Thạc Sĩ Nghiên cứu một số đặc điểm bệnh lý bệnh phân trắng ở bê tại huyện Kong Chro tỉnh Gia Lai và biện phá

Luận văn thạc sĩ
Đề tài: Nghiên cứu một số đặc điểm bệnh lý bệnh phân trắng ở bê tại huyện Kong Chro tỉnh Gia Lai và biện pháp điều trị
Mô tả bị lỗi font vài chữ, file tài liệu thì bình thường

MỤC LỤC
Lời cam ñoan .
Lời cảm ơn .
Mục lục .
Danh mục các chữviết tắt .
Danh mục bảng .
Danh mục ảnh .
Danh mục hình .
1 MỞ ðẦU i
1.1 Tính cấp thiết của ñềtài. 1
1.2 Mục tiêu của ñềtài 2
2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 4
2.1 ðặc ñiểm tiêu hóa ởloài nhai lại. 4
2.2 ðặc ñiểm cấu tạo và tiêu hoá ởruột. 8
2.3 Một sốnghiên cứu vềhội chứng tiêu chảy ởbê, nghé. 12
2.4 Cơchếcủa hội chứng tiêu chảy 16
2.5 Hậu quảcủa hội chứng tiêu chảy 18
2.6 Phòng trịhội chứng tiêu chảy. 26
3 ðỐI TƯỢNG, ðỊA ðIỂM, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU 31
3.1 ðối tượng nghiên cứu. 31
3.2 ðịa ñiểm nghiên cứu. 31
3.3 Nội dung nghiên cứu. 31
3.4 Phương pháp nghiên cứu. 32
3.5 Phương pháp xửlý sốliệu. 35
4 KẾT QUẢVÀ THẢO LUẬN 37
4.1 ðiều kiện tựnhiên, xã hội của huyện Kong Chro tỉnh Gia Lai. 37
4.2 Kết quả ñiều tra tỷlệmắc bệnh ỉa phân trắng trên ñàn bê của
huyện từtháng 10/2009 ñến tháng 7/2010. 37
4.2.1 Tỷlệbê mắc bệnh ỉa chảy phân trắng ởmột sốxã trong huyện
Kong Chro (từtháng 10/2009 ñến tháng 7/2010). 37
4.2.2 Tỷlệbê mắc bệnh ỉa phân trắng theo ñộtuổi trên ñàn bê huyện
Kong Chro ( từtháng 10/2009 ñến tháng 7/2010) 39
4.2.3 Tỷlệbê mắc bệnh ỉa phân trắng theo mùa vụtrên ñàn bê của
huy ện 40
4.3 ðặc ñiểm bệnh lý bệnh bê ỉa phân trắng. 41
4.3.1 Một sốchỉtiêu lâm sàng ởbê ỉa phân trắng. 41
4.3.2 Biểu hiện lâm sàng ởbê ỉa phân trắng. 45
4.3.3 Một sốchỉtiêu sinh lý máu. 47
4.3.4 Một sốchỉtiêu sinh hoá máu. 58
4.3.5 Một số chi tiêu sắc tố mật. 68
4.4 Tổn thương bệnh lý ñường tiêu hoá ởbê ỉa phân trắng. 70
4.4.1 Tổn thương ñại thể ñường tiêu hoá. 70
4.4.2 Tổn thương bệnh lý vi thể ñường ruột ởbê ỉa phân trắng. 71
4.5 Xây dựng phác ñồ ñiều trịthửnghiệm. 75
5 KẾT LUẬN VÀ ðỀ NGHỊ 80 5.1 Kết luận 80
5.2 ðềnghị 81
TÀI LIỆU THAM KHẢO 82

1. MỞ ðẦU
1.1. Tính cấp thiết của ñềtài.
Gia Lai là một tỉnh với diện tích 15.536,92 km². Tỉnh Gia Lai trải dài
từ 15°58'20" ñến 14°36'36" vĩ Bắc, từ 107°27'23" ñến 108°94'40" kinh
ðông. Phía Bắc giáp tỉnh Kon Tum, phía Nam giáp tỉnh ðắk Lắk, phía Tây
giáp Campuchia với 90 km ñường biên giới quốc gia, phía ðông giáp các
tỉnh Quảng Ngãi, Bình ðịnh và Phú Yên. Gia Lai có khí hậu nhiệt ñới gió
mùa cao nguyên, một năm có hai mùa: mùa mưa bắt ñầu từtháng 5 và kết
thúc vào tháng 10, mùa khô từtháng 11 ñến tháng 4 năm sau. Vùng Tây
Trường Sơn có lượng mưa trung bình từ2.200 ñến 2.500 mm, vùng ðông
Trường Sơn từ1.200 ñến 1.750 mm. Nhiệt ñộtrung bình năm là 22-25ºC.
ðiều kiện tựnhiên rất thuận lợi cho việc phát triển chăn nuôi trâu bò.
Do vậy, tỉnh ñã ñưa ra mục tiêu phát triển chăn nuôi theo hướng hàng hoá
tập trung, ưu tiên những loài gia súc ăn cỏcó khảnăng thích ứng cao với
ñịa hình bãi chăn thảvà nguồn thức ăn ña dạng, ñặc biệt là phát triển bò thịt
chất lượng cao. Do có cơchếthích hợp và việc áp dụng tiến bộkhoa học
kỹthuật trong chăn nuôi nuôi trâu, bò cho nên sốlượng trâu, bò tăng nên
hàng năm.
Chăn nuôi trâu, bò ngoài cung cấp thịt, sữa, sức kéo còn ñem lại
nguồn thu nhập lớn cho nhiều hộ gia ñình do vậy nhiều hộ ñã thoát
nghèo nhờchăn nuôi trâu, bò. Song song với việc phát triển ñàn trâu, bò
thì việc phòng và trịbệnh cũng luôn ñược coi trọng. Trong khi một số
bệnh truyền nhiễm nhưlởmồm long móng, tụhuyết trùng, nhiệt thán ñã
ñược khống chế, nhưng bệnh bê ỉa phân trắng thì ít ñược quan tâm cho
nên ñã gây thiệt hại không nhỏcho người chăn nuôi trâu, bò nhất là bê
nghé của ñịa phương.
Ỉa phân trắng là bệnh thường gặp ởbê, nghé non nhất là trong giai
ñoạn mùa mưa. Bệnh tiến triển nhanh với triệu chứng lâm sàng là sốt cao,
mệt mỏi, ủrũ, giảm ăn hoặc bỏ ăn, phân lỏng có nhều nước có màu trắng
hoặc màu vàng mùi tanh khắm, con vật bịmất nước và chất ñiện giải rất
nhanh. Nếu ñiều trịkhông kịp thời con vật trúng ñộc chết.
Hội chứng tiêu chảy ởgia súc nói chung và bê, nghé ỉa phân trắng
nói riêng là một hiện tượng bệnh lý rất phức tạp gây ra bởi sựtác ñộng tổng
hợp của nhiều nguyên nhân, bao gồm các nhân tố ñiều kiện ngoại cảnh bất
lợi gây ra các stress cho cơthể, nhưquản lý, chăm sóc, thời tiết, và do
bản thân con vật, các y ếu tố ñó ñã tạo ñiều kiện thuận lợi cho việc xâm
nhập các vi sinh vật gây bệnh vào vật chủ, ñặc biệt là các vi sinh vật gây
bệnh ở ñường tiêu hoá, dẫn tới sựnhiễm khuẩn, loạn khuẩn. Theo Lê Minh
Chí, 1995 [3], ởbê, nghé 70 – 80% tổn thương trong thời kỳnuôi dưỡng và
80 – 90% trong số ñó là hậu quảcủa viêm ruột tiêu chảy gây ra. ðã có
nhiều công trình nghiên cứu vềhội chứng tiêu chảy ởbê, nghé, nhưnhững
công trính này chỉnghiên cứu sâu vềnguyên nhân gây bệnh còn những tư
liệu về ñặc ñiểm bệnh lý của bệnh hầu nhưlà rất ít. ðểgóp phần hạn chế
thiệt hại do bệnh gây ra ởbê, nghé và giải quy ết yêu cầu cấp thiết cho chăn
nuôi trâu, bò ở ñịa phương, ñồng thời ñểcó thêm tưliệu vềbệnh và có cơ
sởkhoa học cho việc xây dựng phác ñồ ñiều trịhiệu quảcao chúng tôi tiến
hành nghiên cứu ñềtài.
“Nghiên cứu một số ñặc ñiểm bệnh lý bệnh phân trắng ởbê tại huyện
Kong Chro tỉnh Gia Lai và biện pháp ñiều trị”
1.2. Mục tiêu của ñềtài
- Xác ñịnh tỷlệbê mắc bệnh ỉa phân trắng theo ñộtuổi, mùa trong
năm và theo ñịa dưtại huy ện Kong Chro tỉnh Gia Lai.
- Xác ñịnh biểu hiện lâm sàng của bê mắc bệnh ỉa phân trắng.
- Xác ñịnh sựbiến ñổi một sốchỉtiêu sinh lý và sinh hoá, máu của bê
ỉa phân trắng.
- Xác ñịnh tổn thương bệnh lý ñường ruột của bê m ắc bệnh ỉa phân trắng.
- Thửnghiệm một sốphác ñồ ñiều trịbệnh từ ñó ñưa ra phác ñồ ñiều
trịcó hiệu quảcao.

2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1. ðặc ñiểm tiêu hóa ởloài nhai lại.
Tiêu hóa là quá trình phân giải thức ăn từ miệng tới ruột già nhằm
biến ñổi các hợp chất hữu cơphức tạp thành những chất ñơn giản mà cơthể
cóthể hấp thu ñược.
Quá trình tiêu hóa diễn ra dưới ba tác ñộng: cơ học, hóa học và vi
sinh vật học. Ba quá trình này ñồng thời diễn ra, có ảnh hưởng tương hỗ lẫn
nhau dưới sự ñiều tiết của thần kinh và thể dịch.
Ở giasúc nhai lạidạ dày có bốn túi: dạ cỏ, dạ tổ ong, dạ lá sách và
dạ múi khế. Dạ cỏ rất quan trọng trong quá trình tiêu hóa của gia súc nhai
lại. Khi còn nhỏ (dưới 1 năm tuổi) gia súc uống sữa, thông qua sự ñóng mở
cửarãnh thực quản sữa sẽ ñược ñưa thẳng từ miệng qua dạ lá sách xuống
ñến dạ múi khế. Chính vì thế mà khối lượng dạ múi khế chiếm tới 70%
khối lượng dạ dày của bê, các dạ khác chỉ chiếm 30% khối lượng. Khi
trưởng thành dạ cỏ phát triển mạnh và chiếm tới 80% khối lượng dạ dày
của bò, dạ múi khế chiếm 7%, dạ tổ ong và dạ lá sách chiếm 13%.
Rãnh thực quản bắt ñầu từ thượng vị dạ tổ ong – dạ lá sách ñến dạ
múi khế có hình lòng máng. Lúc gia súc uống nước hay sữa thì cơ mép
rãnh thực quản khép chặt lại làm thành ống, sữa và nước ñược chuyển
thẳng ñến dạ lá sách và múi khế.
Thụ quan của phản xạ khép rãnh thực quản ñược phân bổ ở lớp màng
nhầy của lưỡi, miệng và hầu. Thần kinh truyền vào phản xạ khép rãnh thực
quản là thần kinh lưỡi, thần kinh dưới lưỡi và nhánh hầu của thần kinh sinh
ba. Trung khu phản xạ ở hành não liên hệ chặt chẽ với trung khu bú mút.
Thần kinh truyền ra là thần kinh mê tẩu, nếu nhưcắt dây mê tẩu thì phản xạ
khép rãnh thực quản bị mất. Một số chất hóa học gây khép rãnh thực quản

TÀI LIỆU THAM KHẢO
I. Tài liệu tiếng Việt
1. Vũ Triệu An (1978), ðại cương sinh lý bệnh học, NXB Y học, Hà Nội,
tr.177 – 276, 350 – 352
2. Vũ Triệu An, Nguyễn Ngọc Anh, Nguyễn Hữu Mô (1990), Bài giảng
sinh lý bệnh, NXB Y học Hà Nội.
3. Lê Minh Chí (1995), Bệnh tiêu chảy ở gia súc, Tài liệu Cục thú y Trung
ương, tr. 16 - 18
4. Cù Xuân Dần, Bộ môn Sinh lý gia súc (1996), Sinh lý gia súc. NXB
Nông nghiệp, Hà Nội.
5. Harison (1993), Các nguyên lý y học nội khoa, Tập I, NXB Y học, Hà
Nội (Kim Liên và cộng sự).
6. Henning A (1984), Chất khoáng trong nuôi dưỡng ñộng vật nông
nghiệp, NXB KHKT, Hà Nội.
7. Phạm Khắc Hiếu (1997), “ Một số vấn ñề dược lý học ñối với gia súc
non”, Tạp chí KHTY, số 1 tr 72.
8. Phạm Văn Khuê, Phan Văn Lục (1996),Giáo trình ký sinh trùng thú y,
Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.
9. Phạm Khuê (1998), ðiều chỉnh nước và ñiện giải, Cẩm nang ñiều trị nội
khoa,NXB Y học, Hà Nội.
10. Lauver (1973), Leng (1970), Mc Donald (1948), Sinh sản ở bò, Sở
Nông nghiệp và phát triển nông thôn Hà Nội, Dự án bò sữa Hà Nội, hợp
tác Việt-Bỉ, Phùng Quốc Quảng dịch.
11. Phạm Sĩ Lăng, Phan ðịch Lân (1997)Bệnh trâu bò ở Việt Nam và biện
pháp phòng trị, Nxb Nông nghiệp, tr 217.
12. Phạm Sĩ Lăng, Lê Văn Tạo, Bạch ðằng Phong (2002),Bệnh phổ biến ở
bò sữa, Nxb Nông nghiệp, tr 227và 276.
13. Nguyễn Tài Lương (1981), Sinh lý và bệnh lý hấp thu, NXB KHKT,
tr.25-205
14. Hồ Văn Nam, Nguyễn Thị ðào Nguyên, Phạm Ngọc Thạch (1997)
“Bệnh viêm ruột ỉa chảy ở gia súc”, Giáo trình bệnh nội gia súc, NXB
Nông nghiệp, Hà Nội, tr.200-210.
15. Hồ Văn Nam, Nguyễn Thị ðào Nguyên, Trương Quang, Phùng Quốc
Chướng, Chu ðức Thắng, Phạm Ngọc Thạch (1997), “Bệnh viêm ruột
ỉa chảy ở lợn”, Khoa học kỹ thuật Thú y,Tập IV, số 1, Hội Thú y Việt
Nam.
16. Nguyễn Ngã, Nguyễn Thiên Thu, Lê Lập, Lê Thị Thi, Vũ Khắc Hùng
(2000),“ðiều tra nghiên cứu hệ vi khuẩn trong hội chứng tiêu chảy của
bê, nghé khu vực miền Trung”, Tạp chí KHKT Thú y, 7(2), tr 36-40.
17. Phạm Hồng Ngân (2007), “Phân lập, xác ñịnh serotype và một số yếu tố
gây bệnh của Salmonella từ bê dưới 6tháng tuổi”, Tạp chí KHKT thú y 4
(2), tr 44.
18. Vũ Văn Ngữ, Lê Kim Thao (1982),“Tác dụng của Subcolac trong việc
phòng và trị bệnh lợn con ỉa phân trắng”, Tạp chí Khoa học – Kinh tế,
tháng 8/1982, tr 370 – 374.
19. Nguyễn Văn Quang (2004), Vai trò của Salmonella và E.coli trong hội
chứng tiêu chảy của bò, bê ở các tỉnh Nam Trung Bộ và biện pháp phòng
trị,Luận án Tiến sỹ Nông nghiệp, Viện Thú y Quốc gia, Hà Nội.
20. Trương Quang, Phạm Hồng Ngân, Trương Hà Thái (2006), Kết quả
nghiên cứu vai trò gây bệnh của E.coli trong bệnh tiêu chảy bê, nghé,
Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thú y, số 4 – 2006.