Thạc Sĩ Nghiên cứu thu nhận hợp chất thuộc nhóm stilbene có hoạt tính kháng oxi hóa từ rễ tơ cây đậu phộng (

MỞ ĐẦU

Thực vật là một nguồn tài nguyên vô cùng quý giá cho cuộc sống của con người. Nó không chỉ là nguồn cung cấp lương thực cho cuộc sống thiết yếu của con người, thực vật còn là nguồn dược liệu phong phú giúp con người chữa trị bệnh tật, tăng cường sức khỏe và kéo dài tuổi thọ. Bên cạnh việc sử dụng thảo dược để chữa bệnh, các nhà khoa học đã tìm nhiều phương pháp tổng hợp các hợp chất có cơ cấu tương tự các hợp chất có nguồn gốc từ thực vật. Tuy nhiên, các thuốc tổng hợp thường gây ra môt số tác dụng phụ. Vì vậy, nhu cầu sử dụng thuốc có nguồn gốc từ thực vật ngày càng gia tăng. Chính vì thế giá trị của các hợp chất thứ cấp là rất cao, mỗi kg có thể lên đến hàng triệu đô la, chẳng hạn các loại thuốc chống ung thư như vincristin, vinblastin và taxol. Trong số những hợp chất quý giá đó, hợp chất nhóm stilbene được biết đến với nhiều giá trị trong y dược bởi các hoạt tính sinh học như tính kháng oxy hóa, ngăn ngừa ung thư, ngăn ngừa các bệnh tim mạch, kháng viêm, kéo dài tuổi thọ. Do đó, nhu cầu sử dụng và thương mại hóa hợp chất nhóm stilbene đặc biệt là resveratrol tăng lên nhanh chóng, trong khi hàm lượng của nó trong tự nhiên rất thấp. Vì vậy, nghiên cứu sản xuất resveratrol từ những nguồn thay thế, ổn định, chủ động và hàm lượng cao là rất cần thiết. Rễ tơ được tạo ra do sự chuyển gen sử dụng hệ thống vector tự nhiên từ tác nhân bệnh – Agrobacterium rhizogenes, vi khuẩn đất gram âm vào tế bào thực vật. Phương pháp nuôi cấy rễ tơ với những ưu điểm vượt bậc như như phát triển nhanh, không hướng đất, không phụ thuộc vào chất điều hòa tăng trưởng ngoại sinh, bền vững về mặt di truyền và tổng hợp hợp chất thứ cấp với hàm lượng cao hơn hoặc bằng với cây mẹ, tạo sinh khối lớn. Vì vậy, trong những năm gần đây nuôi cấy rễ tơ để thu nhận các hợp chất có hoạt tính sinh học có nguồn gốc từ thực vật nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà khoa học.

Dựa trên những cơ sở trên, đề tài “Nghiên cứu thu nhận hợp chất thuộc nhóm stilbene có hoạt tính kháng oxi hóa từ rễ tơ cây đậu phộng (Arachis hypogaea L.)” được tiến hành với mục đích nghiên cứu khả năng thu nhận hợp chất stilbene từ rễ tơ nhằm chủ động cung cấp nguồn dược liệu cho việc sản xuất stilbene tại Việt Nam. Đề tài thực hiện những nội dung chính như sau:
- Xây dựng quy trình nuôi cấy rễ tơ cây đậu phộng được cảm ứng bởi vi khuẩn Agrobacterium rhizogenes ATCC 15834.
- Xác định hợp chất thuộc nhóm stilbene và khảo sát hoạt tính kháng oxi hóa trong các phân đoạn cao được thu nhận từ rễ tơ.
- Thử nghiệm tăng sinh hàm lượng hợp chất nhóm stilbene trong rễ tơ nuôi cấy bằng phương pháp bổ sung tiền chất và chất cảm ứng.