹnông nghiệp, Viện Thú Y, Hà Nội.
6. ðại học Dược Hà Nội – Bộmôn Bào chế(2004), Kỹthuật bào chếvà
sinh dược học các dạng thuốc, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.
7. ðại học Y Hà Nội – Khoa Y học cổtruy ền (2002), Bào chế ñông dược,
Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.
8. Nguyễn ThịNgọc Hà (2008), Kiểm tra tính mẫn cảm, tính kháng thuốc
của E.coli và Salmonella sp phân lập từphân lợn con hướng nạc ỉa phân
trắng tại trại Thành ðồng – Mê Linh – Hà Nội, Luận văn thạc sĩnông
nghiệp, Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội.
9. Nguyễn Bá Hiên (2001), Một sốvi khuẩn ñường ruột thường gặp và biến
ñộng của chúng ởgia súc khoẻmạnh và bịtiêu chảy nuôi tại vùng ngoại
thành Hà Nội, ñiều trịthửnghiệm, Luận án tiến sĩnông nghiệp, Trường
ðại học Nông nghiệp I, Hà Nội.
10. Phạm Khắc Hiếu, Bùi ThịTho (1999), “Một sốkết quảnghiên cứu tính
kháng thuốc của vi khuẩn gây bệnh trong thú y”, Kết quả nghiên cứu
khoa học kỹ thuật khoa Chăn nuôi thú y (1996 - 1998), Nhà xuất bản
Nông nghiệp, Hà Nội. Tr. 134 – 138.
11. Phạm SỹLăng, Lê ThịTài (1999), Thuốc và Vacxin sửdụng trong ñiều
trịthú y, Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội.
12. Nguyễn Trọng Lịch (2007), Kiểm tra tính mẫn cảm và kháng thuốc của
vi khuẩn E.coli, Salmonella sp phân lập từphân lợn con bịbệnh viêm
ruột tiêu chảy, Luận văn thạc sĩ nông nghiệp, Trường ðại học Nông
nghiệp I, Hà Nội.
13. ðỗTất Lợi (1999), Những cây thuốc và vịthuốc Việt Nam, Nhà xuất bản
Khoa học kỹthuật, Hà Nội.
14. VũBình Minh, Cù Hữu Phú (1999), “Kết quảphân lập vi khuẩn E.coli
và Salmonellaphân lập ởlợn mắc bệnh tiêu chảy. Xác ñịnh một số ñặc
tính sinh vật hoá học của các chủng vi khuẩn phân lập ñược”, Tạp chí
KHKT thú y, Hội thú y Việt Nam, Tập VI (số3).
15. Nguyễn ThịOanh (2003), Tình hình nhiễm và một số yếu tốgây bệnh
của vi khuẩn Salmonella ởvật nuôi (Lợn, trâu, bò, nai, voi) tại ðắc Lắc,
Luận án tiến sĩnông nghiệp, Trường ðại học Nông nghiệp I, Hà Nội.
16. Nguyễn Trung Phương (2008), “Nghiên cứu tính kháng một sốthuốc hóa
học trịliệu của vi khuẩn E.coli phân lập từphân lợn con ỉa phân trắng”,
Luận văn thạc sĩnông nghiệp, Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội.
17. Trương Quang (2005) “Kết quảnghiên cứu vai trò gây bệnh của E.coli
trong hội chứng tiêu chảy ởlợn 1 – 60 ngày tuổi”, Tạp chí KHKT thú y,
Hội thú y Việt Nam.
18. Lê Văn Tạo (2006), “Bệnh do vi khuẩn gây ra ởlợn”, Tạp chí KHKT thú
y, Hội thú y Việt Nam, Tập II (số3).