Báo Cáo Nghiên cứu khả năng tự làm sạch của hồ đô thị bằng hệ thực vật nước

NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG TỰ LÀM SẠCH CỦA
HỒ ĐÔ THỊ BẰNG HỆ THỰC VẬT NƯỚC
RESEARCHING SELF-PURIFICATION CAPACITY OF CITY LAKE BY
PLANTS

SVTH: VÕ DIỆP NGỌC KHÔI - VĂN NGỌC PHÚ, lớp 03MT
NGUYỄN DưƠNG QUANG CHÁNH, lớp 05MT
Trường Đại học Bách Khoa
GVHD: TS. TRẦN VĂN QUANG
Khoa Môi Trường, Trường Đại học Bách Khoa Đà Nẵng

TÓM TẮT
Bài báo cáo trình bày kết quả xác định các hệ số tốc chuyển hóa chất bẩn của thực vật, áp
dụng vào mô hình chất lượng nước để kiểm soát ô nhiễm nước hồ đô thị.
SUMMARY
This report presents the result of detemining pollutant trasforming rate coefficient of plants,
using into the water-quality modeling to control pollution of lake water.

1. Mở đầu
Hồ có mặt tại hầu hết các đô thị và đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp nhận và điều hoà
nước và khí hậu, tạo cảnh quan, và là nơi vui chơi giải trí của cộng đồng. Hiện nay, dưới áp
lực của quá trình đô thị hoá, hệ thống thu gom nước thải không hợp lý, ý thức của người dân
còn kém khiến tải lượng chất bẩn xả xuống hồ tăng nhanh là nguyên nhân chính gây ra ô
nhiễm nước hồ đô thị. Vì vậy, việc khôi phục, giữ gìn và phát huy vai trò hồ đô thị đang là vấn
đề thời sự với câu hỏi đặt ra là: Cơ sở nào và công cụ gì góp phần quản lý hồ có hiệu quả và
kinh tế?
Trong công tác quản lý tổng hợp nguồn nước, mô hình chất lượng nước (MHCLN) là một
công cụ đắc lực, toàn diện và mang lại hiệu quả kinh tế cao. MHCLN cung cấp các cơ sở khoa
học giúp các nhà quản lý đề ra các giải pháp bảo vệ và khai thác hiệu quả nguồn nước. Trên
thế giới đã có nhiều nghiên cứu về MHCLN, muốn áp dụng các mô hình này tại Việt Nam
phải có những nghiên cứu thực nghiệm để hiệu chỉnh các thông số cho phù hợp. MHCLN hồ
thường được thiết lập và áp dụng cho đối tượng cụ thể, với mục đích mô phỏng các yếu tố đơn
như dinh dưỡng, chất hữu cơ, sự phát triển của thực vật phù du và động vật phù du . đặc biệt
là oxy hòa tan, một trong những yếu tố quyết định đến chất lượng của nước hồ.
Biến thiên nồng độ oxy hòa tan trong hồ được biểu diễn theo phương trình:

Trong đó
ka - Hệ số tốc độ khuếch tán oxy qua bề mặt thoáng, ngày
-1
; kd - Hệ số tốc độ phân hủy các
chất hữu cơ, ngày
-1
; kn - Hệ số chuyển hóa hợp chất nitơ, ngày
-1
; A - Nồng độ sinh khối tảo,
mg/l; DO - Nồng độ oxy hòa tan, mg/l; DOBH - Nồng độ oxy hòa tan trạng thái bão hòa, mg/l;
L- Nồng độ chất hữu cơ theo BOD, mg/l; N - Nồng độ các hợp chất chứa Nitơ, mg/l; - Hệ
số tốc độ sản xuất oxy do quang hợp của một đơn vị sinh khối tảo, mgO/mgA
- Hệ số tốc độ tiêu thụ oxy do hô hấp của một đơn vị sinh khối tảo, mgO/mgA; - Hằng số
tốc độ sinh trưởng của tảo, ngày
-1
; - Hệ số hô hấp của tảo, ngày
-1

Giải phương trình trên có thể mô phỏng, dự báo diễn thế chất lượng nước hồ. Vấn đề đặt ra
là phải xác định được các hệ số của phương trình trong điều kiện thực tế để áp dụng cho từng
đối tượng cụ thể. Đặc biệt là các hệ số chuyển hóa chất bẩn của các loại thực vật nước như
bèo, tảo là thành phần luôn có mặt trong hồ.
Mục đích đề tài:
- Xác định hệ số tốc độ chuyển hóa chất bẩn của hệ thực vật nước trong hồ đô thị.
- Áp dụng các hệ số này vào mô hình toán mô phỏng chất lượng nước hồ.