Thạc Sĩ Nghiên cứu sản xuất nước uống đóng chai từ hoa Atiso – lá Lạc tiên tây

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Với sự biến đổi của khí hậu như hiện nay thì nhiệt độ trung bình của các nước
bắt đầu tăng. Việt Nam là một nước có khí hậu nhiệt đới nên thời tiết sẽ trở nên
càng nắng nóng hơn, nhu cầu sử dụng nước giải khát sẽ ngày càng gia tăng. Ngoài
ra với sự tiến bộ của khoa học kĩ thuật đời sống vật chất con người ngày càng tăng
cao, con người ngày càng quan tâm đến sức khỏe. Việc uống nước không chỉ mục
đích giải khát mà người tiêu dùng còn muốn nó là một sản phẩm có lợi cho sức
khỏe. Trà thảo dược ra đời đã đáp ứng được điều đó.
Mỗi loại thảo mộc sẽ có những tác dụng khác nhau đối với sức khỏe. Hầu như
các loại thảo mộc nếu sử dụng hợp lí chúng sẽ mang lại rất nhiều tác dụng tích cực
cho sức khỏe, Atiso, Lạc tiên tây là một trong những loại thảo mộc đó. Atiso đã
được sử dụng như với nhiều tác dụng như giải độc gan, lợi tiểu, kích thích tiêu hóa,
ngừa ung thư, giảm cholesterol, đẹp da được rất nhiều người tiêu dùng lựa chọn.
Còn Lạc tiên tây hay gọi là chanh dây được sử dụng như một loại thảo dược làm an
thần và điều trị chứng mất ngủ, ngoài ra còn có tác dụng lợi tiểu, lá có tác dụng làm
mau lành vết thương. Tại nước ta hiện nay diện tích trồng hai loại thảo dược này rất
lớn, sản phẩm nước uống từ Atiso chưa đủ lớn để đáp ứng nhu cầu trên thị trường,
còn Lạc tiên tây cả trái và lá đều có những tác dụng tốt với sức khỏe, tuy nhiên tại
nước ta hầu như chỉ có các sản từ trái Lạc tiên tây còn lá thì hầu như ít sử dụng.
Vì những lí do trên tôi chọn đề tài: “Nghiên cứu sản xuất nước uống đóng
chai từ hoa Atiso – lá Lạc tiên tây”. Sự kết hợp hai loại thảo mộc này sẽ cho ra
một sản phẩm rất tốt cho sức khỏe, không những có tác dụng làm đẹp, mát gan mà
còn an thần, mang lại cảm giác thoải mái, dễ ngủ. Nước uống này rất phù hợp với
cuộc sống phải tiếp xúc với nhiều thực phẩm có tính nóng như rượu, bia, đồ ăn cay;
công việc nhiều căng thẳng, mệt mỏi như ngày nay. Ngoài ra nâng cao được giá trị
sử dụng của lá chanh dây, đa dạng hóa sản phẩm trên thị trường.
2. Mục đích của đề tài - 2 -
Xác định các thông số thích hợp tại mỗi công đoạn để hoàn thiện được quy
trình sản xuất nước uống từ Atiso và Lạc tiên tây, tạo ra sản phẩm vệ sinh, an toàn
thực phẩm.
3. Ý nghĩa của đề tài
Ý nghĩa khoa học
Tạo thêm tài liệu tham khảo về quá trình sản xuất nước uống từ loại thảo mộc
Atiso và Lạc tiên tây cho những người nghiên cứu, sản xuất trong lĩnh vực thực
phẩm.
Ý nghĩa thực tiễn
- Tạo ra được một loại sản phẩm mới trên thị trường, đa dạng hóa sản phẩm
nước uống đóng chai. Người tiêu dùng có nhiều sự lựa chọn sản phẩm có lợi cho
sức khỏe hơn.
- Nâng cao giá trị sử dụng Atiso, lá Lạc tiên tây giúp người nông dân nâng cao
được thu nhập, cải thiện đời sống.
4. Nội dung nghiên cứu
- Xác định hàm lượng khoáng, tro trong nguyên liệu.
- Xây dựng quy trình, bố trí các thí nghiệm xác định được các thông số thích
hợp cho các công đoạn trong quy trình.
- Sản xuất sản phẩm theo quy trình tìm được, đánh giá chất lượng sản phẩm.
- Sơ bộ tính giá thành sản phẩm.- 3 -
Chương 1. TỔNG QUAN
1.1. Tổng quan về trà thảo mộc
1.1.1. Giới thiệu chung về trà thảo mộc
a. Nguồn gốc, tình hình tiêu thụ trà thảo dược tại Việt Nam và trên thế giới [7],
[8]
Bên cạnh các sản phẩm từ trà (chè) đã được sử dụng lâu đời thì hiện nay tại
nước ta và thế giới xuất hiện một dòng sản phẩm mới gọi là trà thảo mộc. Từ xưa
con người đã biết sử dụng các loại thảo mộc để làm thuốc hay làm thức ăn, hoặc có
thể chế biến thành các loại nước uống bằng phương pháp thủ công. Hiện nay các
sản phẩm trà thảo mộc sản xuất trên quy mô công nghiệp đã được sử dụng rộng rãi.
Trà thảo mộc là loại trà được chế biến từ lá, hoa, quả hay rễ cây từ thiên nhiên.
Chúng có rất nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe nhờ chứ nhiều polyphenol một chất
chống oxi hóa, phòng ngừa các bệnh ung thư và nhiều hợp chất có lợi khác.
Nước uống từ thảo mộc không xa lạ với người tiêu dùng các nước như Mỹ, Ý,
Tây Ban Nha, Hà Lan, Pháp, Anh và Bỉ .Nhưng tại Việt Nam chúng chỉ thực sự
bùng nổ vào năm 2009 với sản phẩm trà thảo mộc Dr Thanh của công ty Tân Hiệp
Phát. Trên thị trường hiện nay các sản phẩm từ thảo mộc rất đa dạng với sự tham
gia của nhiều nhà sản xuất khác nhau.
Trung bình mỗi năm, một người Việt Nam chỉ uống khoảng 3 lít nước giải
khát đóng chai không cồn, trong khi mức bình quân của người Philippines là 50 lít
một năm. Đây là cơ hội rất lớn cho các doanh nghiệp trong nước.
Và theo số liệu khảo sát tháng 5.2011 của Công ty Nielsen, doanh số của
ngành hàng trà uống liền chiếm 30,5%, cao nhất trên tổng thị trường nước giải khát
tại Việt Nam. Hơn 50% người tiêu dùng thành phố đang chuyển dần sang các loại
nước tự nhiên, ít ngọt trong khi sản phẩm nước có gas đang dần bão hòa Khảo sát
thị trường hằng năm tại nước ta cho thấy, nước uống không gas tăng khoảng trên
10%, trong khi đó nước có gas giảm khoảng 5%.
Tại nước ta bộ công thương cũng đã có quyết định 2435/QĐ-BCT về quy
hoạch phát triển rượu-bia- nước giải khát đến năm 2015, tầm nhìn đến 2025. Trong - 4 -
đó mục tiêu giai đoạn 2011 – 2015: đến 2015 sản lượng nước giải khát đạt 4 tỷ lít.
Giai đoạn 2015 – 2025: đến 2025 sản lượng nước giải khát đạt 11 tỷ lít.
b. Lợi ích của việc uống trà thảo mộc [9]
Trà thảo mộc không chỉ là một loại nước uống để thưởng thức mà còn có rất
nhiều lợi ích cho sức khỏe như:
+ Ngừa ung thư, giúp ngăn chặn quá trình lão hóa, bảo vệ tế bào của cơ thể
nhờ trong trà thảo mộc có chứa hợp chất polyphenol và flavonoid.
+ Giúp cho quá trình trao đổi chất được tăng cường, không chứa calo: Một
trong những nguyên ngân gây nên béo phì là do các chất trong cơ thể không được
chuyển hóa tốt, dư thừa calo trong cơ thể. Trà thảo mộc sẽ giúp cho cơ thể trao đổi
chất tốt hơn, chỉ cần uống mỗi ngày 5 tách trà thì có thể đốt cháy 70-80 calo.
+ Uống trà thảo mộc có thể giúp giảm nguy cơ đột quỵ và đau tim: Một
nghiên cứu 5, 6 năm của Hà Lan nhận thấy nếu chúng ta uống 2-3 tách trà đen mỗi
ngày thì nguy cơ mắc cơn đau tim đột tử thấp hơn người không uống trà tới 70%.
Uống trà có thể giữ cho các huyết mạch trơn mượt và không bị nghẽn.
+ Bảo vệ hệ miễn dịch: Một cuộc thử nghiệm trên 21 người tình nguyện
uống 5 tách trà mỗi ngày trong 4 tuần, người ta nhận thấy rằng hoạt động của hệ
miễn dịch trong máu của người uống trà cao hơn
+ Giúp răng chắc khỏe: Có một số ý kiến cho rằng uống trà làm cho răng
xấu, đó là vì khi uống trà mà bỏ thêm đường. Còn thật ra khi uống trà không đường
bạn sẽ có hàm răng chắc khỏe do trong trà có chứa tanin và fluoride có thể làm răng
sát lại gần nhau. Ngoài ra uống trà còn giúp xương cứng cáp, vững chắc hơn.
c. Uống trà thảo mộc an toàn [10], [11]
Trà thảo mộc giúp tìm lại sự quân bình cơ thể, sức khỏe và vẻ đẹp. Tuy nhiên
không nên vượt quá liều lượng vì khi đó có thể gây ra những tác hại cho cơ thể.
Theo dược sĩ Phạm Thị Liền, Phó khoa Dược bệnh viện y học cổ truyền thành
phố Hồ Chí Minh cho biết: nhìn chung đông y không kị nhau nên có thể dùng 2, 3
loại trà để chữa bệnh. Tuy nhiên mỗi loại trà ngừa, chữa bệnh khác nhau nên người
dùng nếu chỉ để giải khát không sao. Nhưng dùng với liều lượng chữa bệnh cần lưu