Thạc Sĩ Nghiên cứu hoạt tính ức chế enzym α- GLUCOSIDASE của một số cây thuốc ở an giang và thành phần các h

MỞ ĐẦU

Bệnh đái tháo đường với các biến chứng nguy hiểm như bệnh tim mạch, tai biến mạch máu não, mù lòa, suy thận, đoạn chi . đã trở thành nguyên nhân gây tử vong thứ tư ở các nước đang phát triển. Trên thế giới cứ mỗi 10 giây đồng hồ lại có một người chết vì những biến chứng của bệnh đái tháo đường cũng như có hai trường hợp mới được chẩn đoán. Vì vậy, việc nghiên cứu các phương pháp điều trị bệnh đái tháo đường đang được các nhà khoa học quan tâm.
Trong các hướng điều trị bệnh đái tháo đường loại 2, hướng điều trị bằng cách ức chế hoạt động của enzym α-glucosidase hiện đang được các nhà nghiên cứu quan tâm vì có cơ chế đơn giản, an toàn. Tuy nhiên, những loại thuốc ức chế enzym α-glucosidase đang sử dụng vẫn có nhiều tác dụng phụ, nên nhằm hạn chế những tác dụng phụ và đưa thêm nhiều lựa chọn cho việc điều trị bệnh đái tháo đường, cần phải nghiên cứu thêm các chất ức chế enzym α-glucosidase mới từ nhiều nguồn khác nhau.
Các nhà khoa học trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu về hoạt tính ức chế enzym α-glucosidase, cũng như cô lập được nhiều hợp chất thiên nhiên có hoạt tính ức chế mạnh. Trong khi đó, Việt Nam có nguồn cây thuốc dồi dào, phong phú, và trong dân gian ta từ lâu đã lưu truyền nhiều bài thuốc chữa bệnh đái tháo đường bằng cây cỏ, thế nhưng chỉ có một vài nghiên cứu về vấn đề này. Tại sao ta không tìm hiểu xem trong nguồn cây thuốc ấy, liệu có cây thuốc nào có hoạt tính ức chế enzym α-glucosidase? Từ đó có thể cô lập được những hợp chất mới có khả năng điều trị bệnh đái tháo đường từ thiên nhiên, đóng góp cho sự phát triển của ngành hóa dược nước ta.
MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC CÁC HÌNH
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
MỞ ĐẦU
TỔNG QUAN
1.BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG . 1
1.1. Khái niệm . 1
1.2. Phân loại . 1
1.2.1. Bệnh đái tháo đường loại 1 . 1
1.2.2. Bệnh đái tháo đường loại 2 . 1
1.3. Tác hại 3
1.3.1. Các biến chứng cấp tính . 3
1.3.2. Các biến chứng mãn tính . 4
1.4. Phương pháp điều trị . 4
2. ENZYM α-GLUCOSIDASE 6
2.1. Sơ lược về enzym 6
2.2. Chất ức chế enzym . 6
2.3. Động học phản ứng xúc tác của enzym . 8
2.3.1. Ảnh hưởng của nồng độ enzym 8
2.3.2. Ảnh hưởng của nồng độ chất nền . 9
2.3.3. Ảnh hưởng của chất ức chế 12
2.3.3.1. Ức chế cạnh tranh . 12
2.3.3.2. Ức chế kháng cạnh tranh 14
2.3.3.3. Ức chế không cạnh tranh 16
2.3.3.4. Ức chế hỗn tạp . 18
2.3.4. Ảnh hưởng của nhiệt độ . 20
2.3.5. Ảnh hưởng của pH . 20
2.4. Giới thiệu về enzym α-glucosidase 21
2.5.Tác nhân ức chế enzym α-glucosidase . 22
2.5.1. Các hợp chất ức chế enzym α-glucosidase từ tổng hợp . 22
2.5.2. Các hợp chất ức chế enzym α-glucosidase cô lập tự nhiên 25
3. TỔNG QUAN VỀ CÂY NÚC NÁC . 30
3.1. Tên gọi 30
3.2. Mô tả thực vật . 31
3.3. Phân bố . 32
3.4. Dược tính 33
3.5. Thành phần hóa học . 33
3.5.1. Các hợp chất cô lập từ lá 33
3.5.2. Các hợp chất cô lập từ quả . 34
3.5.3. Các hợp chất cô lập từ hạt 35
3.5.4. Các hợp chất cô lập từ vỏ thân . 36
3.5.5. Các hợp chất cô lập từ vỏ rễ . 37
3.6. Hoạt tính sinh học . 40
3.6.1. Kháng khuẩn 40
3.6.2. Chống lại tác nhân gây đột biến . 40
3.6.3. Chống ung thư . 40
3.6.4. Ức chế tăng sinh tế bào 40
MỤC TIÊU ĐỀ TÀI
THỰC NGHIỆM
1. HÓA CHẤT, THIẾT BỊ VÀ DỤNG CỤ . 43
1.1. Hóa chất 43
1.2. Thiết bị 43
1.3. Dụng cụ . 44
2. SÀNG LỌC HOẠT TÍNH ỨC CHẾ ENZYM α-GLUCOSIDASE 44
2.1. Điều chế cao thô 44
2.1.1. Nguyên liệu 44
2.1.2.Ly trích 49
2.2. Thử hoạt tính ức chế enzym α-glucosidase . 49
2.2.1. Nguyên tắc . 49
2.2.2.Quy trình thử hoạt tính ức chế enzym α-glucosidase . 51
2.2.3.Phương pháp đánh giá khả năng ức chế enzym α-glucosidase . 53
2.3. Khảo sát động học xác định kiểu ức chế và hằng số ức chế Ki . 53
2.3.1.Khảo sát thời gian phản ứng . 54
2.3.2.Khảo sát nồng độ chất nền 55
2.3.3.Xác định kiểu ức chế 55
2.3.4.Xác định hằng số ức chế Ki . 57
3. CÔ LẬP CÁC HỢP CHẤT TỪ THÂN CÂY NÚC NÁC . 59
3.1. Ly trích cao thô 59
3.2. Cô lập hợp chất 60
3.2.1.Cô lập chất từ phân đoạn A . 60
3.2.2.Cô lập chất từ phân đoạn B . 61
3.2.3.Cô lập chất từ phân đoạn C và D . 61
KẾT QUẢ
1. NGHIÊN CỨU HOẠT TÍNH ỨC CHẾ ENZYM α-GLUCOSIDASE CỦA 40
CÂY THUỐC AN GIANG 65
1.1. Kết quả điều chế cao thô . 65
1.2. Kết quả thử hoạt tính ức chế enzym α-glucosidase của 40 mẫu cây . 66
2. NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN CÁC HOẠT CHẤT ỨC CHẾ ENZYM α-
GLUCOSIDASE CỦA THÂN CÂY NÚC NÁC 69
2.1. Cô lập và xác định cấu trúc các hợp chất . 69
2.2. Biện luận cấu trúc các hợp chất . 72
2.2.1. Hợp chất (1) . 72
2.2.2. Hợp chất (2) . 74
2.2.3. Hợp chất (3) . 77
2.2.4. Hợp chất (4) . 80
2.2.5. Hợp chất (5) . 81
2.2.6. Hợp chất (6) . 84
2.2.7. Hợp chất (7) . 87
2.2.8. Hợp chất (8) . 90
2.2.9. Hợp chất (9) . 91
2.2.10. Hợp chất (10) . 92
2.2.11. Hợp chất (11) . 94
2.2.12. Hợp chất (12) . 96
2.3. Kết quả thử hoạt tính của các hợp chất cô lập được 98
2.4. Nghiên cứu động học ức chế enzym α-glucosidase của oroxylosid 99
2.4.1. Khảo sát thời gian phản ứng . 99
2.4.2. Khảo sát nồng độ chất nền 100
2.4.3. Xác định kiểu ức chế 101
2.4.4. Xác định Ki 103
KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC