Luận Văn Nghiên cứu một số đặc điểm thực vật và hóa sinh của cây sen tại Hùng Tiến, Nam Đàn Nghệ An

MỤC LỤC

Trang

Mở đầu . 1

Chương 1. Tổng quan nghiên cứu 3

1.1. Đặc điểm thực vật và hệ thống phân loại sen 3

1.1.1. Đặc điểm thực vật . 3

1.1.2. Hệ thống phân loại 3

1.2. Nguồn gốc và phân bố sen trên thế giới 5

1.3. Cây sen trên thị trường thế giới 6

1.4. Tình hình nghiên cứu về sen . 7

1.4.1. Sen trong y học cổ truyền (Đông y) 8

1.4.2. Thành phần hoá học và những nghiên cứu dược học mói về sen 9

1.5. Vài nét về điều kiện tự nhiên - xã hội tại khu vực nghiên cứu .12

Chương 2. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu .14

2.1. Đối tượng và nội dung nghiên cứu 14

2.2. Phương pháp nghiên cứu 14

2.2.1. Địa điểm và phương pháp thu mẫu 14

2.2.2. Phương pháp xử lý mẫu .14

2.2.3. Phương pháp nghiên cứu các đặc điểm thực vật 14

2.2.4. Phương pháp nghiên cứu các chỉ tiêu hoá sinh 15

Chương 3. Kết quả nghiên cứu 16

3.1. Đặc điểm thực vật 16

3.1.1. Một số đặc điểm hình thái giải phẫu của thân, lá, hoa, quả .16

3.1.2. Tỷ lệ đậu quả 24

3.2. Một số đặc điểm hoá sinh .25

3.2.1. Một số chỉ tiêu dinh dưỡng trong ngó sen và hạt sen .25

3.2.2. Xác định một số thành phần hoá học trong các bộ phận của sen 26

Kết luận và kiến nghị 32

Tài liệu tham khảo 33

Phụ lục .36

MỞ ĐẦU

Sen (Nelumbo nucífera Gaertn.) là loài cây thuỷ sinh sống trong các ao hồ, đầm, dạng cây thân thảo, nằm sâu dưới bùn đất gọi là thân rễ, còn lá và hoa lại nằm trên mặt nước hoặc vượt lên khỏi mặt nước nhờ các cuống dài.

Sen tuy là loại cây lâu năm song sự sinh trưởng phát triển của chúng mang tính chất chu kỳ trong năm. Vào cuối xuân ấm áp sen bắt đầu nảy chồi ra lá từ các mấu của thân rễ và vươn lên trên mặt nước. Hoa sen nở rộ vào mùa hè đẹp và có hương thơm dịu mát tinh khiết. Sang thu và đông sen tàn luỵ trở lại dạng tiềm sinh trong lòng bùn đất.

Sen là loại cây gắn liền với cuộc sống con người từ xa xưa. Hình ảnh hoa sen là biểu tượng cho tôn giáo, cho sự thanh cao trong sáng và thuần khiết, trong thơ ca và trong tâm linh mỗi người. Bên canh ý nghĩa về mặt tinh thần đó sen còn có ý nghĩa thực tế và giá tñ kinh tế cao. Hiếm có một loại cây nào như sen mà tất cả các bộ phận đều sử dụng được.

Về mặt y dược, trong Đông y sen là một loại thuốc quý. Các bộ phận của sen đều có tác dụng chữa bệnh. Ví dụ như tâm sen, lá sen có tác dụng an thần, thanh tâm, hạ huyết áp Nhị sen ích thận, chữa băng huyết, hoa sen chống mụn nhọt; Gương sen có tác dụng cầm máu, táo bón .

Các hợp chất chiết ra từ sen ( tanin, flavonoid, ancaloid) đều có hoạt tính sinh học mạnh, hiện đang được nghiên cứu rất nhiều về các tóc dụng dược lý.

Sen cũng đã góp phần tạo nên các đặc sản nổi tiếng: Chè sen, cốm gói lá sen, trà sen . Trong lĩnh vực này sen là nguồn thực phẩm có hàm lượng dinh dưỡng khá cao. Hạt sen giàu protein, tinh bột và các loại vitamin; Ngó sen giàu chất xơ, củ sen chứa nhiều tinh bột

Ngày nay, sen được trồng ở nhiều nước (đặc biệt là châu Á) với diện tích lớn. Trên thị trường thế giới sen là đối tượng đang được chú ý nhiều. Đặc biệt là thị trường củ sen, ngó sen và hạt sen.

Sen còn đem lại giá trị thẩm mỹ cho các công trình kiến trúc và trồng sen để thưởng ngoạn trong các khu du lịch cũng là mô hình hấp dẫn khách du lịch

Với ý nghĩa thực tế và giá trị kinh tế cao, nhưng hiện nay các công trình nghiên cứu tổng thể về sen chưa nhiều. Mặc dù Nam Đàn - Nghệ An là nơi có nhiều sen song vẫn mang tính chất thời vụ, chưa có sự đầu tư về vốn, kỹ thuật nên hiệu quả kinh tế thu được chưa cao so với các nơi khác. Vì những lý do trên, chúng tôi đã tiến hành đề tài: "Nghiên cứu một số đặc điểm thực vật và hoá sinh của cây sen (Nelumbo nucífera Cỉaertn.) tại xã Hùng Tiến - huyện Nam Đàn - Nghệ An”.

MỤC TIÊU CỦA ĐỂ TÀI:

Chúng tôi tiến hành đề tài này với mục tiêu là: Từ việc nghiên cứu một số đặc điểm thực vật và một số chỉ tiêu hoá sinh để cung cấp một số dẫn liệu về cây sen cho các nhà hoạch định chính sách nông nghiệp, nhằm phát triển cây sen thêm một bước mới về chất lượng cũng như số lượng.