Thạc Sĩ Nghiên cứu lựa chọn mô hình đánh giá tài nguyên, trữ lượng vàng gốc vùng Phước Sơn - Quảng Nam

LUẬN ÁN TIẾN SỸ
NĂM 2014

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Vùng Phước Sơn tỉnh Quảng Nam có cấu trúc địa chất phức tạp, biểu hiện
khoáng sản khá phong phú; đặc biệt là vàng gốc. Kết quả tìm kiếm, thăm dò,
khai thác của Công ty vàng Phước Sơn trong những năm gần đây cho thấy vùng
có tiềm năng lớn về vàng gốc với những biểu hiện khoáng hoá, điểm quặng, mỏ
quặng có quy mô khác nhau, phân bố trong các trầm tích biến chất hệ tầng Núi
Vú. Vấn đề nghiên cứu đặc điểm quặng hoá và lựa chọn mô hình đánh giá tài
nguyên, trữ lượng vàng gốc trong vùng chưa được quan tâm đúng mức. Để làm
sáng tỏ đặc điểm quặng hoá vàng gốc; đặc biệt là việc lựa chọn mô hình đánh giá
tài nguyên, trữ lượng phù hợp, làm cơ sở định hướng cho công tác thăm dò, khai
thác là nhiệm vụ cần thiết. Luận án dành học vị tiến sĩ Địa chất với đề tài
“Nghiên cứu lựa chọn mô hình đánh giá tài nguyên, trữ lượng vàng gốc
vùng Phước Sơn - Quảng Nam” được NCS lựa chọn nhằm góp phần đáp ứng
yêu cầu do thực tế đòi hỏi.
2. Mục tiêu của luận án
Nghiên cứu làm sáng tỏ đặc điểm quặng hoá vàng gốc vùng Phước
Sơn; Lựa chọn mô hình đánh giá tài nguyên, trữ lượng vàng gốc và các thành
phần có ích đi kèm nhằm góp phần hoàn thiện phương pháp luận thăm dò trên
cơ sở áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: các thân quặng, đới khoáng hoá vàng gốc vùng
Phước Sơn; đặc biệt là khu Đăk Sa.
- Phạm vi nghiên cứu: vùng Phước Sơn thuộc huyện Phước Sơn, tỉnh
Quảng Nam.
4. Nội dung nghiên cứu
- Thu thập, tổng hợp, hệ thống hoá, xử lý dữ liệu địa chất khoáng sản;
nghiên cứu bổ sung thành phần vật chất quặng nhằm làm sáng tỏ đặc điểm
quặng hoá vàng gốc trong vùng.
- Xác định các yếu tố khống chế quặng vàng gốc làm cơ sở phân vùng
triển vọng, góp phần định hướng công tác thăm dò, đầu tư khai thác.
- Nghiên cứu làm sáng tỏ bản chất và đặc điểm biến đổi các thông số địa
chất thân quặng chủ đạo phục vụ công tác thăm dò, đánh giá tài nguyên, trữ
lượng vàng và các nguyên tố có ích đi kèm.
- Khai thác ứng dụng hệ thông tin địa lý (GIS) và các phần mềm
chuyên dụng đặc biệt là phần mềm Surpac 5.1 để xây dựng CSDL và đánh giá
tài nguyên, trữ lượng vàng gốc vùng nghiên cứu.
- Nghiên cứu lựa chọn mô hình nhận thức và phương pháp đánh giá tài
nguyên, trữ lượng phù hợp kiểu quặng vàng gốc Phước Sơn.
1. Những điểm mới của Luận án
- Vàng gốc vùng Phước Sơn thuộc kiểu thạch anh - sulfua đa kim - vàng điển
hình, có hai giai đoạn tạo khoáng với tổ hợp cộng sinh khoáng vật chính là thạch
anh - pyrit I - vàng I và thạch anh - pyrotin II - vàng II - galenit - sphalerit (có thể
có electrum);
- Hàm lượng Au và các nguyên tố đi kèm (Ag, Pb và Zn) trong các thân quặng
vàng gốc vùng nghiên cứu có thể quy nạp về hàm phân bố loga chuẩn, giữa chúng có
mối quan hệ tương quan thuận từ tương đối chặt chẽ đến chặt chẽ.
- Đặc điểm biến đổi không gian của Au có thể mô hình hoá bằng hàm cấu trúc
kiểu mô hình cầu, hàm lượng Au có tính biến đổi cục bộ và dị hướng yếu (về cơ bản
có thể xem như đẳng hướng trong không gian). Đặc điểm này là luận cứ khoa học để
sử dụng mạng lưới thăm dò hình vuông, hình tam giác đều, hình thoi.
- Kết quả nghiên cứu với sự trợ giúp của phần mềm Surpac đã khẳng định
tính ưu việt của mô hình hàm cấu trúc và phương pháp Kriging trong đánh giá tài
nguyên, trữ lượng vàng gốc vùng Phước Sơn.
- Kết quả nghiên cứu đã đề xuất quy trình đánh giá tài nguyên, trữ lượng
vàng gốc vùng Phước Sơn (hình 2.11) đảm bảo độ tin cậy, tiện ích cho thăm dò và
khai thác mỏ.
2. Các luận điểm bảo vệ của Luận án
Luận điểm 1: Sử dụng giải pháp mô hình hoá thành phần phản ánh chất lượng
vàng gốc bằng tổ hợp mô hình toán thống kê (một chiều, hai chiều) và hàm cấu trúc
(Variogram) đã góp phần nhận thức toàn diện hơn về đặc điểm quặng hoá; Hàm lượng
Au trong không gian hai chiều (theo đường phương và hướng dốc thân quặng), biến
đổi cục bộ, dị hướng yếu, có thể xem như đẳng hướng. Đây là luận cứ khoa học cho áp
dụng mạng lưới thăm dò phù hợp cho quặng vàng gốc vùng Phước Sơn.
Luận điểm 2: Đánh giá tài nguyên, trữ lượng vàng gốc vùng nghiên cứu theo
quy trình đề xuất trong Luận án (hình 2.11); trong đó phương pháp Kriging là chủ
đạo, đảm bảo độ tin cậy và tiện ích cho sử dụng tài liệu trong quy hoạch thăm dò và
khai thác mỏ.