Tiến Sĩ Nghiên cứu phân loại mô bệnh học ung thư biểu mô phổi theo WHO 2004 và IASLC/ATS/ERS 2011 có sử dụng

LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NĂM 2015
ĐẶT VẤN ĐỀ
Ung thư phổi là bệnh lý ác tính thường gặp nhất và là nguyên nhân gây
tử vong hàng đầu do ung thư trên thế giới, với khoảng 1,3 triệu ca mới mắc
trong năm 2003. Ở Việt Nam, theo Nguyễn Bá Đức và cộng sự, năm 2006,
ung thư phế quản - phổi chiếm 20% trong tổng số các ung thư, là ung thư phổ
biến nhất ở nam giới và đứng hàng thứ ba trong số các ung thư ở nữ giới sau
ung thư vú và ung thư dạ dày [1]. Tần suất chung của bệnh trên thế giới ngày
càng tăng. Tại thời điểm phát hiện được bệnh, chỉ có 20% bệnh nhân bị ung
thư phế quản - phổi có biểu hiện tại chỗ, 25% bệnh nhân đã có biểu hiện lan
rộng đến các hạch bạch huyết khu vực, và 55% bệnh nhân đã có những biểu
hiện di căn xa. Hiện nay, tỷ lệ sống sót của ung thư phế quản - phổi sau 5 năm
kể từ khi chẩn đoán là 14% [2]. Như vậy, ung thư phế quản - phổi nguyên phát
là một vấn đế lớn trong y tế và tiên lượng bệnh thường rất dè dặt.
Chẩn đoán ban đầu của ung thư phế quản - phổi hay nhầm với các bệnh
phổi phế quản khác. Bệnh thường được phát hiện ở giai đoạn muộn, ảnh
hưởng nhiều đến khả năng điều trị và chất lượng sống của bệnh nhân. Chẩn
đoán ung thư phổi dựa trên các triệu chứng lâm sàng, X quang phổi chỉ có vai
trò định hướng cho chẩn đoán. Chẩn đoán mô bệnh học giúp chẩn đoán xác
định, phân loại được một số typ mô bệnh học của ung thư phế quản - phổi, tuy
nhiên trong một số trường hợp chưa phân biệt được typ và dưới typ mô học,
chưa đánh giá được sự tiến triển và tiên lượng của bệnh. Mặc khác, do hình
ảnh vi thể trong ung thư phổi rất đa dạng, nên cần thiết có sự nghiên cứu sâu
hơn về hình thái học tế bào ung thư và các tính chất của chúng trên sự hỗ trợ
của các kỹ thuật hiện đại cũng như hiểu biết của chúng ta để có thể đưa ra các
chẩn đoán chính xác hơn về bệnh học ung thư nói chung và ung thư phổi nói
riêng, cũng như phản ánh được tiên lượng bệnh.

Song song với việc chẩn đoán bệnh học ở mức độ tế bào, việc điều trị 2
các bệnh ung thư nói chung và bệnh ung thư phổi nói riêng hiện nay đang có
xu hướng điều trị tận gốc hay điều trị đích. Việc điều trị này cần thiết phải
dựa vào các chẩn đoán bệnh học để xác định hình thái và tính chất cũng như
nguồn gốc của tế bào. Tại Việt nam, đã có nhiều công trình nghiên cứu về ung
thư phổi, nhưng tập trung chủ yếu về khía cạnh dịch tễ học, chẩn đoán mô



bệnh học và phương pháp điều trị. Nghiên cứu sự bộc lộ các dấu ấn hoá mô
miễn dịch để xác định đặc tính của mô và nguồn gốc tế bào trong ung thư
phổi và mối liên quan của chúng với một số triệu chứng lâm sàng, mô bệnh
học cũng như yếu tố tiên lượng trong ung thư phổi hiện chưa được nghiên cứu
nhiều. Xuất phát từ thực tế đó, trên cơ sở về những hiểu biết bước đầu miễn
dịch học ung thư, và sự hỗ trợ của kỹ thuật hoá mô miễn dịch, tôi tiến hành
nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu phân loại mô bệnh học ung thư biểu mô
phổi theo WHO 2004 và IASLC/ATS/ERS 2011 có sử dụng dấu ấn hóa
mô miễn dịch”, với các mục tiêu sau:
 Mục tiêu 1: Xác định các typ mô bệnh học trong ung thư biểu mô phổi
theo phân loại WHO 2004 và IASLC/ATS/ERS 2011 với sự hỗ trợ
của hóa mô miễn dịch.
 Mục tiêu 2: Đánh giá tần suất bộc lộ các dấu ấn hóa mô miễn dịch và
liên quan với typ mô bệnh học của ung thư biểu mô phổi.