Thạc Sĩ Nghiên cứu quan hệ di truyền của một số giống đậu xanh [Vigna radiata (L.) Wilczek ]

1. Lý do chọn đề tài

MỞ ĐẦU


Đậu xanh [Vigna radiata (L.) Wilczek] là một trong ba cây đậu đỗ chính trong nhóm các cây đậu ăn hạt, đứng sau đậu tương và lạc. Đậu xanh cũng chính là cây trồng có vị trí quan trọng trong nền nông nghiệp của nhiều nước, trong đó có Việt Nam [9], [17].
Trồng đậu xanh không những cung cấp nguồn thực phẩm giàu đạm, đáp ứng nhu cầu về dinh dưỡng của con người và vật nuôi, mà còn có tác dụng cải tạo và bồi dưỡng đất do rễ của cây đậu xanh có các nốt sần chứa một số loài vi sinh vật cố định đạm sống cộng sinh [3], [4].
Vấn đề đặt ra là cần nghiên cứu chọn tạo các giống đậu xanh có chất lượng tốt, phục vụ nhu cầu trong nước cũng như xuất khẩu. Hiện nay, việc nghiên cứu chọn tạo giống cây trồng nói chung và đậu xanh nói riêng nhờ chỉ thị phân tử đã và đang được áp dụng rộng rãi. Các nhà khoa học đã sử dụng một số kỹ thuật sinh học phân tử như RAPD, AFLP, RFLP, SSR để xác định quan hệ di truyền của cây trồng nhằm tạo cơ sở khoa học cho công tác chọn tạo giống cây trồng. Trên thế giới, kỹ thuật RAPD đã được nhiều tác giả sử dụng để nghiên cứu quan hệ di truyền của một số giống đậu xanh như: Afzal và cs (2004), Betal và cs (2004), Lakhanpaul và cs (2000) . [33], [35], [45]. Ở Việt Nam, kỹ thuật RAPD cũng đã được các tác giả Chu Hoàng Mậu, Nguyễn Vũ Thanh Thanh, Điêu Thị Mai Hoa sử dụng để xác định quan hệ di truyền của các giống đậu xanh đột biến, các giống đậu xanh chịu hạn, các giống đậu xanh chín tập trung và không tập trung [8], [20], [26]. Nhằm tạo cơ sở cho việc lựa chọn giống đậu xanh có chất lượng tốt phục vụ công tác lai tạo giống, chúng tôi lựa chọn và tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu quan hệ di truyền của một số giống đậu xanh [Vigna radiata (L.) Wilczek ]”.





MỤC LỤC

Lời cam đoan . i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Những chữ viết tắt vi Danh mục các bảng .vii Danh mục các hình viii
MỞ ĐẦU . 1

Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3

1.1.CÂY ĐẬU XANH . 3

1.1.1. Nguồn gốc và phân loại cây đậu xanh 3

1.1.2. Đặc điểm nông sinh học của cây đậu xanh . 3

1.1.3. Tầm quan trọng của cây đậu xanh 7

1.1.4. Đặc điểm hoá sinh của hạt đậu xanh 8

1.1.4.1. Protein . 8

1.1.4.2. Lipid . 9

1.2. NGHIÊN CỨU QUAN HỆ DI TRUYỀN Ở THỰC VẬT . 9

1.2.1. Một số phương pháp sinh học phân tử trong phân tích quan hệ

di truyền ở thực vật 9

1.2.1.1. Kỹ thuật RAPD . 9

1.2.1.2. Kỹ thuật AFLP 12

1.2.1.3. Kỹ thuật RFLP 12

1.2.1.4. Kĩ thuật SSR . 13

1.2.1.5. Bản đồ QTL 14

1.2.2. Nghiên cứu quan hệ di truyền ở thực vật sử dụng kỹ thuật RAPD . 14

1.2.3. Nghiên cứu quan hệ di truyền ở đậu xanh sử dụng kỹ thuật RAPD . 19

1.3. NHẬN XÉT CHUNG . 21

Chương 2: VẬT LIỆU VÀ PHưƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 22

2.1. VẬT LIỆU NGHIÊN CỨU . 22

2.1.1. Vật liệu thực vật . 22

2.1.2. Hoá chất và thiết bị 24

2.1.3. Địa điểm nghiên cứu . 24

2.2. PHưƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 24

2.2.1. Phương pháp hoá sinh 24

2.2.1.1. Định lượng lipid tổng số . 24

2.2.1.2. Định lượng protein . 25

2.2.2. Phương pháp sinh học phân tử . 27

2.2.2.1. Phương pháp tách chiết DNA tổng số 27

2.2.2.2. Phương pháp xác định hàm lượng và độ tinh sạch DNA tổng số . 28

2.2.2.3. Phương pháp RAPD . 29

2.2.2.4. Phân tích số liệu RAPD . 31

2.2.3. Phương pháp xử lý kết quả và số liệu . 31

Chương 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN . 32

3.1. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI, HOÁ SINH HẠT CỦA CÁC GIỐNG

ĐẬU XANH NGHIÊN CỨU 32

3.1.1. Đặc điểm hình thái và khối lượng 1000 hạt của 30 giống đậu xanh . 32

3.1.2. Hàm lượng protein, lipid của 30 giống đậu xanh nghiên cứu 34

3.2. PHÂN TÍCH ĐA HÌNH DNA BẰNG KỸ THUẬT RAPD . 38

3.2.1. Kết quả tách chiết DNA tổng số từ lá đậu xanh . 38



3.2.2. Kết quả nghiên cứu quan hệ di truyền DNA bằng kĩ thuật RAPD . 40

3.2.3. Mối quan hệ di truyền giữa các giống đậu xanh dựa trên phân

tích RAPD 57

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 62

1. KẾT LUẬN . 62

2. ĐỀ NGHỊ 62

CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN VĂN . 63

TÀI LIỆU THAM KHẢO 64