Tiểu Luận Nghiên cứu mô hình xã hội lý tưởng qua tư tưởng của các nhà xã hội chủ nghĩa không tưởng từ thế kỉ X

Định dạng file word

Nghiên cứu mô hình xã hội lý tưởng qua tư tưởng của các nhà xã hội chủ nghĩa không tưởng từ thế kỉ XVI - XIX

Mở đầu

Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học là một tất yếu lịch sử. Nó là sự kế thừa

có phê phán và khắc phục hạn chế của những tư tưởng tiến bộ trong lịch sử tư tưởng

nhân loại, qua các thời kỳ khác nhau. Có thể nói, tư tưởng xã hội chủ nghĩa đã có chiều

dài lịch sử cùng với lịch sử hình thành và phát triển của giai cấp và đấu tranh giai cấp.

Biết bao thế hệ các nhà tư tưởng, các nhà cách mạng ưu tú đã cống hiến, hy sinh cho lý

tưởng nhân đạo, cho sự tiến bộ của nhân loại, đặc biệt là những nhà không tưởng từ thế

kỷ thứ XVI - XIX. Tư tưởng của các ông không chỉ phản ánh nguyện vọng chủ quan,

thuần túy, lý tưởng, mà còn là quá trình tìm tòi chân lý, tìm tòi một mô hình xã hội lý

tưởng để giải phóng nhân loại cần lao. Mô hình xã hội lý tưởng được các ông phác thảo

ra thật sự chứa đựng những hạt kim cương lấp lánh mà trên cơ sở đó C.Mác,

Ph.ăngghen, V.I.Lênin đã kế thừa và phát triển, làm cho chủ nghĩa xã hội từ không

tưởng đến khoa học.

Ngày nay, khi chủ nghĩa xã hội tạm lâm vào thoái trào, kẻ thù đang tấn công

hòng tiêu diệt các nướạcc xã hội còn lại, thì hơn lúc nào hết việc nghiên cứu những mô

hình xã hội lý tưởng của các nhà không tưởng thế kỷ thứ XVI - XIX, thấy được những

ưu điểm và hạn chế của nó là việc làm cần thiết để củng cố niềm tin sắt son vào chủ

nghĩa xã hội.
I. Mô hình xã hội lý tưởng của các nhà xã hội chủ nghĩa không tưởng thế kỷ

XVI - XVII

1. Tô mát Mores

* Về kinh tế, theo Morơ, xã hội của Không tưởng là một khối kinh tế thống nhất

trên cơ sở chế độ công hữu cả về tư liệu sản xuất (chủ yếu là ruộng đất) lẫn tư liệu tiêu

dùng, được tổ chức theo nguyên tắc bình đẳng. Thành phố là trung tâm tổ chức trực tiếp

sản xuất, ở đó, Nghị viện - cơ quan tối cao của nhà nước - tiến hành việc tổ chức sản

xuất, kiểm kê và phân phối mọi sản phẩm, phân bố và điều tiết lao động từ lĩnh vực này

sang lĩnh vực khác và làm công việc ngoại thương.

Tế bào kinh tế cơ bản trong xã hội Không tưởng là gia đình. Mỗi gia đình làm

một nghề thủ công nhất định. Gia đình - kinh tế ấy có thể có cả những người cùng và

khác huyết thống. Những người cùng huyết thống có thể tham gia sản xuất ở nhiều gia

đình - kinh tế khác nhau. Khi quy mô của một "gia đình - kinh tế" vượt quá nhu cầu thì

Nhà nước chuyển lao động từ hộ này sang hộ khác. Hệ thống kinh tế bao trùm trong xã

hội của Không tưởng là hệ thống thủ công nghiệp. Nghề thủ công là công việc chủ yếu

trong hầu hết cuộc đời của người lao động.

Nông nghiệp là một ngành kinh tế quan trọng nhưng là nghề nặng nhọc, do đó,

lao động nông nghiệp là nghĩa vụ chung của mọi công dân. Mỗi công dân có nghĩa vụ

lao động nông nghiệp (trồng trọt, chăn nuôi) trong 2 năm thay phiên nhau. Chỉ đối với

ai đặc biệt thích sống ở nông thôn thì mới được "chiếu cố" kéo dài thời gian. Vì thế,

trong xã hội của Không tưởng không có nông thôn theo đúng nghĩa của nó, mà chỉ có

những trang trại do những người sống ở thành thị luân phiên nhau đến làm việc theo

thời hạn, sau đó lại trở về với nghề thủ công chuyên môn của mình ở thành thị. Như

vậy, thành thị là nơi cư trú chủ yếu của công dân, nơi điều hành cả sản xuất nông

nghiệp. Có lẽ đây là tiền đề, xuất xứ của quan điểm từng bước xóa bỏ sự khác biệt giữa

thành thị và nông thôn, là nét đặc sắc của nội dung chủ nghĩa cộng sản trong Không

tưởng của Morơ.

* Về xã hội: con người được giải phóng, kết hợp hài hòa giữa lao động và nghỉ

ngơi, hoạt động khoa học, văn hóa và vui chơi giải trí (ngày lao động 6 giờ, ngủ 8 giờ,

10 giờ sinh hoạt văn hóa, vui chơi, học tập, giải trí .).


Phần kết luận



Qua nghiên cứu mô hình xã hội lý tưởng qua tư tưởng của các nhà xã hội chủ

nghĩa không tưởng từ thế kỷ thứ XVI - XIX có thể rút ra kết luận như sau:

Một là, các nhà chủ nghĩa xã hội không tưởng thế kỷ thứ XVI - XIX đã phác thảo

nên những mô hình về xã hội tương lai tốt đẹp. Đó là những hoài bão, những ước mơ,

khát vọng nhằm giải phóng nhân loại cần lao. Lúc đầu nó chỉ là những ý tưởng nhưng

dần dần cùng với sự phát triển của lịch sử xã hội loài người nó trở thành những học

thuyết, hệ thống những quan điểm khá toàn diện về một mô hình xã hội mới tốt đẹp

hơn. Mặc dù, những tư tưởng ấy còn nhiều hạn chế và mang tính chất không tưởng

nhưng đó là những cơ sở lý luận quan trọng để những nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác

- Lênin kế thừa và phát triển, để các ông đặt những tư tưởng ấy trên cơ sở của khoa học

và hiện thực, làm cho chủ nghĩa xã hội từ không tưởng trở thành khoa học.

Hai là, mô hình xã hội lý tưởng trong tư tưởng của các nhà xã hội chủ nghĩa

không tưởng không chỉ có ý nghĩa với đương đại mà càng có ý nghĩa hơn đối với sự

nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay - giai đoạn mà

chủ nghĩa xã hội trên thế giới đang tạm thời thoái trào và kẻ thù thì đang tấn công quyết

liệt vào thành trì của các nước chủ nghĩa xã hội còn lại.