Thạc Sĩ Nghiên cứu đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý chất thải nguy hại của khu công nghiệp

LUẬN VĂN THẠC SỸ
NĂM 2014

Học viên: Nguyễn Duy Hòa Lớp: CH18MT

iii
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ CHẤT THẢI NGUY HẠI TRÊN
THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM . 4
1.1. Tổng quan về chất thải nguy hại . 4
1.1.1. Phân loại, thành phần và tính chất CTNH 4
1.1.2. Các tác động của chất thải nguy hại . 7
1.1.3. Các biện pháp xử lý chất thải nguy hại 8
1.1.4. Các căn cứ pháp lý – Tiêu chuẩn Việt Nam .13
1.2. Tổng quan về quản lý chất thải nguy hại thế giới và Việt Nam 16
1.2.1. Tổng quan về quản lý chất thải nguy hại trên thế giới . 16
1.2.2. Tổng quan về quản lý chất thải nguy hại tại việt nam 19
1.2.2.1. Quản lý chất thải rắn nguy hại tại các tỉnh phía Nam . 19
1.2.2.2. Quản lý chất thải rắn nguy hại tại các KCN Phía Bắc 23
1.2.2.3. Quản lý chất thải nguy hại ở Việt Nam 24
CHƯƠNG 2 : ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 26
2.1. Đối tượng nghiên cứu 26
2.1.1. Khái quát về KCN Quang Minh 26
2.1.2. Hiện trạng quản lý CTNH tại KCN 31
2.1.2.1. Thu gom và vận chuyển 31
2.1.2.2. Lưu trữ . 32
2.1.2.3. Xử lý . 32
2.1.3. Quản lý nhà nước về CTNH 33
2.1.4. Một số ngành công nghiệp tạo ra nhiều CTNH trong KCN Quang Minh 35
2.1.4.1. Ngành dệt nhuộm . 35
2.1.4.2. Ngành điện, điện tử: . 36 Luận văn thạc sĩ Ngành: Khoa học môi trường

Học viên: Nguyễn Duy Hòa Lớp: CH18MT

iv
2.1.4.3. Ngành sản xuất giấy 37
2.1.4.4. Ngành sản xuất chất dẻo 38
2.1.4.5. Ngành sản xuất các sản phẩm từ cao su 38
2.1.4.6. Công nghệ gia công cơ khí kim loại 39
2.1.5. Hiện trạng quản lý và xử lý chất thải rắn nguy hại tại KCN Quang Minh . 39
2.1.5.1. Hiện trạng quản lý chất thải rắn nguy hại 40
2.1.5.2. Hiện trạng xử lý chất thải rắn nguy hại . 42
2.2. Phương pháp nghiên cứu . 43
2.2.1. Phương pháp luận 43
2.2.2. Các phương pháp cụ thể 43
2.2.2.1. Phương pháp thu thập, tổng hợp các tài liệu 43
2.2.2.2. Phương pháp khảo sát hiện trạng . 44
2.2.2.3. Phương pháp xử lý số liệu 45
2.2.2.4. Phương pháp ý kiến chuyên gia 45
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 46
3.1. Xác định thành phần và tính toán lượng chất thải nguy hại phát sinh . 46
3.2. Đề xuất các biện pháp quản lý CTNH Khu công nghiệp 48
3.2.1. Đề xuất hệ thống quản lý CTNH toàn diện cho KCN . 48
3.2.2. Sử dụng công cụ hỗ trợ trong quản lý CTNH 61
3.3. Đề xuất các biện pháp xử lý CTNH Khu công nghiệp 63
3.3.1. Các biện pháp giảm thiểu chất thải . 63
3.3.2. Đề xuất lựa chọn các biện pháp xử lý CTNH . 74
3.3.3. Quy hoạch xây dựng khu xử lý CTNH cho KCN Quang Minh 84
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ . 86
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 88
PHẦN PHỤ LỤC Luận văn thạc sĩ Ngành: Khoa học môi trường

Học viên: Nguyễn Duy Hòa Lớp: CH18MT

v
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
KCN Khu công nghiệp
KCN & KCX Khu công nghiệp & khu chế xuất
CSSX Cơ sở sản xuất
UBND Ủy ban nhân dân
TP. HN Thành phố Hà Nội
TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh
CTNH Chất thải nguy hại
CTR Chất thải rắn
CTRCN-CTNH Chất thải rắn công nghiệp – chất thải nguy hại
CTRCNNH Chất thải rắn công nghiệp nguy hại
CTCNNH Chất thải công nghiệp nguy hại
CTRSH Chất thải rắn sinh hoạt
Bộ KHCN&MT Bộ khoa học công nghệ và môi trường
Sở TN&MT Sở Tài nguyên và Môitrường
Sở KHCN Sở khoa học công nghệ
BQL Ban quản lý
BQLKCN Ban quản lý khu công nghiệp
URENCO Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội
HANIF Qũy đầu tư phát triển đô thị-Hà Nội
TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam
QCVN Quy chuẩn Việt Nam
ĐTM Đánh giá tác động môi trường Luận văn thạc sĩ Ngành: Khoa học môi trường

Học viên: Nguyễn Duy Hòa Lớp: CH18MT

vi
CE Hiệu quả quá trình đốt
TBVTV Thuốc bảo vệ thực vật
PE Poly Etylen
VOC Chất hữu cơ dễ bay hơi




















Luận văn thạc sĩ Ngành: Khoa học môi trường

Học viên: Nguyễn Duy Hòa Lớp: CH18MT

vii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1. Các dạng chất thải nguy hại phát sinh theo nguồn gốc phát sinh và ngành
nghề sản xuất 5
Bảng 1.2. Mối nguy hại của CTNH lên con người và môi trường 7
Bảng 1.3. Khả năng áp dụng các kỹ thuật xử lý chất thải nguy hại . 10
Bảng 1.4. Tình hình xử lý chất nguy hại bằng phương pháp đốt ở một số nước . 12
Bảng 1.5. Một số công nghệ xử lý CTNH phổ biến ở Việt Nam . 13
Bảng 1.6. Lượng CTNH phát sinh trung bình hàng năm tại một số nước 18
Bảng 1.7. Khối lượng chất thải rắn công nghiệp tỉnh Đồng Nai năm 2010 20
Bảng 1.8. Khối lượng chất thải rắn phát sinh tại TP.Hồ Chí Minh năm 2010 20
Bảng 1.9. Khối lượng CTRCN-CTNH phát sinh tại các CSSX trong KCN&KCX
phân theo ngành nghề sản suất trên địa bàn TpHCM 21
Bảng 1.10. Dự báo khối lượng CTRCN-CTNH phát sinh trên địa bàn TpHCM đến
2020 22
Bảng 1.11. Xu hướng của tổng lượng chất thải, CTR công nghiệp, chất thải công
nghiệp nguy hại trong giai đoạn 1999 – 2025 24
Bảng 2.1. Tổng hợp lĩnh vực ngành nghề hoạt động sản xuất trong KCN Quang
Minh 29
Bảng 2.2. Khái quát về các cơ sở xử lý thuộc URENCO Hà Nội 33
Bảng 2.3. Lượng chất thải công nghiệp xử lý bởi URENCO Hà Nội . 33
Bảng 2.4. Quy trình phát sinh CTNH tư ngành Dệt nhuộm 36
Bảng 2.5. Quá trình phát sinh CTNH từ sản xuất lắp ráp mạch in 37
Bảng 3.1. Kết quả tổng hợp các chất thải nguy hại phát thải theo ngành nghề sản
xuất . 46
Bảng 3.2. Một số loại chất thải và tính tương thích của chất phụ gia hóa rắn 76
Bảng 3.3. Kết quả nghiên cứu đốt nhiệt phân đối với một số loại chất thải công
nghiệp nguy hại 79 Luận văn thạc sĩ Ngành: Khoa học môi trường

Học viên: Nguyễn Duy Hòa Lớp: CH18MT

viii
Bảng 3.4 Kết quả nghiên cứu đốt nhiệt phân đối với chất thải TBVTV (T R TC R >
1100 P
0
P C) . 80
Bảng 3.5. Phân tích so sánh tính khả thi của các loại lò đốt chất thải nguy hại 82






















Luận văn thạc sĩ Ngành: Khoa học môi trường

Học viên: Nguyễn Duy Hòa Lớp: CH18MT

ix
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1.1. Cơ sở hạ tầng xử lý rác ở Singapore 13
Hình 1.2. Bãi chôn lấp rác ở Semakau . 13
Hình1.3. Cảng trung chuyển ở Tuas South 13
Hình 1.4. Chôn lấp chất thải rắn ở Semakau . 13
Hình 2.1. Sơ đồ minh họa vị trí KCN Quang Minh . 22
Hình 2.2. Sơ đồ tổ chức ban quản lý KCN Quang Minh . 24
Hình 2.3. Hệ thống quản lý CTNH tại KCN Quang Minh 35
Hình 2.4. Quy trình sản xuất các sản phẩm từ cao su 38
Hình 3.1.Các thành phần của hệ thống quản lý CTNH áp dụng tại KCN Quang
Minh . 49
Hình 3.2. Sơ đồ giảm thiểu và xử lý chất thải theo thứ tự ưu tiên . 50
Hình 3.3. Mô hình sơ đồ tổ chức quản lý CTNH cho KCN Quang Minh . 51
Hình 3.4. Sơ đồ hệ thống kỹ thuật quản lý và xử lý chất thải nguy hại 55
Hình 3.5. Sơ đồ công nghệ tận dụng thùng chứa phế thải bằng nhựa . 65
Hình 3.6. Sơ đồ quy trình công nghệ tái sinh nhớt phế thải 66
Hình 3.7. Sô đồ tái chế nhôm từ phế liệu . 67
Hình 3.8. Quy trình tẩy nhuộm vải gia công 68
Hình 3.9. Sơ đồ qui trình công nghệ sản xuất giấy 72
Luận văn thạc sĩ 1 Ngành: Khoa học môi trường



Học viên: Nguyễn Duy Hòa Lớp: CH18MT
MỞ ĐẦU
Thành phố Hà Nội với dân số trên 6,9 triệu người nằm trong vùng trung tâm
kinh tế trọng điểm phía Bắc là một trong các địa phương có tốc độ đô thị hóa, công
nghiệp hóa nhanh chóng. Quá trình phát triển kinh tế tại các địa phương gắn liền với
việc hình thành các khu công nghiệp lớn, thu hút rất nhiều doanh nghiệp trong và
ngoài nước đầu tư. Song song với quá trình phát triển kinh tế là sự gia tăng, ảnh
hưởng tác động tiêu cực đến môi trường, lượng chất thải phát sinh ngày càng nhiều,
đa dạng và phức tạp. Đặc biệt là chất thải nguy hại từ các hoạt động công nghiệp.
Hà Nội là một trong những thành phố của vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc
gặp phải và đối đầu sớm nhất với chất thải nguy hại. Khả năng quản lý và xử lý chất
thải nguy hại của tỉnh chưa theo kịp yêu cầu thực tế. Việc sử dụng ngày càng nhiều
chủng loại nguyên vật liệu và hóa chất trong sản xuất công nghiệp đã dẫn đến sự
phát thải chất thải nguy hại vào môi trường dưới cả ba dạng nước thải, khí thải và
chất thải rắn. Do đó, việc nghiên cứu về chất thải nguy hại cùng với biện pháp quản
lý và xử lý là vấn đề cần thiết và cấp bách.
Trong số 13 KCN trên địa bàn thành phố Hà Nội, KCN Quang Minh - Xã
Quang Minh - huyện Mê Linh - thành phố Hà Nội chính thức hoạt động từ năm
2004 là một khu công nghiệp tiêu biểu đi đầu với cơ cấu ngành nghề đa dạng, tập
trung nhiều doanh nghiệp lớn với đa dạng các ngành nghề sản xuất như: 1T Sản xuất
phụ tùng cơ khí, phụ tùng ô tô và xe máy, sản xuất khuôn mẫu chính xác, linh kiện
thiết bị điện tử điện lạnh, đồ gỗ trang thiết bị nội thất, in bao bì nhãn mác các loại,
nhuộm len, dược phẩm, chế biến đồ trang sức vv đồng 1T thời phát sinh lượng chất
thải công nghiệp nhiều và đa dạng có thể đặc trưng cho ngành công nghiệp Hà Nội
thu nhỏ. Trong quá trình hoạt động của các nhà máy trong khu công nghiệp Quang
Minh Hà Nội, với việc phát sinh chất thải nguy hại là đa dạng về chủng loại cũng
như khối lượng chất thải khác nhau (Dầu thải, rẻ lau dính dầu, cặn sơn, kim loại
nặng và bùn thải nguy hại ), một số doanh nghiệp phát sinh chất thải nguy hại
thường gặp khó khăn trong vấn đề đăng ký chủ nguồn chất thải nguy hại, lưu trữ Luận văn thạc sĩ 2 Ngành: Khoa học môi trường
Học viên: Nguyễn Duy Hòa Lớp: CH18MT
quản lý chất thải trong nhà máy, hợp đồng vận chuyển xử lý chất thải nguy hại với
đơn vị có đủ chức năng theo quy định. Cùng với việc quan tâm quản lý của các
doanh nghiệp trong khu công nghiệp đối với các chất thải nguy hại còn chưa cao, sự
rời rạc thiếu đồng nhất trong các vấn đề quản lý, hợp đồng thu gom xử lý chất thải
nguy hại với các đơn vị có chức năng theo quy định của Nhà nước. Do vậy, việc lựa
chọn KCN Quang Minh làm mô hình quản lý và đề xuất là hợp lý và thích hợp với
tình hình thực tế. Trên cơ sở đề xuất và áp dụng thành công mô hình quản lý chất
thải nguy hại tại KCN Quang Minh có thể nhân rộng và áp dụng cho các KCN trên
toàn thành phố Hà Nội.
Đề tài "Nghiên cứu đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý
chất thải nguy hại của khu công nghiệp Quang Minh" sẽ thực hiện nghiên cứu,
xây dựng quy trình quản lý CTNH đáp ứng được yêu cầu thực tế với hy vọng góp
phần tham gia vào công tác quản lý chất thải nguy hại tại KCN Quang Minh nói
riêng và các KCN trên địa bàn thành phố Hà Nội nói chung.
MỤC TIÊU VÀ CẤU TRÚC LUẬN VĂN
1. Mục tiêu nghiên cứu
- Đánh giá công tác quản lý chất thải nguy hại của KCN Quang Minh;
- Đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chất thải nguy hại
cho KCN Quang Minh.
2. Nội dung nghiên cứu
- Tóm tắt điều kiện tự nhiên và điều kiện xã hội trong khu vực thực hiện đề
tài.
- Khảo sát tình hình hoạt động, tình hình thu gom và xử lý chất thải nguy hại
tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp Quang Minh - thành phố Hà Nội, xác
định mức phát thải và khả năng tác động đến môi trường.
- Đánh giá hiện trạng công tác quản lý CTNH tại KCN Quang Minh.
- Từ kết quả nghiên cứu, đề xuất biện pháp và quy trình quản lý CTNH hiệu
quả tại KCN Quang Minh. Luận văn thạc sĩ 3 Ngành: Khoa học môi trường
Học viên: Nguyễn Duy Hòa Lớp: CH18MT
3. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thu thập, tổng hợp các tài liệu có liên quan: Mục tiêu của
phương pháp này nhằm thu thập các số liệu, tài liệu liên quan đến đặc điểm tự
nhiên, kinh tế – xã hội của khu vực nghiên cứu; các văn bản pháp quy về quản lý
chất thải nguy hại; các tài liệu; kinh nghiệm thực tiễn trên thế giới cũng như ở Việt
Nam có liên quan đến chất thải nguy hại. Nguồn sưu tầm từ các tài liệu đã công bố,
từ các kinh nghiệm được đào tạo, học hỏi, từ internet.
- Phương pháp khảo sát hiện trạng: Phương pháp này được sử dụng nhằm
thu thập thông tin tổng quan về các cơ sở có phát sinh chất thải nguy hại trong
KCN, nắm bắt được thực trạng và những tồn tại của công tác quản lý chất thải nguy
hại trong KCN. Đã tiến hành khảo sát thực tế tại các doanh nghiệp KCN Quang
Minh về hiện trạng quản lý CTNH.
- Phương pháp xử lý số liệu: Từ kết quả điều tra thu được, đề tài sử dụng
phần mềm Excel để thống kê các nguồn phát thải, lượng chất thải nguy hại phát
sinh trong KCN Quang Minh. Trên cơ sở đó, xác định hệ số phát thải chất thải nguy
hại.
- Phương pháp chuyên gia: Tham khảo ý kiến các chuyên gia trong đánh giá
hiệu quả và đề xuất các giải pháp quản lý chất thải nguy hại.
4. Cấu trúc luận văn
Chương 1: Tổng quan về quản lý chất thải nguy hại trên thế giới và việt nam
Chương 2 : Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
Chương 3 : Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Kết luận và kiến nghị