Thạc Sĩ Nghiên cứu thích ứng một số tổ hợp lai cà chua trồng trái vụ sớm thu đông và vụ muộn xuân hè tại Hoà

Luận văn thạc sĩ
Đề tài: Nghiên cứu thích ứng một số tổ hợp lai cà chua trồng trái vụ sớm thu đông và vụ muộn xuân hè tại Hoành Bồ, Quảng Ninh
Mô tả bị lỗi font vài chữ, file tài liệu thì bình thường

MỤC LỤC
Lời cam ñoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Danh mục các chữviết tắt v
Danh mục bảng vi
Danh mục ñồthị viii
1 MỞ ðẦU 1
1.1 ðặt vấn ñề 1
1.2 Mục ñích và yêu cầu của ñềtài 3
2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 4
2.1 Nguồn gốc và phân loại cây cà chua 4
2.2 Giá trịcủa cây cà chua 7
2.3 ðặc ñiểm thực vật học của cây cà chua 10
2.4 Một số ñiều kiện ngoại cảnh chính ảnh hưởng ñến sinh trưởng
phát triển cây cà chua 11
2.5 Tình hình sản xuất và nghiên cứu cà chua trên thếgiới 19
2.6 Tình hình sản xuất và nghiên cứu cà chua ởViệt Nam 27
3 VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 36
3.1 Vật liệu nghiên cứu 36
3.2 Nội dung nghiên cứu 36
3.3 ðịa ñiểm và thời gian nghiên cứu 37
3.4 Phương pháp nghiên cứu 37
4 KẾT QUẢNGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 44
4.1 ðặc ñiểm nông học và khảnăng sinh trưởng của các tổhợp lai cà
chua lai 44
4.1.1 ðặc ñiểm hình thái của các tổhợp lai cà chua lai 44
4.1.2 Một số ñặc ñiểm cấu trúc cây của các tổhợp lai cà chua 47
4.1.3 Các giai ñoạn sinh trưởng chủyếu của các tổhợp lai cà chua 52
4.2 ðộng thái tăng trưởng chiều cao và sốlá của các tổhợp lai cà chua 57
4.2.1 ðộng thái tăng trưởng chiều cao cây 57
4.2.2 ðộng thái tăng trưởng vềsốlá 62
4.3 Khảnăng ra hoa ñậu quả 68
4.4 Một số ñặc ñiểm hình thái của các tổhợp lai cà chua. 75
4.4.1 Màu sắc vai quảxanh và màu sắc quảchín 78
4.4.2 Chỉsốhình dạng quả 79
4.4.3 Sốngăn hạt 80
4.4.4 Sốhạt trên quả 80
4.4.5 ðộdày thịt quả 81
4.5 Một sốchỉtiêu vềchất lượng quả. 82
4.5.1 Về ñặc ñiểm thịt quả 84
4.5.2 ðộ ướt thịt quả 84
4.5.3 Vềkhẩu vị 84
4.5.4 Hàm lượng các chất hoà tan (Brix) 84
4.6 Năng suất của các tổhợp lai 86
4.6.1 Các y ếu tốcấu thành năng suất và năng suất c ủa các tổhợp lai cà chua 86
4.6 Tình hình nhiễm một sốsâu bệnh hại của các tổhợp lai cà chua 95
4.7 Một sốt ổhợp lai cà chua triển vọng tr ồng tại Hoành B ồ-Quảng Ninh 100
5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 102
5.1 Kết luận 102
5.2 ðềnghị 103
TÀI LIỆU THAM KHẢO 104
PHỤLỤC 109

1. MỞ ðẦU
1.1. ðặt vấn ñề
Cây cà chua (Lycopersicon esculentum. Mill)là cây rau ăn quảcó giá
trịdinh dưỡng và kinh tếcao. Chính vì vậy mà nhiều nước xếp cà chua là cây
rau giữvịtrí hàng ñầu trong ngành sản xuất rau. Năng suất, sản lượng và chất
lượng cà chua trên thếgiới không ngừng ñược nâng lên. Mặc dù cà cây rau có
giá trịkinh tếvà dinh dưỡng nhưng việc phát triển cà chua ởnước ta còn gặp
rất nhiều khó khăn. Theo Trần Khắc Thi (2003), sản phẩm cà chua chủyếu
tập trung vào vụ ñông xuân (70%) từtháng 12 ñến tháng 4, còn lại hơn một
nửa thời gian trong năm ñang nằm trong tình trạng thiếu cà chua. ðầu tưcho
sản xuất cà chua còn thấp, nhất là phân hữu cơvà thuốc bảo vệthực vật. Chưa
có quy trình canh tác thích hợp cho mỗi vùng, m ỗi vụtrồng và cho các giống
khác nhau. Việc sản xuất còn manh mún, nhỏlẻ, chưa có vùng sản xuất tập
trung tạo sản phẩm hàng hoá lớn cho chếbiến công nghiệp và xuất khẩu. Quá
trình thu hái diễn ra hoàn toàn thủcông, các khâu nhưbảo quản, vận chuyển
còn nhiều hạn chếdẫn ñến tình trạng ế ẩm và dưthừa cà chua trong vụ ñông
và thiếu vào các vụcòn lại trong năm.
Việc nghiên cứu, chọn tạo ra các giống cà chua có thểtrồng trái vụ ñã và
ñang ñược quan tâm nghiên cứu, bước ñầu ñã có những thành tựu ñáng kể.
Trong giai ñoạn 1996 - 2000, các ñềtài nghiên cứu vềchọn tạo giống cà chua
ñược tiến hành trong chương trình cấp nhà nước KC08 (1996-2000), các
nghiên cứu theo hướng tạo giống thâm canh, giống chịu nhiệt trồng trái vụ
các giống ñưa ra thời kỳnày là XH2 của Viện nghiên cứu Rau quả, Lai Số1
của Viện Cây lương thực và CTP [14].
Từ2001-2005, các ñềtài nghiên cứu vềchọn tạo giống rau, cà chua
ñược bố trí trong chương trình chương cấp nhà nước KC06, KC07 (2001-
2005) và chương trình giống cây trồng vật nuôi của BộNông nghiệp và phát
triển nông thôn: Giống cà chua PT18 của Viện Nghiên cứu Rau quảHà Nội,
giống HT7, HT21, HT42, HT162 của PSG.TS Nguyễn Hồng Minh.
Mặc dù ñã thu ñược những kết quảnhất ñịnh trong công tác chọn tạo
giống cà chua nhưng vềcơbản thì có thểthấy bộgiống cà chua trong nước
sản xuất vẫn còn rất nghèo nàn, chưa có các giống tốt cho từng vụtrồng và
ñiều kiện sinh thái khác nhau, ñặc biệt là giống trồng trong vụ ñông và vụ
xuân hè. Theo kết quả ñiều tra, cảnước có khoảng 115 giống cà chua ñang
ñược trồng trong sản xuất. Trong 22 giống là chủlực có 10 giống ñược trồng
với diện tích ñạt 6.259 ha bằng 55%. ðó là các giống cà chua như: M368,
Pháp, VL2000, VL-2009, TN002, Hồng Lan, Red Crow250, T42, VL2910,
PT18 cà chua Mỹ, Mogas T11 và các giống của Công ty Trang Nông (Phạm
Hồng Quảng và cs, 2004) [1].
Thực tếcho thấy, trong một vài năm trởlại ñây các giống thích hợp cho vụcà
chua vụ ñông và cà chua xuân hè nhưHT7, HT42, HT162 của Nguyễn Hồng
Minh, C155, VT4 của Viện Cây lương thực và CTP, PT18 của Viện nghiên
cứu Rau quả và một vài giống nhập nội như TN002, TN005, VL2000,
VL2004, DV2962, S902, Delta, HP5, Hồng Châu ñang ñem lại hiệu quả
kinh tếrất cao, bình quân thu nhập 6-10 triệu ñồng/sào, lãi thuần 4-8 triệu.
Việc tiếp tục nghiên cứu, chọn tạo ra các giống cà chua chất lượng thích hợp
trồng trong vụ ñông vụ và trái vụ ñể phát tri ển thêm diện tích cà chua
ñồng thời giảm giá thành hạt giống là hết sức cần thiết. Chính vì vậy
chúng tôi tiến hành nghiên cứu ñềtài: Nghiên cứu thích ứng một sốtổ
hợp lai cà chua trồng trái vụ sớm thu ñông và vụ muộn xuân hè tại
Hoành Bồ- Quảng Ninh
1.2. Mục ñích và yêu cầu của ñềtài
1.2.1. Mục ñích
Tuyển chọn ñược một sốgiống cà chua lai ưu tú nhóm quảlớn, nhóm
quảnhỏcó khảnăng sinh trưởng tốt, năng suất cao, chất lượng tốt và chịu
bệnh tốt thích hợp trồng trong vụsớm thu ñông vụvà vụxuân hè vụtrên ñịa
bàn Hoành Bồ- Quảng Ninh.
1.2.2. Yêu cầu
- ðánh giá một số ñặc ñiểm vềhình thái, cấu trúc cây của các giống cà
chua lai ở2 thời vụ.
- ðánh giá các yếu tốcấu thành năng suất và năng suất của các giống
cà chua lai ở2 thời vụ.
- ðánh giá mức ñộnhiễm một sốbệnh hại trên ñồng ruộng
- ðánh giá một sốchỉtiêu vềhình thái quả
- ðánh giá một sốchỉtiêu vềchất lượng quả
- Nhận xét ñược những ñặc ñiểm cơbản của các giống cà chua thích
ứng với ñiều kiện ven biển Quảng Ninh ở2 thời vụthu ñông và xuân hè.

2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1. Nguồn gốc và phân loại cây cà chua
2.1.1. Nguồn gốc
Cây cà chua là cây rau ăn quảcó giá trịdinh dưỡng và giá trịkinh tế
cao ñược trồng hầu hết ởcác nước trên thếgiới (Villreal. RL, 1980). Theo tài
liệu của các tác giả Choudhury.B (1970), De Candolle (1884), Luckwill
(1943) cho rằng, cà chua (lycopersicum esculentum. Mill) có nguồn gốc ở
Peru, Ecuador và Bolivia dọc bờ biển Thái Bình Dương, từ quần ñảo
Galanpagos tới Chi Lê. ðây là các khu vực có khí hậu nhiệt ñới khô [2], [11].
Nhiều ý kiến khác nhau của các nhà khoa học về nguồn gốc cây cà
chua trồng. Một số tác giả cho rằng cà chua trồng có nguồn gốc từ
L.esculentum var pimpinellifolum, tuy nhiên nhiều tác giả khác nhận ñịnh
L.esculetum var cerasiforme (cà chua anh ñào) là tổtiên của cà chua trồng.
Theo các nghiên cứu của Jenkins (1948), cho rằng có thể dạng này ñược
chuyển từPêru và Equado tới nam Mehico, ở ñó nó ñược dân bản xứthuần
hóa và cải tiến. Một sốtác giảcho rằng, phía tây dãy núi Andes là tổtiên thứ
hai của loài cà chua trồng "lycopesicon esculentum" ñược miller ñặt tên.
Nhiều bằng chứng khảo cổhọc, thực vật học ñã thừa nhận Mehico là trung
tâm thuần hoá cây cà chua (Jenkin, 1948) [39].
Theo Luckwill (1943), cây cà chua xuất hiện ởchâu Âu vào thếkỷ16-17
và trồng ñầu tiên ởTây Ban Nha, Bồ ðào Nha, Italia do những nhà buôn Tây
Ban Nha, Bồ ðào Nha chuy ển từNam Mỹ tới, từ ñó cây cà chua ñược lan truy ền
ñi các nơi khác. Trong thời kỳ này cà chua chỉ ñược xem nhưcây cảnh và cây
thuốc. ðến thếkỷ 18, cây cà chua mới ñựơc chấp nhận là cây thực phẩm có giá
trịvà từ ñó ñược phát triển mạnh (dẫn theo tài liệu Kuo và cs, 1998) [41].
Nhiều tài liệu ghi nhận, cà chua xuất hiện và ñược trồng ñầu tiên ởBắc

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1- Tài liệu nghiên cứu trong nước
1. HồHữu An (dịch) (1984), “Công tác chọn giống cà chua và các giống cà
chua trên thếgiới”, Tạp chí khoa học kỹthuật nông nghiệp, số9, tr.425-428.
2. Mai Phương Anh và cộng tác viên (1996), Rau và trồng rau, NXB Nông
nghiệp, Hà Nội, tr.164-176.
3. BộNông nghiệp và phát triển nông thôn (1999), “ðềán phát triển rau,
quả, hoa cây cảnh giai ñoạn 1999-2010, Hà nội.
4. TạThu Cúc, Nguyễn Thành Quỳnh (1983), Kỹthuật trồng cà chua,NXB
Nông Nghiệp, Hà Nội, tr.29, 41-58.
5. TạThu Cúc (1985), Khảo sát một sốgiống cà chua nhập nội trồng trong
vụxuân hè trên ñất Gia Lâm- Hà Nội, Luận văn PTS. Khoa học kỹthuật nông
nghiệp, Trường ðHNN I, Hà Nội.
6. TạThu Cúc, HồHữu An, Nghiêm ThịBích Hà (2007), Giáo trình cây rau,
NXB Nông Nghiệp, Hà Nội, tr.117- 43.
7. TạThu Cúc, Hoàng Ngọc Châu, Nghiêm ThịBích Hà (1994), “So sánh 1
sốdòng, giống cà chua chếbiến”, Kết quảnghiên cứu khoa học Khoa trồng
trọt 1992-1993, Trường ðHNN I, NXB Nông Nghiệp, Hà Nội.
8. Luyện Hữu Chi và ctv (1997), Chọn giống cây trồng,NXB giáo dục, Hà
Nội.
9. Trần Văn Diễn, Tô Cẩm Tú (1995), Di truyền số lượng, NXB Nông
Nghiệp, Hà Nội.
10. Lê Trần ðức (1997), Những cây thuốc và vịthuốc Việt Nam,NXB Nông
Nghiệp, Hà Nội.
11. Nguyễn Văn Hiển và ctv (2000), Chọn giống cây trồng, NXB giáo dục,
Hà Nội.
12. VũTuyên Hoàng, Chu ThịNgọc Viên, Lê Thanh Thuận (1990), “Kết quả
chọn tạo giống cà chua số2 và số4”, Tạp chí nông nghiệp và công nghiệp
thực phẩm, số3, tr.147
13. VũTuyên Hoàng, 1998, “Giống cà chua Hồng Lan” 265 Giống cây trồng
Nông Nghiệp, Hà Nội, tr.177-178.
14. Trần Văn Lài, Trần Khắc Thi, Tô ThịThu Hà và cộng sự(2005), “Kết
quảnghiên cứu chọn tạo một sốgiống rau chủyếu”, Tạp chí Nông Nghiệp và
Phát Triển Nông Thôn, tr22-28.
15. Trần Văn Lài, Trần Khắc Thi, Ngô ThịHạnh, Chu Văn Chuông (2005),
“ðánh giá tuyển chọn giống cà chua chịu bệnh héo xanh vi khuẩn”, Tạp chí
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tr.43-45.
16. ðỗTất Lợi (1999), Những cây thuốc và vịthuốc Việt Nam, Nhà xuất bản
Y học Hà Nội.
17. Nguyễn Hồng Minh, Kiều ThịThư(1999), Giống cà chua MV1, Tạp chí
Nông nghiệp- Công nghệthực phẩm, Hà Nội, Số7, tr317-318.
18. Nguyễn Hồng Minh (2007), “Phát triển sản xuất cà chua lai F
1
trồng
trái vụ, chất lượng cao, góp phần thay thếgiống nhập khẩu”, Báo cáo tổng
kết dựán sản xuất thửnghiệm cấp bộ.
19. Nguyễn Hồng Minh (2006), “Một số vấn ñề chiến lược tạo giống cây
trồng lai ở Việt Nam”, Tạp chí nông nghiệp và phát triển nông thôn, số
17/2006, tr.21.
20. Nguyễn Hồng Minh (2000), Chọn tạo giống cà chua trong chọn tạo
giống cây trồng, tr. 300-343.
21. Nguyễn Hồng Minh (2006), “Cà chua lai nhãn hiệu Việt Nam ñã tạo
bước phá triễn mới trong sản xuất rau”, Bản tin ðHNN I, số 27, tháng
6/2006, tr. 25-27.