Thạc Sĩ Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác các hệ thống tưới trên địa bàn huyện Na

LUẬN VĂN THẠC SỸ
NĂM 2014


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Hệ thống thuỷ lợi huyện Nam Sách có vị trí nằm ở phía Tây Bắc của tỉnh Hải
Dương. Hệ thống cónhiệm vụ đảm bảo tưới, tiêu cho 19 xã, thịtrấn của huyện Nam
Sách và 4 xã Nam Đồng, Ái Quốc, An Châu và Thượng Đạt của thành phố Hải
Dương, tỉnh Hải Dương. Diện tích tự nhiên của toàn hệ thống là 13.288,05 ha, trong
đóđất sản xuất nông nghiệp chiếm 8.252,13 ha, đất phi nông nghiệp là 5.022,19 ha,
đất chưa sử dụng là 13,73 ha. Nguồn nước cấp cho toàn khu vực được lấy từ sông
Thái Bình qua các cống Thượng Đạt, Mạc Cầu, Cát Khê; từ sông Kinh Thầy qua
các cống Ngô Đồng, Hót; từ sông Rạng qua cống Ngọc Trì; từ sông Hương qua
cống Tiền Trung, Nhang Hải. Trong nội đồng của hệ thống được tưới bằng các trạm
bơm gồm 12 trạm bơm của Xí nghiệp Khai thác công trình thuỷ lợi huyện Nam
Sách và 90 trạm bơm do các Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp của các địa phương.
Hàng năm, toàn khu tưới cókhoảng 400 ha bịảnh hưởng của hạn nằm rải rác
ở các xã trong khu tưới. Nguyên nhân của tình trạng trên là do hệ thống các công
trình thuỷ lợi phần lớn được xây dựng từ những năm 1960 đến 1999 đã xuống cấp
nghiêm trọng không phát huy được hết năng lực; một số chỉ tiêu thiết kế tới nay
không còn phù hợp; nhiều trạm bơm máy móc bịcũ nát, lạc hậu và thường xuyên bị
hư hỏng; kênh mương bị bồi lắng, thu hẹp, khả năng dẫn nước kém; nhiều công
trình lấy nước bịxuống cấp không đảm bảo yêu cầu dùng nước, điển hình như cống
Thượng Đạt, cống Hót, cống Tiền Trung, trạm bơm Đò Hàn, kênh dẫn Ngô Đồng -Hợp Tiến .
Mặt khác, trong những năm gần đây tình hình diễn biến thời tiết khítượng
thuỷ văn rất phức tạp do ảnh hưởng của biến đổi khíhậu cũng như tình hình phát
triển kinh tế của khu vực cónhiều biến động mạnh như: Quá trình đô thịhoá tăng
nhanh, dân số tăng, nhiều khu công nghiệp và dân cư mới được hình thành; diện
tích đất nông nghiệp có nhiều thay đổi, diện tích trồng lúa giảm, diện tích đồng
trũng đã chuyển sang nuôi trồng thủy sản; cơ cấu cây trồng vật nuôi thay đổi, thâm
canh tăng vụ và khai thác tổng hợp nguồn nước tạo sức ép về yêu cầu dùng nước
thay đổi ., nhu cầu sửdụng nước của các ngành sửdụng nước ngày càng cao trong
khi nguồn nước ngày càng cạn kiệt, bịô nhiễm và ngày càng trở nên khan hiếm. Do
đócác công trình thuỷ lợi cấp nước cho nông nghiệp càng cóý nghĩa to lớn không
những đối với việc cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp mà còn đối với việc cấp
nước sinh hoạt, phát triển nông thôn, cải tạo và bảo vệ môi trường.
Chính vì vậy, nâng cao hiệu quả khai thác các hệ thống tưới trên địa bàn
huyện Nam Sách là một việc hết sức cần thiết. Cần có những nghiên cứu đánh giá
hiện trạng hoạt động, khả năng đáp ứng yêu cầu tưới và đề xuất các giải pháp nhằm
Luận văn thạc sĩ Học viên: Nguyễn Đức Văn - Lớp CH19Q
2
nâng cao hiệu quả các hệ thống tưới để phục vụ ngày càng tốt hơn cho sự phát triển
kinh tế - xã hội và cuộc sống người dân huyện Nam Sách nói riêng và người dân
tỉnh Hải Dương nói chung.
Đề tài này sẽ tập trung nghiên cứu đánh giá hiện trạng hoạt động, khả năng
đáp ứng yêu cầu tưới của các hệ thống tưới trên địa bàn huyện Nam Sách, trên cơ sở
đóđề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của các hệ thống. Vì vậy đề
tài:“Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác các hệ thống
tưới trên địa bàn huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương” là cần thiết và cóý nghĩa thực
tiễn.
2. Mục đích và phạm vi nghiên cứu của đề tài
Mục đích nghiên cứu:
- Đánh giá được hiện trạng các công trình tưới trên địa bàn huyện Nam Sách;
- Đề xuất được các giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác của các công trình



trong địa bàn huyện.
Phạm vi nghiên cứu:
- Một số hệ thống tưới điển hình trên địa bàn huyện Nam Sách, tỉnh Hải
Dương.
3. Cách tiếp cận vàphương pháp nghiên cứu
Cách tiếp cận:
- Tiếp cận thực tế: Đi khảo sát, nghiên cứu, thu thập các số liệu quy hoạch,
thiết kế của hệ thống tưới;
- Tiếp cận hệ thống: Tiếp cận, tìm hiểu, phân tích hệ thống từ tổng thể đến
chi tiết, đầy đủ và hệ thống.
- Tiếp cận các phương pháp nghiên cứu mới về tưới nước trên thế giới.
Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp điều tra, khảo sát thực địa;
- Phương pháp kế thừa;
- Phương pháp phân tích, thống kê;
- Phương pháp mô hình toán.
4. Kết quả dự kiến đạt được
- Đánh giá được hiện trạng hoạt động, khả năng đáp ứng yêu cầu tưới của
các công trình tưới trên địa bàn huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương.
- Đề xuất được các giải pháp công trình và phi công trình nhằm nâng cao
hiệu quả hoạt động của các hệ thống tưới huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương.
Luận văn thạc sĩ Học viên: Nguyễn Đức Văn - Lớp CH