Tiến Sĩ Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng kiểm định xe cơ giới ở Việt Nam

Luận án tiến sĩ năm 2012
Đề tài: Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng kiểm định xe cơ giới ở Việt Nam

MỤC LỤC
LỜI cam đoan LỜI cảm ơn Mục lục
Danh mục cảc bảng Danh mục biều đồ Danh mục sơ đồ Các chữ viettẩt
MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1: MỘT số VẦN ĐÈ LÝ THUYẾT VÀ KINH NGHIÊM QUỒC TẾ
VỀ CHẤT LƯỢNG KIỂM ĐINH XE cơ GIỚI 7
11 Khái quatvễ dịch vụ vã chất lượng dịch vụ 7
11.1 Khái niệm dịch vụ 7
11.2 Khái niệm chất lương dịch vu 9
11.3 Mô hình đo lường chất lượng dịch vụ 11
12 Kiểm định xe cơ giói 15
12.1 Khái niệm kiềm đinh xe cơ giới 15
12.2 Đậc điềm cùa dịch vu kiềm đinh xe cơ giỡi lố
12.3 Mục đích kiểm định xe cơ giói 19
12.4 Nguyền tẳc kiểm định xe cơ giới 19
12.5 NỘI dung và quy trinh kiềm đinh xe cơ giới 20
13 Chất lượng kiềm định xe cogiói+ 22
13.1 Khái niệm chất lương kiềm định xe cơ giới 22
13.2 Mô hình chất lượng kiềm định xe cơ giỡi 24
13.3 Céc tiêu chi đảnh giả chất lucmg+ kiềm định xe cơ giới 24
14 Céc nhân tổ ành hường đến chất lượng kiềm định xe co giới 28
14.1 Céc nhân tổ bên ngoải tồ chức kiềm đinh 28
14.2 Céc nhân tổ bên trong 32
15 Kinh nghiêm của một số nưỡc trong việc nâng cao chắt lượng kiểm đinh xe cơ giới và bài học tham khảo cho Việt Nam 37
15.1 Hông Kông 37
15.2 Cộng hoà Liên bang Đức 39
15.3 Cộng hoà Ân Độ 41
15.4 Một số quổc gia khác 42
15.5 Bài học kinh nghiêm cho Việt Nam 43
Tóm tẳt chương 1 45
CHƯƠNG 2: THƯC TRANG CHẤT LƯỢNG KIỂM ĐINH XE cơ GIỚI ở VIÊT NAM 46
21 Khái quát tồ chúc kiểm đinh xe cơ giới ờ Viềt Nam 46
21.1 Tổ chửc kiểm đinh xe cơ giới trước 1 81995. 46
21.2 TỔ chửc kiểm đinh xe cơ giới từ 18.1995. đển nay 46
22 Thực trạng chất lượng kiềm định xe cơ giới ở Việt Nam 48
22.1 Quy trinh kiềm đinh xe cogiõi+ 48
22.2 Kết quả kiềm định xe cơ giới ở Việt Nam 50
22.3 Đánh giả chắt lucmg kiểm đinh xe cơ giỡi ờ VietNâm 52
22.4 Công tác kiểm ừa, giám sét, đánh giả chất lucmg kiềm đinh xe cơ giới
cùa cơ quan quàn lỷ cắp trên 103
23 Những mặt tích cực và hạn chế về chất lượng kiềm đinh xe cơ giới ở Viêt Nam
105
23.1 Những mặt tích cưc 105
23.2 Những han chế 106
23.3 Nguyên nhân của những hạn chế 108
T óm tẳt chương 2 114
CHƯƠNG 3 ĐINH HƯỚNG, QUAN ĐIỂM VÀ CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO
CHÂT LƯỢNG KIỂM ĐINH XE cơ GIỚI ở VIÊT NAM 115
31 Đinh hưởng nâng cao chất lượng kiểm đinh xe cơ giới ở Việt Nam 115 
31.1. Dự báo về sư phát triển phương tiện cơ giới đuòng bộ vã quy hoạch tổng
thể phát uiền+` mạng lưới Trung tằm Đãng kiểm ờ nước ta 115
31.2 Quan điềm nằng cao chất lượng kiểm định xe cơ giới ờ VietNậm . 115
3 1 3 Đinh hướng nâng cao chất lượng kiềm đinh xe cơ giới ờ Việt Nam 116
32 Các giải phép nằng cao chất lượng kiềm định xe cơ giới ờ Việt Nam 118
32.1. Hiện đại hoả cơ sở vật chắt, các uangthiă` bị, phằn mềm kiềm định 118
32.2 Tổ chúc quản lý, điểu hãnh công tảc kiểm đinh trong cảc Trung tâm
Đãng kiềm một cách họp lý 121
32.3 Nâng cao phẩm chắt đạo đửc, trinh độ chuyên môn nghiêp vụ, kỹ năng
thao tác vả kỹ năng giao tiểp của cán bộ đăng kiềm 124
32.4 Tăng cường viêc thanh tra, kiểm tra, giám sảt hoạt động kiềm đinh ờ cảc
Trung tâm Đăng kiềm 127
32.5 Tăng cường việc tuyên truyền thực hiện cảc quy đinh vể an toàn kỹ
thuật vã bào vệ môi trường xe cơ giới cho lái xe, chù phương tiện 129
32.6 Thường xuyên cải tiển cảc thù tục hãnh chinh kết họp vcn rà soetvá ban
hãnh cảc văn bản quy pham phép luật của nhà nước trong lĩnh vực kiểm đinh xe cơ giới ờ Viềt Nam 130
32.7 Hoàn thiên để an Xã hôi hoá công tảc kiểm đinh xe cơ giới 132
33 Các kiển nghị 144
Tóm tắt chương 3
KẾT LUÂN
DANH MUC CÔNG TRÌNH CỎNG Bố CỦA TÁC GIẢ
TÀI LIÊU THAM KHẢO
PHU LUC
MỜ ĐAU(`
1. Tính cấp tliiet của đề tài luận án
Xe cơ giỡi là phương tiện giao thông phồ biển ở Việt Nam cũng như hầu hết các nưỡc trên thể giói. Trong thời gian qua, củng VỚI sự phét triền của nền kinh tế đất nước, sổ lượng xe cơ giỡi ờ Viêt Nam đã tăng rắt nhanh Tính đển thời điềm 3112/2010/, chỉ tính nêng lương ô tô đã lên tới gần 1,3 triêu phucmg tiên.
Vấn để tai nạn giao thông đường bộ đang được tất cả cảc cấp tử trung ương đến cảc địa phương quan tầm. Theo thống kê của uy+? ban An toàn giao thông quốc gia, bình quân mỗi ngày ở Việt Nam có hon 30 người chểt và nhiều người bị thương do tai nạn giao thông đuòng bộ Ngoài thiêt hại về con người, tai nạn giao thông đường bộ còn gầy nên tồn thất lớn lao về tài sản cho xã hội. Việc tim mọi biện phép làm giảm tai nạn giao thông đường bộ, bào vệ an toàn tinh mạng và tài sản, giữ cho môi trường trong lành là một nhiêm vụ cấp bảch trong giai đoan hiện nay.
Có nhiều nguyên nhần gây ra tai nạn giao thông đường bộ. Đỏ là tinh hình đường xã kẻm, nhanh xuồng cấp, ỷ thửc chấp hành luật lệ giao thông của người tham gia giao thông, tình hinh thời tiểt vã chất lượng phương tiện tham gia giao thông. Chất lượng phucmg tiên tham gia giao thông phụ thuộc rắt lón vào việc kiềm định xe cơ giới. So VỚI then kỳ trước 81995/, là thời điềm việc kiềm định xe cơ giới do ngành Công an đàm nhiệm, chất lượng kiềm đinh xe cơ giời ở Viêt Nam đã có những bưỡc phét triền vượt bâc, song chúng ta vẫn gặp những phương tiện cũ nát, không đảm bảo an toàn kỹ thuật, xả khói đen ngoài đường, ở Việt Nam từ trưởc tới nay chưa có một nghiên cửu cụ thể nào về việc nâng cao chất lượng kiềm đinh xe cơ giỡi Chinh vì thể, nghiên cứu tim ra các giải pháp nâng cao chất lượng kiềm định xe cơ giỡi ờ Việt Nam lã một vấn đề thực sự cằn thiết có ỷ nghĩa thiết thực cả về lý luận và thưc tiễn Xuất phát từ thực tế nãy tảc già đã chon để tài “Nghiên cửu để xuất cảc giải pháp nâng cao chất lượng kiềm đinh xe cơ giỡi ở Việt Nam” làm đề tài luân an tiến sỹ. Đây lã một để tài được nhiều ngưởi quan tâm nhất là trong giai đoạn thí điềm xã hội hoá công tác kiềm định xe cơ giỡi hiên nay
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu:
21 Tilth hinlì nghiên cứu ngoài Itước:
Có một sồ công trinh nghiên cứu về lĩnh vực kiềm đinh xe cơ giới.
- Đe tài: “Đóng gỏp aỉa Đăng kiểm trong việc nghiên cùit+` sử dijng các nguồn nâng lượng cô thể phục hồi được và sử dtmg chimg với ỷ thức về bảo vệ môi tmong”+` - PGSTS Andrei Fedorob - Viện Công nghệ Georgia (Mỹ), đẫ nêu lên thông qua viêc kiềm tra khi thải tại các Trung tâm Đăng kiềm xe cơ giới đã xác đinh một tỉ lệ không nhỏ xe cơ giới không đat các chỉ tiêu vể khí thải. Điều này đẫ giúp cho cảc nhà khoa học đi tới việc nghiên cữu các giải pháp đề thu hồi, lun trữ vã cuối cùng lã tái chế các khi thài từ các phương tiện vận tài nhằm góp phần giàm ô nhiễm môi trướng
- “Khuyển nghị aỉa Tổ chức Đăng kiểm ô tô qtiếc tế - CITA” do Cục Đăng kiềm Việt Nam biên dich vã xuất bàn tháng 11 năm 2007 bao gồm 12 khuyến nghị đươc đưa ra từ năm 1977 đến nầm 2005. Các khuyển nghị nãy đã đưa ra môt cách đằy đủ hoạt động đăng kiềm xe cơ giới: các tiêu chuẳn, điều kiện, cách bổ trí các Trung tâm Đăng kiềm xe cơ giới cho phũ họp VỚI số lucmg+ xe cơ giới của tửng vùng, các công việc được phép, không được phép thực hiện tại cảc Trung tâm Đăng kiềm xe cơ giới [6].
Từ ngây 17-1910/2006/, HỘI nghị lần thứ 12 Tồ chức Đãng kiềm ô tô quốc tế (CITA) đẫ được tẳ chửc tại Việt Nam HỘI nghị có 180 đai biểu quốc tế đển từ O0^' nưỡc trên thế giới vã 20 đại biểu Viềt Nam tham dự HỘI nghị cỏ chù đề “Kiểm định xe cơ giởi trong tương iải - góp phẩn cải thiện giao thông đường bo”^. là diễn đàn nhằm chia sẻ và uằo đẳi những thông tin quan trọng và cấn thiết trong lĩnh vưc kiềm đinh xe cơ giói. Các đai biểu đã bàn về viêc hợp tảc giữa đăng kiềm xe cơ giới cùa các nước thành viên Hiệp hội CITA. Trong lời phét biểu kết luận và bế mac HỘI nghi ông Ron Oliver Chủ tịch CITA đánh gié “Hội nghị do đơn vị đăng cai là Đăng kiểm Việt Nam tồ chức rất tốt và mang tinh chuyên nghiệp cao. Đày ỉa hội nghị thành công nhất trong 12 ỉẩn hội nghỉ toàn thề Đại hộ} đồng CITẢ tổ chức ờ các nưởcn.
22 Tilth hinlì nghiên cứu trong nước:
Có nhiểu công trinh nghiên cửu về tinh hinh hoạt động đăng kiềm xe cơ giới trong nước
- “Hcìi điểu kiện chủ yểu để thành lập Tnmg tâm Đăng kiếm xe cơ giời theo để án xã hội hoa”' - Vũ Như Trinh đăng trên Tap chí Đãng kiềm số Thảng 82006/. Tác già đã nêu lên những điểu kiện tiên quyểt đề thành lâp cảc Trung tâm Đăng kiềm xe cơ giới theo mô hinh xã hội hoá lả phũ họp VỚI quy hoạch và đàm bảo tiêu chuẳn [24]
- “Xahỗi hoả công tác đâng kiềm xe cogiói+? đang iửu hanh”` - Nguyễn Văn Ban đăng trên Tạp chí Đăng kiềm sồ Tháng 62006/ Téc giả đã nêu lên cảc mô hinh kiềm đinh xe cơ giới của môt sổ nước trên thể giới và trong khu vực Tác già đã chỉ ra hoạt động cùa cảc Trung tâm Đãng kiểm xe cơ giới của các nước đều phần lỡn là các hoạt động dịch vụ dưới sự quàn lý cùa các cơ quan nhà nước. Qua đó tác giả đưa ra những yêu cấu về vắn để xã hội hoá công tác đăng kiềm xe cơ giới ờ Việt Nam trong thời gian tới [2].
- “Cơ chế nào phù hợp cho đãng kiểm Việt Nam phát tnen”^? - Ths Võ Thanh Binh đăng uên+` Tạp chi Đăng kiềm sổ Tháng 1 & 22008/. Tác giả đã đưa ra các cơ chế tải chinh cùa hoạt động đãng kiềm trong những nãm vừa qua, những bất cập vã đưa ra những để xiiât về cơ chế hoạt đông của ngành đăng kiềm trong thời gian tới [4],
- Luân vãn Thạc sỹ Quản trị kinh doanh “Một sổ giải pháp nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội ciìa các Tnmg tâm Đăng kiểm xe cơ giới các tỉnh phia Nam đồng bảng Sông Hong”^` bào vệ tại trướng Đại học Bách khoa Hà NỘI tháng 32008/, tác giả đã nghiên cửu về hiêu quả kinh tể - xã hội cùa cảc Trung tâm Đãng kiểm xe cơ giới trong phạm VI4 tỉnh Nam Định, Hã Nam, Ninh Binh, Thai Binh và đề ra các giải pháp nâng cao hiêu quà kinh tế - xã hội của các Trung tâm Đãng kiểm xe cơ giới vùng đất giàu tiềm năng này [17].
về lĩnh vực nằng cao chắt lượng dich vụ GTVT có thề kể đến các luận ãn tiến sỹ:
- Luận án Tiến sỹ: “Những biện pháp nâng cao chắt lượng dịch Vii' vận tải hành khách bằng ô tô" - Nguyễn Hồng Thái bảo vệ tại trường Đại hoc Kinh tể Quắc dần năm 1999. Luận ản đã đề câp tới những quan điểm, chính sách, mục tiêu cùa quá trinh phét triển và hoàn thiện hệ thống giao thông vận tải đỗ thị ở Việt Nam mà cụ thề lã đối VỚI thủ đô Hã NỘI Tác giả đã xây dưng hê thống biện pháp nâng cao chất lương dịch vụ vận tải hành khách bằng ô tô trên địa bân Hã Nôi, góp phấn đảm bảo giao thông thông suốt, kip thời, an toán VỚI hiệu quà kinh tế - xã hội cao. Những biên pháp đưa ra không những ép dụng cho Hà NỘI mã có thể là tài liệu tham khảo hữu ích cho các đô thi lớn ở Việt Nam trong quá trinh công nghiêp hoá hiện đại hoá [21].
- Luân án Tiển sỹ: “ Vận dmg một Sỡ phương pháp thống kê nghiên cũit+' chất lượng dìch vụ hành khách ctìa hãng hàng không quắc gia Việt Nam ” - Trần Phương Lan bảo vê tại trường Đai học Kinh tế Quốc dân năm 2008 Tác giả đã đưa ra lý luận chung về chất luọng dịch vu hảng không và quản tri chất lượng dịch vu hảng không, nêu ra một số phương pháp thống kê trong nghiên cửu chất lượng dịch vụ qua su cảm nhận của khách hãng, vân dụng cảc phương pháp thống kê nghiên cứu các nhân tổ ảnh hường đến chắt lương dich vụ mặt đất và uên+` không của hãng hàng không quốc gia Viêt Nam Tác giả đã chứng minh đucrc+ răng các phương phép thống kê đã đucrc+ ành hường rộng rãi tai các nước phét tnền có thề áp dụng vào thực tiln môi trưởng kinh doanh của Việt Nam [ 12].
Như vậy các nhã khoa học trong và ngoài nước chủ yếu nghiên cứu nhiểu về vắn đề giàm tai nạn giao thông, giảm thiều ô nhiem môi trường, độ ồn do các phương tiện cơ giới đường bộ gây ra, cơ chế tải chinh của các Trung tâm Đăng kiểm và chất lượng của cảc dịch vu vân tải, chưa cỏ một sự nghiên cứu cụ thề nào về chất lượng kiềm đinh xe cơ giới ở Việt Nam.
3. Mục đích nghiên cửu
- Hệ thống hoâ và lãm rõ các vắn đề có tinh lý luận vã cơ sờ khoa học về dịch vụ, chất lượng dich vụ, chắt lượng kiểm đinh xe cơ giới.
- Đảnh giả thưc trạng chất luọng kiềm định xe cơ giới ở Việt Nam.
- Để xuất cảc giài pháp nâng cao chất lương kiểm định xe cơ giởi ở Việt Nam
4. Đối tượng và phạm vì nghiên cứu
- Đồi tương nghiên cữu Chất lượng kiềm định xe cơ giới thông qua việc nghiên cữu hoạt động kiềm định xe cơ giới tại các Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới kết hợp VỚI các hoạt động quàn lý, thanh tra, giám sát của cảc cơ quan quàn lý như Bộ Giao thông vân tải (Bộ GTVT), Cục Đăng kiềm Việt nam (Cục ĐKVN), các Sờ Giao thông vận tải (Sờ GTVT)
- Pham vi nghiên cứu: Chất lucmg kiềm đinh xe cơ giới ờ Việt Nam (ngoại trừ mô tô, xe gắn máy và các xe cơ giới của quần đội, công an sừ dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh) trong thời gian tũ 81995/ (thời điềm công việc kiềm đinh xe cơ giới đươc chuyền giao từ ngành Công an sang ngành Giao thông vận tải) đến hết năm 2010.
5. Pliương pháp nghiên cứu
Luận ãn sừ dung kết hợp nhiều phương phép nghiên cửu khác nhau như: phân tích, tồng hơp, thống kê, điều tra khảo sét VỚI việc phét thu phiếu hỏi.
Cảc dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các sách, báo, giáo trinh, tạp chi, các báo cáo tồng kềt, internet . Tác giả đã nghiên cứu, tồng họp các tài liệu trong và ngoài nước về các vấn để nhu dịch vụ, chắt lượng dịch vụ, chắt lượng kiềm đinh xe cơ giới, cảc tiêu chi đánh giả chất lucmg kiềm đinh xe cơ giới, cảc mô hình chắt lucmg+ dịch vụ vã mô hình chất lượng dich vụ kiềm đinh xe cơ giới.
Céc dữ liệu sơ cấp được thu thập dưa vào việc phỏng vấn sầu một sổ lãnh đạo Trung tâm Đăng kiềm xe cơ giới (TTĐK), chuyên viên Cục Đăng kiềm Việt Nam và việc phát thu phiểu điều tra Tác già đã xây dựng bảng câu hỏi dành cho đối tucmg+ lã lái xe, chủ phương tiện. Cảc bảng câu hỏi nãy đã đươc xây dựng dựa trên lý thuyết về chất lượng dịch vụ vã đươc bẳ xung, điều chỉnh qua việc phỏng vấn sầu Tảc già tiến hãnh điểu tra ờ 30 TTĐK trong đó cỏ các Trung tâm thuộc Cục ĐKVN, Trung tâm thuộc các Sờ GTVT, Trung tâm thí điềm thành lập theo mô hinh xã hội hoá và địa bàn phân bổ trên tắt cả các vùng miền. Mỗi Trung tâm có 20 phiếu điều ừa dành cho léi xe, chù phương tiện. Tác già sừ dụng phần mềm SPSS, lập bảng biểu để xừ lý sồ liêu.
6. Nhũng điểm mói của luận án
Những đóng góp về mặt học thuật, lý luận:
Từ lý luân chung về dịch vụ, chất lượng dịch vu, kiềm đinh xe cơ giới, chất lucmg+ kiềm đinh xe cơ giới, luân án đẫ chỉ rồ các tiêu chi đánh gié chất lượng kiềm định xe cơ giới bao gổm (1) độ tin cậy, (2) tinh nhanh chóng, (3) năng lưc phục vụ, (4) tinh hữu hình, (5) tinh kinh tế, (6) sư tliẳu cảm, (7) tinh thằn trách nhiệm. Luận an cũng phân tích các nhân tố ảnh hường đển chất luong kiểm đinh xe cơ giới bao gồm (1) Các nhân té bên ngoài tồ chức kiềm định như môi trường pháp lý, môi trướng văn hoá xã hội; mạng lưới các đon vị kiềm định, ý thức cùa lái xe, chủ phương tiện (2) Các nhân té bên trong nhu cơ sờ vật chất, trang thiết bị của các đon vị kiểm định, công tác bố trí, tồ chức và quy uinh+` kiểm định, chất lượng nguồn nhân luc của các đơn vị kiểm định, văn hoá cùa các đon vị kiểm đinh; năng luc quàn lý của các đon VI kiềm định.
Những phát hiện, đề xuất mới rút ra được tù kết quà nghiên cứu, khảo sát của iụẩn án:
Luận án đã đưa ra các quan điểm, hệ thống đồng bô cảc giải pháp, các kiển nghi nhăm nâng cao chắt lượng kiểm đinh xe cơ giới ở Viêt Nam, góp phấn giàm thiều tai nạn giao thông đường bô, trong đó đặc biêt tập trung vào các vấn đề sau:
- Thủc đầy thực hiện xã hội hoá công tác kiềm đinh xe cơ giới bằng cảch thu hút các tồ chửc ngoài nhà nước tham gia đầu tư vào hoạt đông kiểm định trên cơ sờ sự kiềm ừa, giám sét chặt chẽ của các cơ quan quản lý nhà nước
- Cần nghiên cửu tách cảc Trung tâm Đăng kiềm thuộc sở hữu nhã nước (bao gồm các trung tâm thuôc Cục Đăng kiềm Viêt Nam vã cảc trung tâm thuộc các Sờ Giao thông vận tải) khòi chế độ ngành chù quản và thành lập môt chủ thể quản lý chung các Trung tâm Đăng kiềm nãy.
- Các đon vị nhập khẳu phương tiện phải có hê thống cơ sờ bảo duõng, sửa chữa đat tiêu chuẩn để cỏ thể khắc phục những lỗi kỹ thuật của phương tiện, thay thể phụ tùng, linh kiện.
7. Ket cấu của luận án
Ngoài phằn mờ đằu, kểt luân, kết cấu luằn an gồm 3 chương
- Chương 1: Một số van để lý thuyết và kinh nghiệm quồc tể về chất lượng kiềm định xe cơ giới.
- Chucmg+ 2. Thực trạng chất lượng kiềm định xe cơ giới ờ Việt Nam
- Chương 3: Đinh hướng, quan điểm vã cảc giài pháp nằng cao chất lượng kiềm định xe cơ giới ở Việt Nam