Thạc Sĩ Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học sinh sản và bước đầu thử nghiệm sinh sản cua đồng (Somanniathelp

Luận văn thạc sĩ năm 2012
Đề tài: Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học sinh sản và bước đầu thử nghiệm sinh sản cua đồng (Somanniathelphusa sisnensis, Bott 1970)

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN i
LỜICẢM ƠN ii
MỤCLỤC iii
Danh mục các từ viết tắt v
Danh mục các bảng . vi
Danh mục các hìnhvẽ và đồ thị vii
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: TỔNG QUAN 3
1.1. Đặc điểm sinh học cua đồng 3
1.1.1. Hệ thống phân loại . 3
1.1.2. Đặc điểm hình thái . 3
1.1.3. Phân bố và môi trường sống 4
1.1.4. Đặc điểm dinh dưỡng . 4
1.1.5. Cảm giác, vận động và tự vệ 4
1.1.6. Đặcđiểm sinh trưởng, phân biệt giới tính, vòng đời và tập tính sống . 5
1.2. Tình hình nghiên cứu trên thế giới 5
1.3. Tình hình nuôi cua đồng trong nước 7
Chương 2 :VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 11
2.1. Thời gian và địa điểm nghiên cứu . 11
2.1.1. Thời gian . 11
2.1.2. Địa điểm nghiên cứu 11
2.2. Đối tượngnghiên cứu . 11
2.3. Thiết bị nghiêncứu 11
2.4. Phương pháp nghiên cứuthu vàxửlýmẫu 11
2.4.1. Thu thập số liệu sơcấp 11
2.4.2. Thu thấp số liệu thứ cấp .11
2.4.3.Phương pháp xác định các chỉ tiêu môi trường 11
2.4.4. Phương pháp xác định các chỉ tiêu kỹ thuật .12
2.5. Xử lý số liệu . 16
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN . 17
3.1. Mùa vụ sinh sản 17
3.1.1. Sự phát triển của TSD 17
3.1.2. Biến thiên số cá thể thành thục . 19
iv
3.2. Cỡ cua thành thục sinh sản 20
3.3. Quá trình giao vĩ (trong điều kiện nhân tạo) 21
3.4. Quá trình phát triển của phôi . 22
3.5. Kết quả nghiên cứu thử nghiệm sinh sản cua đồng 23
3.5.1. Diễn biến các yếu tố môi trường trong ao nuôi vỗ cua đồng bố mẹ . 23
3.5.2. Tỷ lệ thành thục của cua đồng bố mẹ 25
3.5.3. Năng suất cua con 26
3.6 Ương nuôi cua con 26
3.6.1. Diễn biến các yếu tố môi trường trong chậu ương nuôi cua con . 26
3.6.2. Quá trình ương nuôi cua con 28
3.6.3. Tăng trưởng và tỷ lệ sống của cua từ 1 ngày tuổi đến 22 ngày tuổi . 29
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ . 32
1. Kết luận .32
2. Kiến nghị 32
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 34
PHỤ LỤC . 35
Phụ lục 1: Sức sinh sản cua đồng tháng 5/2010 . 35
Phụ lục 2: Sức sinh sản cua đồng tháng 6/2010 . 36
Phụ lục 3: Sức sinh sản cua đồng tháng 7/2010 . 37
Phụ lục 4: Phân tích ANOVA về số lượng trứng qua các lần theo dõi . 38
Phụ lục 5: Năng suất cua cái ngoài tự nhiên và trong ao nuôi vỗ tháng 6/2010 40
Phụ lục 6: Năng suất cua cái ngoài tự nhiên và trong ao nuôi vỗ tháng 7/2010 41
Phụ lục 7: Bảng phân tích ANOVA so sánh năng suất cua con giữa cua bố mẹ thu
ngoài tự nhiên và cua bố mẹ nuôi trong ao 42
Phụ lục 8: Các yếu tố môi trường trung bình qua các tháng trong ao nuôi vỗ . 43
Phụ lục 9: Các yếu tố môi trường TB qua các tuần ương nuôi cua con trong chậu . 44
Phụ lục 10: Tốc độ tăng trưởng trong quá trình ương nuôi cua con 45
Một số hình ảnh trong quá trình nghiên cứuthử nghiệm cua đồng .46

MỞ ĐẦU
Trongnhững năm gần đây, ở Việt Namcùng với sự phát triển nhanh của ngành
kinh tế, mức sống của người dân không ngừng được nâng cao vànhu cầu về những sản
phẩm thủy sản bổ dưỡng ngày càng lớn. Do vậy,một số loài thủy sản có giá trị kinh tế
ngoài tự nhiên đã và đang bị khai thác một cách cạn kiệt để phục vụ cho nhu cầu của
thị trường.
Sự phát triển nhanh về công nghiệp, nông nghiệp như hiện nay đã làm cho môi
trường nước ngày càng bị ô nhiễm, gây ảnhhưởng lớn tới môi trườngsống củacác
loài thủy sinh vật. Sự phát triển mạnh về nông nghiệp đã làm cho sinh cảnh của các
loài thủy sản ngày càng bị thu hẹp, một số loài đang có nguy cơ tuyệt chủng trong đó
có loài cua đồng.
Cua đồng (Somanniathelphusasisnensis, Bott 1970)là đối tượng thuỷ sản
truyền thống, có giá trịkinh tế ở Việt Namvàlà loài thủy sản rất thân thuộc với bà con
nông dân. Cua đồng thuộc lớp giáp xác, bộ 10 chân (Decapoda), thường gặp ở các
thủy vực nước ngọt nhưao, hồ, sông, suối,ruộng, vùng đồng bằng vàcảtrung du miền
núi.
Hiện nay, nguồn lợi cua đồng đã bị suy giảm một cách nghiêm trọng, do bị
khai thác với mức độ ngày càng gia tăng, phương pháp khai thác mang tính hủy diệt
cộng với việc thâm canh tăng vụ, tăng năng suất trong nông nghiệp và thay đổi hệ sinh
thái của các thuỷ vực, cùng với việc sử dụng hoá chất độc hại trong ngành nông
nghiệp, thuốc bảo vệ thực vật thêm vào đó là sự ô nhiễm nặng nề của môi trường,
nhiều công trình xây dựng khác;ngăn sông, đắp đập, xây dựngcầu cống, xây dựng
thuỷ điện Nhiều loàithuỷ sản có giá trị kinh tế ngày càng trở nên hiếm hơn và dần
dẫn đến nguy cơ bị diệt vong.
Đứng trước thực trạng suy giảm nguồn lợi tự nhiênnhư hiện nay, để giải quyết
những khó khăn về con giống và từng bước đưa cua đồng trở thành đối tượng nuôi phổ
biến thì việc “Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học sinh sản và bước đầu thử
nghiệm sinh sản cua đồng (Somanniathelphusa sisnensis, Bott 1970),là rấtcần
thiết.
2
Mục tiêu của đề tài
Nghiên cứu này nhằm thu được các dẫn liệu bước đầu về đặc điểm sinh học
sinh sản của cua đồng để góp phần bảo tồnvà phát triểnloài cua đồng.
Tiếp cận đối tượng thủy sản mớilà tiền đề cho việc nghiên cứu làm cơ sở khoa
học cho những nghiên cứu sinh sản nhân tạo, tạo con giống để gia hoá trong điều kiện
nuôi có tác dụng làm phong phú thêm cơ cấu loài cua đồng hiện nayđể duy trì và phát
triển nguồn lợi thủy sản cua đồng ở nước ta.
Tạo đối tượng nuôi mới cho nông dân giúp cải thiện đời sống, tăng thu nhập,
góp phần xoá đói giảm nghèo.
Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Nghiên cứu này cung cấp những thông tin quan trọng về đặc điểm sinh học sinh
sản của cua đồng làm tiền đề cho sinh sản nhân tạo và phát triển đối tượng này. Góp
phần bảo tồn loài cua đồng trước nguy cơ tuyệt chủng.
Tạo tiền đề cho nghiên cứu sản xuất giống, phục vụ cho nghề nuôi cua nước
ngọttrong tương lai.
Các nội dung của đề tài.
Nội dung 1: Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học sinh sản cua đồng
-Mùa vụ sinh sản
-Cỡ cua sinh sản, sức sinh sản
-Quá trình giao vĩ
-Theo dõi quá trình phát triển phôi và ấu trùng
Nội dung 2: Nghiên cứu thử nghiệm sinh sản cua đồng
-Kỹ thuật nuôi vỗ cuađồngbố mẹ (trong bể và ao)
-Năngsuất cua con
-Tạo nơi trú ẩn.
Nội dung 3: Bước đầu ương nuôi cua con
- Ương nuôi cua con
-Tốc độtăng trưởng
-Tỷ lệ sống.
3
Chương 1: TỔNG QUAN
1.1.Một số đặc điểm sinh học cua đồng
1.1.1. Hệthống phân loại
Bộ: Decapoda
Họ: Parathelphusidae
Giống: Somanniathelphusa
Loài S. sisnensis(Bott 1970)
Hình 1-1: Hình thái ngoài của cua đồng (S. sisnensis)
1.1.2. Đặc điểm hình thái
+ Cua cái có 4 đôi chân bụng, cua đực có 2 đôi chân bụng biến thành chân giao
cấu.
+ Gờ sau trán bên rõ, dài không tới gốc răng ổ mắt, vùng gốc răng ổ mắt lõm sâu.
Goi (yếm) con đực có phần gốc đốt ngọn rộng, cạnh trên thẳng ngang, phần ngọn có
đầu mút hơi cong.
+ Giáp đầu ngực gồ cao, rộng ngang, trán hơi ngắn, cạnh trước trán hơi lõm ở
quãng giữa, vùng gốc răng ổ mắt lõm sâu, rãnh đầu sâu. Gờ sau trán giữa rõ, thẳng
ngang, gờ sau bên rõ, liên tục, ngắn, không tới vùng gốc răng ổ mắt. Răng cạnh bên
hẹp, nhọn, răng sau cùng hơi chìa về phía bên.
4
Goi con cua đực có phần gốc đốt ngọn rộng, cạnh trên thẳng ngang, gốc ngoài
gần vuông, phần ngọn có đầu mút hơi cong ra phía ngoài, phần bụng có đốt VII bằng
hoặc hơi ngắn hơn đốt VI. Đốt V dài, chiều dài lớn hơn 1/2chiều rộng lớn nhất. Càng
có đốt ngón dài hơn phần bàn.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tài liệu tiếng việt
1. Đặng Ngọc Thanh,Thái Trần Bái, Phạm Văn Miên, định loại động vật không xương
sống nước ngọt Bắc Việt Nam, nhà xuất bản nông nghiệp, 1979.
2. Nguyễn Chính 1999, "Đặc điểm sinh học sinh sản vem vỏ xanh Chloromytilus
viridisLinne, 1758",tuyển tập báo cáo khoa học hội thảo động vật thân mềm
toàn quốc lần thứ nhất, NXB nông nghiệp TP Hồ Chí Minh, trang 190 -199".
3. Ngô Trọng Lư, Thái Bá Hồ, kỹ thuật nuôi đặc sản nước ngọt tập 3, nhà xuất bản
nông nghiệp, 2005.
4. Ngô Chí Phương báo cáo nghiên cứu quy trình công nghệ sản xuất giống và nuôi
thương phẩm cua đồng năm 2009.
5. Trung tâm tin học, Bộ thuỷ sản, một số loại giáp xác thường gặp ở Việt Nam, nhà
xuất bản nông nghiệp, 2003.
6. Viện nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I, tuyểntập báo cáo khoa học, nhà xuất bản
nông nghiệp, 2007, Trang 147-150.
2. Tài liệu truy cập internet
1. http://chonongnghiep.com/forum.aspx?g=posts&m=653
2. http://diendan.mientay.net/showthread.php?p=3567
3.http://www.haiduongdost.gov.vn/nongnghiep/?menu=news&catid=5&itemid=108&l
ang=vn&expand=news
4. http://vn.myblog.yahoo.com/bienempd/article?mid=67&fid=-1&action=pr