Thạc Sĩ Nghiên cứu sâu bệnh, cỏ dại trong hệ thống trồng xen cây mạch môn (Ophiopogon japonicus Wall.) với c

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài 1
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 3
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài 3
4. Đối tượng phạm vi nghiên cứu 4
5. Những đóng góp mới của đề tài 5
CHƯƠNG I. CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ TỔNG QUAN TÀI LIỆU 6
1.1. Cơ sở khoa học của đề tài 6
1.2. Tổng quan tài liệu trong và ngoài nước 8
1.2.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới 8
1.2.1.1. Nghiên cứu về sử dụng cây mạch môn 8
1.2.1.2. Nghiên cứu về sâu hại trên cây mạch môn và biện pháp
phòng trừ
9
1.2.1.3. Nghiên cứu về bệnh hại trên cây mạch môn và biện pháp
phòng trừ
10
1.2.1.4. Nghiên cứu về dịch hại trên cây chè, cây bưởi và hệ thống
trồng xen
18
1.2.2 Tình hình nghiên cứu trong nước 24
1.2.2.1. Nghiên cứu về sử dụng cây mạch môn 24
1.2.2.2. Nghiên cứu về sâu bệnh hại trên cây mạch môn và biện pháp
phòng trừ
26
1.2.2.3. Nghiên cứu về dịch hại trên cây chè, cây bưởi và hệ thống
trồng xen
31
1.2.2.4. Điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và sinh thái vùng thực hiện đề
tài nghiên cứu
35
CHƯƠNG II. VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
39
2.1. Vật liệu nghiên cứu 39
2.1.1.Vật liệu nghiên cứu trong phòng thí nghiệm 39
2.1.2. Vật liệu nghiên cứu trên đồng ruộng 39
2.1.3. Địa điểm và thời gian nghiên cứu 40
2.2. Nội dung nghiên cứu 40
2.3. Phương pháp nghiên cứu 41
2.3.1. Phương pháp điều tra thu thập mẫu dịch hại 41
2.3.1.1. Xác định khu vực điều tra 41
2.3.1.2. Phương pháp điều tra sâu bệnh trên cây mạch môn 41
2.3.1.3. Phương pháp điều tra sâu bệnh trên cây chè kiến thiết cơ bản 42
2.3.1.4. Phương pháp điều tra sâu bệnh trên cây bưởi 422.3.2. Phương pháp đánh giá ảnh hưởng của trồng xen cây mạch môn
đến mức độ gây hại của một số sâu bệnh quan trọng trên cây trồng chính
43
2.3.2.1. Đánh giá mức độ gây hại của sâu bệnh quan trọng trên cây
chè trồng thuần và cây chè trồng xen với cây mạch môn
43
2.3.3.2. Đánh giá mức độ gây hại của sâu bệnh quan trọng trên cây
bưởi trồng thuần và cây bưởi trồng xen với cây mạch môn
45
2.3.3. Phương pháp nghiên cứu bệnh thối nõn cây mạch môn 46
2.3.3.1. Phương pháp phân lập bệnh thối nõn trên cây mạch môn 46
2.3.3.2 Phương pháp lây bệnh nhân tạo xác định tác nhân gây bệnh 47
2.3.3.3. Phương pháp xác định tác nhân gây bệnh thối nõn cây mạch
môn bằng ứng dụng công nghệ sinh học phân tử
48
2.3.3.4. Phương pháp nghiên cứu một số đặc điểm sinh học, sinh thái
của tác nhân gây bệnh thối nõn cây mạch môn
49
2.3.3.5. Nghiên cứu các biện pháp phòng trừ bệnh thối nõn cây mạch
môn
50
2.3.4. Nghiên cứu cỏ dại và một số biện pháp quản lý cỏ dại trong hệ
thống trồng xen
52
2.3.4.1. Nghiên cứu thành phần và mức độ phổ biến của cỏ dại 52
2.3.4.2. Đánh giá mức độ gây hại của cỏ dại 52
2.3.4.3. Nghiên cứu tác dụng ức chế cỏ dại của bột rễ cây mạch môn 53
2.3.4.4. Nghiên cứu tác dụng ức chế cỏ dại của tán lá cây mạch môn 53
2.3.4.5. Nghiên cứu ảnh hưởng của khoảng cách, mật độ trồng xen
cây mạch môn đến khối lượng cỏ dại
53
2.3.4.6. Nghiên cứu ảnh hưởng của thời vụ trồng xen cây mạch môn
đến khối lượng cỏ dại
54
2.3.5. Đánh giá hiệu quả kinh tế và môi trường của hệ thống trồng xen
cây mạch môn trong vườn bưởi và vườn chè kiến thiết cơ bản tại Phú Thọ
55
2.3.6. Xử lý thống kê 56
CHƯƠNG III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 57
3.1. Nghiên cứu sâu bệnh trong hệ thống trồng xen cây mạch môn với
cây chè kiến thiết cơ bản
57
3.1.1. Thành phần và mức độ phổ biến của sâu bệnh trên cây mạch
môn
57
3.1.2. Thành phần và mức độ phổ biến của sâu bệnh trên cây chè kiến
thiết cơ bản
60
3.1.3. So sánh thành phần sâu bệnh trên cây chè và cây mạch môn tại 62Phú Thọ
3.1.4. Đánh giá mức độ gây hại của sâu bệnh trên cây chè trồng thuần
và cây chè trồng xen với cây mạch môn tại Phú Thọ
63
3.2. Nghiên cứu sâu bệnh trong hệ thống trồng xen cây mạch môn với
cây bưởi
77
3.2.1. Thành phần và mức độ phổ biến của sâu bệnh trên cây mạch môn 77
3.2.2. Thành phần và mức độ phổ biến của sâu bệnh trên cây bưởi 79
3.2.3. So sánh thành phần sâu bệnh trên cây bưởi và cây mạch môn tại
Phú Thọ
82
3.2.4. Đánh giá mức độ gây hại của sâu bệnh trên cây bưởi trồng thuần và
cây bưởi trồng xen với cây mạch môn tại Phú Thọ
82
3.3. Nghiên cứu bệnh thối nõn cây mạch môn và biện pháp phòng trừ 87
3.3.1. Triệu chứng bệnh thối nõn cây mạch môn 87
3.3.2. Nghiên cứu phân lập, xác định tác nhân gây bệnh thối nõn cây
mạch môn
88
3.3.2.1. Phân lập bằng phương pháp thông thường 88
3.3.2.2. Phân lập bằng sử dụng mồi bẫy nấm gây bệnh từ mô bệnh
cây mạch môn
89
3.3.3. Kết quả lây bệnh nhân tạo các vi sinh vật đã phân lập được từ
mẫu bệnh thối nõn cây mạch môn
90
3.3.3.1. Lây bệnh trực tiếp trên nõn cây mạch môn trong điều kiện
phòng thí nghiệm
90
3.3.3.2. Lây bệnh trên cây mạch môn trong nhà lưới 92
3.3.4. Ứng dụng sinh học phân tử trong xác định tác nhân gây bệnh
thối nõn cây mạch môn
93
3.3.4.1. PCR và giải trình tự 93
3.3.4.2. Tìm kiếm trình tự tương đồng trên Gen Bank 96
3.3.4.3. Phân tích phả hệ 97
3.3.5. Đặc điểm hình thái nấm Pythium helicoides Drechsler gây bệnh
thối nõn cây mạch môn
98
3.3.6. Nghiên cứu ảnh hưởng của một số yếu tố ngoại cảnh đến sự sinh
trưởng, phát triển của nấm P. helicoides Drechsler gây bệnh thối nõn cây
mạch môn
99
3.3.6.1. Ảnh hưởng của điều kiện nhiệt độ 99
3.3.6.2. Ảnh hưởng của độ pH tới sự phát triển của sợi nấm 100
3.3.6.3. Ảnh hưởng của chế độ chiếu sáng 101
3.3.7. Nghiên cứu biện pháp phòng trừ bệnh thối nõn trên cây mạch 103môn trong hệ thống trồng xen
3.3.7.1. Nghiên cứu hiệu quả ức chế của nấm Trichoderma
asperellum đối với nấm P. helicoides Drechsler trong phòng thí nghiệm
103
3.3.7.2. Nghiên cứu hiệu quả ức chế của vi khuẩn và xạ khuẩn đối
kháng đối với nấm P. helicoides Drechsler trong phòng thí nghiệm
104
3.3.7.3 Nghiên cứu hiệu quả phòng trừ của một số thuốc hóa học đối
với nấm P. helicoides Drechsler trong phòng thí nghiệm
105
3.3.7.4. Kết quả nghiên cứu, đánh giá hiệu lực phòng trừ của một số
thuốc sinh học và hóa học đối với bệnh thối nõn cây mạch môn trên đồng
ruộng
106
3.4. Nghiên cứu cỏ dại và một số biện pháp quản lý cỏ dại trong hệ
thống trồng xen
109
3.4.1. Thành phần và mức độ phổ biến của các loài cỏ dại trong hệ
thống trồng xen cây chè với cây mạch môn
109
3.4.2. Đánh giá mức độ gây hại của cỏ dại trong vườn chè kiến thiết cơ
bản
111
3.4.3. Thành phần và mức độ phổ biến của các loài cỏ dại trong hệ
thống trồng xen cây bưởi với cây mạch môn
113
3.4.4. Đánh giá mức độ gây hại của cỏ dại trong vườn bưởi 115
3.4.5. Nghiên cứu cơ chế ức chế cỏ dại của cây mạch môn nhằm mục
đích sử dụng cây mạch môn như tác nhân quản lý cỏ dại
116
3.4.6. Nghiên cứu một số biện pháp canh tác tổng hợp trong hệ thống
trồng xen cây mạch môn nhằm quản lý cỏ dại
119
3.4.6.1. Nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ và khoảng cách trồng xen
cây mạch môn đến khối lượng cỏ dại trong hệ thống trồng xen cây mạch
môn trong vườn bưởi
120
3.4.6.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của thời vụ trồng xen cây mạch môn
đến khối lượng cỏ dại trong hệ thống trồng xen
122
3.5. Hiệu quả kinh tế và môi trường của hệ thống trồng xen cây mạch
môn
124
3.5.1. Hiệu quả kinh tế 124
3.5.2. Hiệu quả môi trường 127
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 129
1. Kết luận 129
2. Đề nghị 131
TÀI LIỆU THAM KHẢOTài liệu tiếng Việt
Tài liệu tiếng Anh
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN
LUẬN ÁN

PHỤ LỤC
Phụ lục: Xử lý số liệu nghiên cứu trong các thí nghiệm