Thạc Sĩ Nghiên cứu sử dụng một số thuốc trừ sâu phòng trừ sâu đục thân lúa bướm hai chấm và ảnh hưởng của th

Luận văn thạc sĩ năm 2012
Đề tài: Nghiên cứu sử dụng một số thuốc trừ sâu phòng trừ sâu đục thân lúa bướm hai chấm và ảnh hưởng của thuốc đến một số loại thiên địch của sâu hại lúa tại huyện Tiên Lãng, Hải Phòng

MỤC LỤC
Lời cam ñoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Danh mục các chữ cái viết tắt vi
Danh mục các bảng vii
Danh mục các hình ix
1. MỞ ðẦU 1
1.1. Tính cấp thiết của ñề tài 1
1.2. Mục ñích và yêu cầu 2
1.2.1 .Mục ñích 2
1.2.2. Yêu cầu 2
1.3. Ý nghĩa khoa học 3
2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU. 4
2.1 Nghiên cứu ngoài nước 4
2.1.1 Phân bố của sâu ñục thân lúa hai chấm4
2.1.2. Thành phần sâu ñục thân lúa.4
2.1.3. Mức ñộ và triệu chứng gây hại5
2.1.4 Nghiên cứu về ñặc ñiểm sinh vật học sinh thái học6
2.1.5. Thành phần và vai trò của thiên ñịch sâu ñục thân lúa10
2.1.6. Nghiên cứu các biện pháp phòng trừ13
2.2. Nghiên cứu ở trong nước 17
2.2.1. Thành phần loài và biến ñộng thành phần loài sâu ñục thân lúa17
2.2.2. Phân bố của sâu ñục thân lúa hai chấm19
2.2.3. Mức ñộ gây hại của sâu ñục thân lúa19
2.2.4 ðặc ñiểm sinh vật học sinh thái học của sâu ñục thân lúa 2 chấm20
2.2.5. Thành phần và vai trò của thiên ñịch của sâu ñục thân lúa23
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
iv
2.2.5. Biện pháp Phòng trừ sâu ñục thân lúa hai chấm ở Việt Nam.26
3: VẬT LIỆU ðỊA ðIỂM, THỜI GIAN, NỘI DUNG VÀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.30
2.1. ðối tượng nghiên cứu 30
2.2. Vật liệu nghiên cứu 30
2.3. ðịa ñiểm nghiên cứu 30
2.4. Thời gian nghiên cứu 30
2.5. Nội dung nghiên cứu 30
2.6. Phương pháp nghiên cứu 30
2.6.1. Phương pháp ñiều tra xác ñịnh thành phần loài sâu ñục thân gây
hại trên lúa và thành phần thiên ñịch của chúng trên lúa30
3.6.2. Phương pháp theo dõi diễn biến mật ñộ sâu ñục thân lúa 2 chấm32
3.6.3. ðánh giá hiệu quả thuốc hoá học ñối với sâu ñục thân lúa 2 chấm32
3.6. Phương pháp xử lý và tính toán số liệu36
4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN.37
4.1 Khái quát về ñiều kiện tự nhiên và tình hình sản xuất lúa của thành
phố Hải Phòng 37
4.1.1 ðiều kiện tự nhiên 37
4.1.2 Tình hình sản xuất lúa 37
4.2. Thành phần và mức ñộ phổ biến của sâu hại lúa.39
4.2.1. Thành phần sâu hại lúa mùa 2010 ở Tiên Lãng– Hải Phòng.40
4.1.2. Mức ñộ phổ biến của sâu hại lúa.42
4.3. Diễn biến mật ñộ của sâu ñục thân lúa bướm hai chấm hại lúa.43
4.3.1. Diễn biến mật ñộ của sâu ñục thân lúa bướm hai chấm hại lúa trên
giống lúa ñại trà. 43
4.3.2. Diễn biến mật ñộ của sâu ñục thân lúa bướm hai chấm hại lúa các
trà lúa. 45
4.4. Thành phần và mức ñộ phổ biến của thiên ñịch sâu hại lúa.50
4.5. Mật ñộ của thiên ñịch sâu hại lúa.52
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
v
4.5.1. Mật ñộ của nhóm côn trùng bắt mồi ăn thịt sâu hại lúa.53
4.5.2. Mật ñộ của nhóm nhện lớn bắt mồi ăn thịt sâu hại lúa55
4.5.3. Mật ñộ của nhóm ong ký sinh trứng sâu ñục thân bướm hai chấm hại
lúa. 57
4.6. Nghiên cứu sử dụng một số thuốc phòng trừ sâuñục thân lúa bướm hai
chấm. 58
4.6.1. Nghiên cứu hiệu lực của một số thuốc phòng trừ sâu ñục thân lúa
bướm hai chấm. 59
4.6.2. Nghiên cứu thời gian sử dụng một số thuốc phòng trừ sâu ñục thân
lúa bướm hai chấm. 60
4.6.3. Nghiên cứu liều lượng sử dụng một số thuốc phòng trừ sâu ñục
thân lúa bướm hai chấm. 62
4.7. Nghiên cứu ảnh hưởng của thuốc ñến một số loài thiên ñịch của
sâu hại lúa. 64
4.7.1. Ảnh hưởng của 1 số thuốc trừ sâu ñục thân lúa bướm 2 chấm ñối
với côn trùng bắt mồi. 64
4.7.2. Ảnh hưởng của 1 số thuốc trừ sâu ñục thân lúa bướm 2 chấm ñối
với nhện lớn bắt mồi. 66
4.7.3. Ảnh hưởng của thời gian sử dụng 1số thuốc trừ sâu ñục thân lúa
bướm 2 chấm ñối với côn trùng bắt mồi.67
4.7.4. Ảnh hưởng của thời gian sử dụng 1 số thuốc trừ sâu ñục thân lúa
bướm 2 chấm ñối với nhện lớn bắt mồi.69
4.7.5. Ảnh hưởng của 1 số thuốc trừ sâu ñục thân lúa bướm 2 chấm ở
liều lượng khác nhau ñối với côn trùng bắt mồi.70
4.7.6. Ảnh hưởng của 1 số thuốc trừ sâu ñục thân lúa bướm 2 chấm ở
liều lượng khác nhau ñối với nhện lớn bắt mồi.71
5. KẾT LUẬN VÀ ðỀ NGHỊ73
5.1. Kết luận 73
5.2. ðề nghị 74
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
vi
DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
YSB : Sâu ñục thân lúa bướm hai chấm.
BVTV : Bảo vệ thực vật.
CT : Công thức
C/ m
2
: con/m
2
.
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
vii
DANH MỤC BẢNG
STT Tên bảng Trang
1. Thành phần sâu hại lúa vụ mùa 2010 tại Tiên Lãng- Hải Phòng40
3. Diễn biến mật ñộ sâu ñục thân lúa bướm hai chấmtrên 3 giống lúa
chính tại Tiên Lãng- Hải Phòng44
4. Diễn biến mật ñộ sâu ñục thân lúa bướm hai chấmtrên tràlúa mùa
sớm Tại Tiên Lãng – Hải Phòng Vụ Mùa 201046
5. Diễn biến mật ñộ sâu ñục thân lúa bướm hai chấmtrên trà lúa mùa
trung tại Tiên Lãng- Hải Phòng vụ mùa 201047
6. Diễn biến mật ñộ sâu ñục thân lúa bướm hai chấmtrên trà lúa mùa
muộn tại Tiên Lãng- Hải Phòng vụ mùa 201048
7. Thành phần thiên ñịch và mức ñộ phổ biến của sâu ñục thân trên lúa
vụ Mùa năm 2010 tại Tiên Lãng- Hải Phòng51
8. Diễn biến mật ñộ của nhóm côn trùng bắt mồi ăn thịttrên sâu hại lúa
vụ mùa 2010 tại Tiên Lãng- Hải Phòng53
9. Diễn biến mật ñộ của nhóm nhện ăn thịt trên sâu hạilúa vụ mùa
2010 tại Tiên Lãng- Hải Phòng55
10. Tình hình ong ký sinh trứng sâu ñục thân bướm 2 chấm vụ mùa
2010 tại Hải Phòng 57
11. Hiệu lực của một số loại thuốc hóa học trừ sâu ñục thân lúa 2 chấm
vụ mùa 2010 tại Tiên Lãng - Hải Phòng59
12. Hiệu lực của một số loại thuốc hóa học trừ sâuñục thân lúa 2 chấm ở các
thời ñiểm vũ hóa khác nhau vụ mùa 2010 tại Tiên Lãn g - Hải Phòng.61
13. Hiệu lực của một số loại thuốc hóa học ở các liều lượng khác nhau trừ sâu
ñục thân lúa 2 chấm vụ mùa 2010 tại Tiên Lãng - HảiPhòng.63
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
viii
14. Ảnh hưởng của 1 số thuốc trừ sâu ñục thân lúa bướm 2 chấm ñối với
côn trùng bắt mồi. 64
15. Ảnh hưởng của 1 số thuốc trừ sâu ñục thân lúa bướm 2 chấm ñối với
nhện lớn bắt mồi. 66
16. Ảnh hưởng của thời gian sử dụng 1số thuốc trừ sâu ñục thân lúa
bướm 2 chấm ñối với côn trùng bắt mồi.67
17. Ảnh hưởng của thời gian sử dụng 1 số thuốc trừ sâu ñục thân lúa
bướm 2 chấm ñối với nhện lớn bắt mồi.69
18. Ảnh hưởng của 1 số thuốc trừ sâu ñục thân lúa bướm 2 chấm ở liều
lượng khác nhau ñối với côn trùng bắt mồi.70
19. Ảnh hưởng của 1 số thuốc trừ sâu ñục thân lúa bướm 2 chấm ở liều
lượng khác nhau ñối với nhện lớn bắt mồi.71
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
ix
DANH MỤC CÁC HÌNH
STT Tên hình Trang
4.1. Diễn biến mật ñộ sâu ñục thân lúa bướm hai chấm trên 3 giống
lúa chính tại Tiên Lãng- Hải Phòng 45
4.2. Diễn biến mật ñộ của sâu ñục thân lúa bướm hai chấmhại lúa
các trà lúa. 50
4.3. Diễn biến mật ñộ của nhóm côn trùng bắt mồi ăn thịt sâu hại lúa. 54
4.4. Diễn biến mật ñộ của nhóm nhện lớn bắt mồi ănthịt sâu hại lúa 56
4.5. Tình hình ong ký sinh trứng sâu ñục thân bướm 2 chấm vụ mùa 2010
tại Hải Phòng. 58
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
1
1. MỞ ðẦU
1.1. Tính cấp thiết của ñề tài
Lúa là cây lương thực quan trọng số một trên thế giới với sản lượng
bình quân hàng năm ñạt trên 540 triệu tấn, chủ yếu từ các nước Châu Á –
trong ñó có Việt Nam.
Trong những năm gần ñây, nước ta ñã có nhiều thay ñổi cơ cấu mùa vụ
và mở rộng ngày càng nhiều các giống thâm canh, ñặcbiệt là các giống nhập
nội, phân bón hóa học và hóa chất bảo vệ thực vật ñược sử dụng ngày càng
nhiều ñã dẫn ñến sự thay ñổi sâu sắc về sinh quần ñồng ruộng. Do ñó, vấn ñề
sâu bệnh hại trở thành một trở ngại rất lớn cho sảnxuất nông nghiệp, nó
không chỉ làm giảm năng suất, chất lượng lúa mà còngây ảnh hưởng xấu ñến
môi trường sống. Một số ñối tượng dịch hại phát sinh với mức ñộ cao trên
diện rộng như: sâu cuốn lá nhỏ, rầy nâu, sâu ñục thân hai chấm, bệnh bạc lá,
bệnh khô vằn . Trong ñó sâu ñục thân hai chấm là một trong những ñối
tượng có nguy cơ gây hại, ảnh hưởng lớn ñến năng suất lúa một số tỉnh phía
Bắc; diện tích nhiễm sâu ñục thân năm 2008 là 267.600 ha
Hải Phòng là một thành phố công nghiệp, tốc ñộ ñô thị hóa nhanh song
sản xuất nông nghiệp vẫn giữ vai trò rất quan trọngtrong việc ñảm bảo an
ninh lương thực và an sinh xã hội của Thành phố. Trong lĩnh vực trồng trọt,
lúa là cây trồng chính với diện tích 83.500 ha, năng suất trung bình 56,2
tạ/ha/vụ (2008). Trong những năm gần ñây, ở Hải Phòng Sâu ñục thân hai
chấm là ñối tượng dịch hại quan trọng số một ñối với sản xuất lúa, diện tích
nhiễm sâu ñục thân rất cao bình quân 30.569 ha/năm chiếm 35,7% diện tích
gieo cấy. Thiệt hại do sâu ñục thân gây ra một số năm rất nghiêm trọng, năm
2005 diện tích thiệt hại năng suất từ 7,5% trở lên tới 10.482,8 ha, diện tích
thiệt hại từ 60% năng suất trở lên là 927,3 ha ( trong ñó có 365,3 ha mất
trắng). ðể phòng trừ sâu ñục thân hai chấm, nông dân Hải Phòng ñã áp dụng
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
2
một số biện pháp như cày lật gốc rạ và ngâm nước sau khi thu hoạch, ngắt ổ
trứng trên mạ và trên lúa trước khi trỗ cũng ñã làmgiảm ñược ảnh hưởng của
sâu ñục thân, nhưng biện pháp vẫn ñược áp dụng chủ yếu và hạn chế ñược
sâu ñục thân nhất là phun thuốc hóa học.
ðã có nhiều nghiên cứu theo dõi về nhóm sâu ñục thân lúa nói chung
và sâu ñục thân lúa 2 chấm nói riêng. Kết quả thu ñược ở nhiều mức ñộ khác
nhau và ñã ñược xác ñịnh là rất phong phú và ña dạng. Tuy nhiên, rất ít kết
quả nghiên cứu ñã công bố có liên quan ñến ñiều kiện trồng lúa ở Hải Phòng.
Hơn nữa, trong thời gian qua có nhiều thay ñổi về cơ cấu giống lúa ở Hải
Phòng. Những thay ñổi này ít nhiều ñã làm thay ñổi một số kỹ thuật thâm
canh lúa. ðiều này ñã làm thay ñổi tình hình phát sinh gây hại của các loài sâu
hại lúa. ðể hạn chế tác hại do sâu ñục thân lúa 2 chấm gây ra cần có những
nghiên cứu bổ sung về ñối tượng này trong ñiều kiệnhiện nay ở Hải Phòng.
Với mục ñích ñó tôi thực hiện ñề tài: “Nghiên cứu sử dụng một số thuốc trừ
sâu phòng trừ sâu ñục thân lúa bướm hai chấm và ảnhhưởng của thuốc
ñến một số loại thiên ñịch của sâu hại lúa tại huyện Tiên Lãng – Hải
Phòng.”
1.2. Mục ñích và yêu cầu
1.2.1.Mục ñích
Xác ñịnh ñược diễn biến gây hại, phát triển của sâuñục thân lúa 2
chấm và thử nghiệm một số biện pháp phòng chống bằng thuốc hóa học mới,
trên cơ sở ñó ñề xuất biện pháp quản lý tổng hợp, nâng cao hiệu quả kinh tế
trong sản xuất lúa tại ñịa bàn tỉnh Hải Phòng.
1.2.2. Yêu cầu
- ðiều tra tình hình gây hại của sâu ñục thân trên các thời vụ ( mùa
sớm, mùa trung, mùa muộn).
- ðiều tra diễn biến số lượng, mức ñộ gây hại của sâu ñục thân gây hại
trên các giống lúa chính.
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
3
- ðiều tra thành phần, mức ñộ phổ biến của thiên ñịch sâu hại lúa.
- Tìm hiểu khả năng phòng, chống sâu ñục thân lúa 2chấm bằng các
thuốc hóa học mới ở các nồng ñộ và thời gian xử lý khác nhau.
1.3. Ý nghĩa khoa học
- ðề tài ñã cung cấp một số dẫn liệu khoa học về thành phần loài sâu
ñục thân hại lúa và thiên ñịch phổ biến của chúng ởñiều kiện thành phố Hải
Phòng.
- Luận văn ñã bổ xung một số dẫn liệu khoa học về diễn biến mật ñộ và
mức ñộ gây hại của sâu ñục thân láu hai chấm ở Hải Phòng trong ñiều kiện
chuyển ñổi cơ cấu giống lúa.
- Luận văn còn cung cấp một số dẫn liệu khoa học vềhiệu quả của biện
pháp dùng thuốc hóa học mới trong phòng chống sâu ñục thân lúa 2 chấm ở
Hải Phòng.
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
4
2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU.
2.1 Nghiên cứu ngoài nước
2.1.1 Phân bố của sâu ñục thân lúa hai chấm
Theo Catling và Z.lei tên khoa học của sâu ñục thân2 chấm là:
Tryporyza incertulasWalk, thuộc bộ cánh vảy Lepidoptera,họ ngài sáng
Pyralidae. Sâu ñục thân lúa hai chấm còn có các tênñồng danh khác như:
Tryporyza incertellusWalk, Schoenobius incertellusWalk, Scirpophaga
bipunctifera Walk, Siga incertellusWalk, Siga inertulasWalk, schoenobius
puctellusZeller, Schoenobius minutellusZellus [39].
Sâu ñục thân hai chấm (YSB) phổ biến ở tất cả các nước trồng lúa khu
vực ðông Nam Á, Trung Quốc, Ấn ðộ và Afghanistan. Sâu chỉ gây hại duy
nhất trên cây lúa bằng cách phá hoại ñỉnh sinh trưởng làm nõn héo và khô
trắng bông (2007) [54].
Các tác giả FL Cunsoli, E.Conti, LJ Dangott VIinson(2001)[37] thì kết
luận rằng: Sâu ñục thân lúa mình vàng xuất hiện chủyếu trong khu vực ðông
Nam Á , Thái Lan, Ấn ðộ, Trung Quốc, Afghanistan, và kí chủ chính là cây lúa .
Theo IRRI sâu ñục thân hai chấm Scirpophaga incertulasWalk (YSB)
gây hại quan trọng và chủ yếu trên lúa ở nhiều nướcChâu Á Srilanka và
nhiều vùng khác[44].Còn Heinrichs và CTV, (1981)[43] cho rằng sâu ñục
thân có phân bố rộng rãi ở khu vực Nam và ðông Nam Á.
Theo Dale (1994)[36] ghi nhận thì sâu ñục thân lúa hai chấm ñã có ở
các nước như: Afghannistan, Ấn ðộ,Bhutan, Burma, ðài Loan,
Inddooneessia, Lào, Malysia, Nepanl, Thái Lan, Trung Quốc, Việt Nam .
2.1.2. Thành phần sâu ñục thân lúa.
Trên thế giới ñã ghi nhận ñược hơn 800 loài sâu hạilúa (Dale,1994,
Kiritani,1979 [33], [34]. Trong ñó ở Trung Quốc ñã phát hiện ñược hơn 200
loài (Chiu,1980; Li,1982), [35], [48]. Các nước ðông Nam Á có khoảng hơn
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
5
100 loài sâu hại lúa ñược ghi nhận phát hiện (Norton et al,1990; Pathak et
al,1987) [37], [40]
Theo Pathak(1975)[39], trên Thế giới ñã phát hiện 24 loài sâu ñục thân
lúa. Trong ñó ở Châu Phi có 4 loài gồm: Chilo AgamemnonBlez, Chilo
zacconiusBlez, Maliarpha separatellaRog và Sesamia calamistisHamp. Ở
các nước Châu Mỹ ñã ghi nhận ñược 6 loài: Chilo loftiniDyar, Chilo
plejadellusZink, Diatraea saccharalisFabr, Elasmopalpus lignosellus Zell,
Rupela albinellaCramer và Zeadiatraea lineolataWalk. Ở Châu Úc phát hiện
ñược 2 loài: Niphadoses palleucusCom và Phragmatiphlasp Ở châu Á phát
hiện nhiều nhất ñược 9 loài: Ancylolomia chrysographellaKoll, Chilo
auriciliusDudg, Chilo partellus, Chilo polychrysusMeyr, Chilo suppressalis
Walk, Niphadoses gilviberbisZell, Tryporyza incertulasWalk, Scirpophaga
innotataWalk, Sesamia inferenWalk,[37]. Riêng khu vực trồng lúa ðông
Nam Á có 7 loài: Ancylolomia chrysographellaKoll, Chilo auriciliusDudg,
Chilo polychrysusMeyr, Chilo suppressalisWalk, Tryporyza incertulas
Walk, Scirpophaga innotataWalk, Sesamia inferenWalk (Pathak,1975,
Reissig et al,1986)[37],[43]
Các nghiên cứu tại Bangladess từ những năm 1997 – 1980 và tại Thái
Lan từ 1981 – 1982 cho thấy tỷ lệ cá thể sâu Scirpophaga incertulasWalk
thường chiếm tỷ lệ cao tới 90% trong tổng cá thể các loài sâu ñục thân và loài
sâu này gây hại trong suốt quá trình sinh trưởng của cây lúa[40]
2.1.3. Mức ñộ và triệu chứng gây hại
Mức ñộ gây hại
Tại Bangladess, Scirpophaga incertulas(Walker) là dịch hại có ảnh
hưởng lớn ñến sản xuất lúa. Lứa 3, 4, 5 với mật ñộ sâu trên lúa từ 16-25
con/m
2
làm thiệt hại 33-80%. Những năm 1977 và 1980 là những năm có mưa
nhiều, lũ lụt sâu ñục thân lúa mình vàng gây hại thành dịch và thiệt hại lớn về
năng xuất [30].
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
6
Sâu ñục thân mình vàng là dịch hại quan trọng trên cây lúa nước, sâu
non sống và hoạt ñộng trong thân cây lúa. Sâu ñục thân hai chấm gây hại suốt
thời kì sinh trưởng của cây lúa nhưng gây hại nặng và ảnh hưởng nhất ở giai
ñoạn ñòng trỗ vì ñây là giai ñoạn quyết ñịnh năng suất cây lúa [71],[54].
Theo Oisat-Pan Germany [54] thì ở Philipine sâu ñụcthân gây hại khoảng 5-10% năng suất. Còn ở Ấn ðộ khoảng 1-19% năng suất m ất khi bị hại ở giai ñoạn ñẻ
nhánh, và nếu bị hại ở giai ñoạn trỗ thì năng suất sẽ mất 38-40% .
ðiều tra trên 8 giống lúa (JP-5, Swat-1, Swat-2, Dilrosh-97, Basmati-385, KS-282, Gomal-6 và Gomal-7) thấy rằng sâu ñục thân gây hại nặng sau
khi cấy 38 và 67 ngày. Hơn nữa giống KS-282 chống chịu tốt với YSB,
Gomal-6 và Gomal-7 chống chịu vừa với YSB còn giốngSwat-2 và Basmati-385 là giống nhiễm vừa với YSB (2003)[50].
Pathak (1969)[56] cho rằng ở giai ñoạn ñẻ nhánh câylúa có thể tự ñền
bù khi bị sâu ñục thân gây hại nhưng ở giai ñoạn ñòng trỗ thì có thể mất 1-3%
năng suất.
Tại Thái Lan những năm 1981-1982 sâu ñục thân có mật ñộ ổn ñịnh và
gây hại trung bình khoảng 23% số dảnh ở giai ñoạn 3-4 tháng ñầu của cây lúa
và 13 sâu non/100 dảnh lúa ở giai ñoạn trỗ. Sâu ñụcthân tiếp tục gây hại sau
ñó và tối ña mức gây hại hàng năm khoảng 38 - 44% số bông bị hại ở giai
ñoạn lúa chín, ñến thời gian thu hoạch lúa tại một số ổ dịch có thể sâu gây hại
tới 60% số bông(1993) [40].
2.1.4 Nghiên cứu về ñặc ñiểm sinh vật học sinh tháihọc
ðặc ñiểm chính về hình thái
Sâu ñục thân lúa hai chấm là loài côn trùng biến thái hoàn toàn gồm 4
pha phát dục: trứng, sâu non, nhộng, trưởng thành.
Trứng sâu ñục thân hai chấm có hình oval với chiều dài 0,6mm và
chiều rộng 0,4mm, màu trắng sau chuyển thành màu vàng khi gần nở thì có

TÀI LIÊU THAM KHẢO
I. Tài liệu trong nước
1. Nguyễn Văn Cảm (1983), tóm tắt luận văn PTS Khoa học Nông nghiệp.
2. Chi cục Bảo vệ thực vật Hải Phòng (2008), Báo cáo tổng kết công tác
Bảo vệ thực vật các năm từ 1997-2008.
3. Chi cục BVTV Hải Phòng (1989), ðánh giá sâu ñục thân lúa mùa vụ
mùa 1988 ở Hải Phòng, T.T.BVTV, số 1 trang 13-18; Chi cục BVTV HP
(2003), Phòng trừ sâu ñục thân 2 chấm vụ mùa 2002 tại Hải Phòng,tạp
chí BVTV, số 4 trang 36-41.
4. Chi cục Bảo vệ thực vật Thái Bình (1989), Những nguyên nhân và bài
học kinh nghiệm chỉ ñạo phòng trừ sâu ñục thân vụ lúa mùa 1988 ở Thái
Bình, Thông tin Bảo vệ thực vật, 2, trang 47-50.
5. Nguyễn Mạnh Chinh (1977), Tổng kết 15 năm theo dõi qui luật phát sinh
phát triển của sâu ñục thân lúa ở vùng Cổ Lễ (Hà Nam Ninh 1960-1974),
Thông tin BVTV, 2, tr. 16-25.
6. Vũ Quang Côn (1986), "ðặc ñiểm tạo thành các hệthống “Vật chủ-ký
sinh” ở các loài bướm hại lúa", Thông báo khoa học, Viện KHVN, tập 1:
55-62.
7. Nguyễn Xuân Cung (1974) Một số ñặc ñiểm các sự phát sinh và phí hại
của sâu ñục thân lúa ở miền bắc Việt Nam,T.T.BVTV-1974, trang 15-26.
8. Nguyễn văn ðĩnh (2004), Giáo trình công trùng nông nghiệp, NXB NN.
9. Hà Quang Hùng (1984), Thành phần ong ký sinh trứng sâu hại lúa vùng
Hà Nội, ñặc tính sinh học, sinh thái học của một sốloài có triển vọng,
tóm tắt luận án tiến sỹ KHNN, trang 11a, 11b.
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
76
10. Hà Quang Hùng (1986), "Ong ký sinh trứng sâu hại lúa vùng Hà Nội",
Tạp chí KHKT Nông nghiệp, 8: 359-362.
11. Hà Quang Hùng, Vũ Quang Côn (1990), "Một số kết quả ñiều tra thống
kê nguồn gen côn trùng có ích vùng Hà Nội", Tạp chí Nông nghiệp Công
nghiệp thực phẩm, 2: 84-88.
12. Nguyễn ðức Khiêm (2006), Giáo trình côn trùng Nông nghiệp, NXB
Nông nghiệp, Hà Nội.
13. Phạm Văn Lầm (1994), Nhận dạng và bảo vệ những thiên ñịch chính trên
ruộng lúa,NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
14. Phạm Văn Lầm (2000), Danh mục các loài sâu hại lúa và thiên ñịch của
chúng ở Việt Nam,NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
15. Phạm Văn Lầm (2002), Nghiên cứu biện pháp sinhhọc trừ sâu hại lúa,
sách: Cây lúa Việt Nam thế kỷ 20(chủ biên Nguyễn Văn Luật), tập II,
Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, tr.: 321-375.
16. Phạm Văn Lầm (2006), Các biện pháp phòng chống dịch hại cây trồng
nông nghiệp, NXB Nông nghiệp Hà Nội.
17. Phạm Văn Lầm, Nguyễn Thị Thành (1983), "Kết quả ñiều tra côn trùng
ký sinh và ăn thịt trên ruộng lúa trong 2 năm 1981-1982", Thông tin
BVTV, 3:20-31.
18. Phạm Văn Lầm, Nguyễn Thị Thành (1989), "Một sốkết quả ñiều tra về
ký sinh và ăn thịt trên ruộng lúa", Kết quả nghiên cứu bảo vệ thực vật
1979-1989. Nxb Nông nghiệp, Hà Nội:104-114.
19. Vũ ðình Ninh (1974), Vài nhận xét về quy luật biến ñộng của sâu ñục
thân trong vụ chiêm xuân và vụ mùa,TT-BVTV 16/1974.
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
77
20. Phạm Bình Quyền (1972), Ong ký sinh sâu ñục thân lúa hai chấm
(Tryporyza incertuls Walker) ở miền Bắc Việt Nam, Thông báo KH sinh
vật học, 6, ðại học Tổng hợp.
21. Phạm Bình Quyền, Nguyễn Anh Diệp, (1973), dẫn liệu về ong ký sinh sâu
ñục thân lúa hai chấm và triển vọng sử dụng chúng trong phòng trừ sinh
học, tạp chí KHKT Nông nghiệp, số 7/1973.
22. Phạm Bình Quyền, (1976), Sâu ñục thân lúa bướm 2 chấm Trypozyra
incertulas Walkervà biện pháp phòng trừ tổng hợp, tạp chí KHKTNN
2/1976.
23. Nguyễn Công Thuật (1995), Phòng trừ tổng hợp sâu hại cây trồng,
nghiên cứu và ứng dụng, NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
24. Phạm Thị Thuỳ (2004), Công nghệ sinh học trong Bảo vệ thực vật, NXB
ðại học Quốc gia, Hà Nội.
25. Hồ Khắc Tín (1992), Giáo trình côn trùng nông nghiệp, NXB Khoa học
kỹ thuật, Hà Nội.
26. Trương Quốc Tùng (1977), Nhận xét về thành phần sâu ñục thân lúa
trong ñiều kiện sản xuất mới ở Vĩnh Phúc,tạp chí khoa học kỹ thuật
Nông nghiệp số 9.
27. Mai Thọ Trung (1979), ðặt bẫy ñèn ñợt bướm thứ 5-6 của sâu ñục thân
bướm 2 chấm (Trypozyra incertulas walker) ñể bảo vệ lúa mùa ở Hà
Nam Ninh,tạp chí KHKTNN 7/1979.
28. Viện Bảo vệ thực vật (1993), Báo cáo khoa học tại hội nghị khoa học
BVTV 24 -25/3/1993.
29. Viện Bảo vệ thực vật (1997), Kết quả ñiều tra côn trùng và bệnh cây ở
các tỉnh miền nam 1977-1979, NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
78
30. Viện Bảo vệ thực vật (1999), Kết quả ñiều tra côn trùng và bệnh cây ở
các tỉnh miền Nam 1977-1979, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, tr.170-172.
31. Viện Bảo vệ thực vật (2008), Bốn mươi năm xây dựng và phát triển,
1968-2008.
II. Tài liệu nước ngoài
32. Brar D.S., M. Shenhmar, M. M.S. R. Singh (1994), “Egg parasitoids of
yellow tem borer”, Scirpophaga incertulas(Walker) in Punjab. J. of
Insect Sci.7(1): 61-63.
33. B.M. Shepard, A.T. Barrion và J.A. Litsinger; 1989- Các côn trùng
nhện và nguồn bệnh có ích- IRRI
34. Catling H.D., Z.Islam, B. Alam (1983), Egg parasitism of the yellow rice
borer, Scirpophaga incertulas(Lep: Pyralidae) in Bangladesh deepwater
rice. Entomophaga, 28 (3) 227-239.
35. Chiu. S.F. (1980), Integrated control of rice insect pests in China. In: rice
improvement in China and other Asian countries,IRRI and CAAS, Los
Banos, Laguna, Philippines: 239-250.
36. Dale D. (1994), Insect pests of the rice plant-Their biology and ecology,
Biology and management of rice insects(ed. by Heinrichs), IRRI, Wiley
Eastern Limited, New Delhi:363-485.
37. FL Cunsoli, E. Conti, LJ Dangott và SB Vinson- Cục Bảo vệ thực vật
và Arboriculture-Entomology, Trường ðại học Perugia, Borgo XX
Giugno, 06121, Perugia, í- http://www.sciencedirect.com ), khai thác
trên mạng Internet ngày 20/7 – 30/7/2009.
38. Grist D.H., R.J.A.W. Lever (1969), Pests of rice, Longmans, 632 pp.
39. HD Catling và Z. Hồi Viện Nghiờn cứu Lúa Gạo Quốc tế và Viện Nghiờn
cứu, Manila, Phi-lip-pin Viện Nghiờn cứu Lỳa Dhaka, Băng-la-ñột –
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
79
1993, Scirpophaga incertulas(Walker) in Banglades. ), khai thác trên
mạng Internet ngày 20/7 – 30/7/2009.
40. HD Catling, Z. Hồi, và R. Pattrasudhi, Viện nghiờn cứu gạo quốc tế
(Thỏi Lan), Viện Nghiờn cứu Lỳa Băng-la-ñột, Sở Nụng nghiệp,
Bangkhen Thỏi Lan - Sự xuất hiện sâu ñục thân Scirpophaga incertulas
(Walker) theo mựa ở Băng-la-ñột và Thỏi Lan-
http://www.sciencedirect.com ) khai thác trên mạng Internet ngày 20/7
– 30/7/2009.
41. Heinrichs E.A. (1994a), Rice, Biology and management of rice insects
(ed. by Heinrichs), IRRI, Wiley Eastern Limited, New Delhi:3-12.
42. Heinrichs E.A. (1994), Host plant resistance, Biology and management of
rice insects(ed. By Heinrichs), IRRI, Wiley Eastern Limited, New Delhi:
517-547.
43.Heinrichs E.A., V.A. Dyck, R.C. Saxena, J.A. Litsinger (1981),
Development of rice insect pest management systems for the Tropics,
Proc. Symp. 9 Inter. Con. Plant Prot., Washington, Aug. 5-11, 1979,
vol.2, p.463-466.
44. IRRI; 2007 - Yellow stem borer (YSB).
45. K.Datta,A.Vasquez, GS Khushi và SK Datta - www.fc-international.com,
khai thác trên Internet ngày 5/8 và 10/8/2009.
46. Kamran M. A., E. S. Raros (1969), “Insect parasites in the Natural
control of species of rice stem borers on Luzon Island, Philippines”.
Annals of the Ento. Society of America, vol. 62 )(4): 797-801.
47. Kim H.S., E.A. Heinrichs, P. Mylvuganam (1986),“Egg parasism of
Scirpophaga incertulasWalker (Lep.: Pyralidae) by Hymenopterons
parasitoids in IRRI rice fiesds”, Korean J. Plant Prot., 25: 37-40.