Chuyên Đề Nghiên cứu dân tộc Chăm (40 trang tham khảo)

Dântộc thiểu số Chăm có khoảng 100.000 dân, xếp thứ 17 trong 54 thành phần tộcngười nước ta; sống tập trung đông nhất ở 3 tỉnh Bình Thuận, Ninh Thuận và AnGiang. Ngoài ra họ còn cư trú một phần ở các tỉnh từ Nam Trung Bộ đến Ðông vàTây Nam Bộ. Hiện nay người Chăm còn sống rải rác ở nhiều nước khác nhưCampuchia, Thái Lan, Malaysia

Nhữngnét đặc sắc của văn hoá Chăm thể hiện từ tiếng nói, chữ viết, từ nghệ thuật vàkỹ thuật tạo dáng của các ngôi tháp bằng đất, các pho tượng bằng đá, đến cácsản phẩm vải thêu, dệt hoa văn, dệt thổ cẩm hoặc đồ gốm và các vật dụng phục vụcho cuộc sống hàng ngày.
NgườiChăm có tiếng nói và chữ viết riêng của mình. Chăm Tây cùng với sự duy trì pháttriển Hồi giáo trong việc học tập giới luật và tìm hiểu kinh thánh Koran nên đãdùng chữ Ả Rập và chữ Mã Lai. Cho đến bây giờ Chăm Tây sử dụng loại chữ MãLai khá thành thạo trong việc ghi chép và thư từ Chăm Ðông thì sử dụng chữThrah và xem đó là loại chữ truyền thống.
NgườiChăm luôn tự hào về những ngôi tháp Chăm-pa cổ kính xây dựng bằng đất nung độcđáo. Hình ảnh vũ nữ Chăm-pa cổ xưa đã được chạm khắc vào các đền tháp, trong đóbức phù điêu Vũ nữ Trà Kiệu là một trong những tuyệt tác. Là một bộ phận củanền văn hoá dân tộc, kiến trúc dân gian của người Chăm cũng có một lịch sử vàtruyền thống lâu đời. Bàn tay và khối óc sáng tạo của dân tộc Chăm làm sáng tỏtính phong phú, đa dạng, giúp chúng ta thấy được sự giao lưu văn hoá, quá trìnhphát triển của tộc người.
Ngườita còn thấy nhiều nét trạm trổ và các bức tượng bằng đá thể hiện nếp sinh hoạtca múa và chơi nhạc dân gian rất sinh động. Người Chăm luôn mang trong máu củamình một tâm hồn văn nghệ dân tộc đặc biệt. Nghệ thuật truyền thống luôn đượcngười Chăm nuôi dưỡng, trân trọng và liên tục truyền cho nhau từ bao đời nay.
MúaChăm phong phú và độc đáo. Hầu như mỗi làng Chăm có một đội múa riêng. Nhữngđiệu múa cổ xưa nhất thường được trình diễn trong các lễ hội. Các nghệ nhânChăm đã sáng tác thêm những điệu múa đặc sắc như múa chàm rông, múa đoa pụ (độibình nước trên đầu). Múa quạt là điệu múa phổ thông của người Chăm. Khi múa,các vũ nữ dùng quạt làm đạo cụ để biểu diễn những loại múa khác nhau. Múa bóngmang tính tôn giáo và cũng rất phổ biến của người Chăm. Trong những nét đặctrưng của múa Chăm là múa ổn định theo nhạc. Dàn nhạc đệm cho múa thương gồmhai trống ba-ra-nưng và một kèn sa-ra-nai. Nhìn chung, vũ điệu Chăm-pa nhằm phôdiễn vẻ đẹp của con người.
NgườiChăm có nhiều lễ hội trong năm, như hội Rija, Roya, Ramadan, lễ Pơk Băng Yang,lễ Katê Trong đó, lễ hội Katê là một trong những lễ hội lớn nhất của ngườiChăm được tổ chức thường xuyên vào đầu tháng 7 (lịch âm) tức là vào trung tuầntháng 9 (âm lịch) và tháng 10 (dương lịch) để tưởng nhớ các vị anh hùng dân tộcvà ông bà tổ tiên.
Thổcẩm là nghề truyền thống của người Chăm. Thiếu nữ đến tuổi lấy chồng, ai cũngbiết dệt vải. Những tấm khăn, cái áo làm ra được coi là thước đo của sự đảmđang tháo vát của các cô gái Chăm. Nghề dệt thổ cẩm đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéoléo. Ðể có một tấm chăn, các cô gái phải cần mẫn ngồi bên khung cửi từ sáng đếnchiều tối với sự nhịp nhàng, chuẩn xác trong từng thao tác. Chỉ cần một mối chỉbị rối, mặt vải sẽ không còn mịn nữa. Các sản phẩm dệt của người Chăm khá phongphú, đáp ứng rộng rãi cho nhu cầu trang phục, trang sức của người Chăm.
Vàodịp hội hè, lễ lạc, trai gái Chăm còn trang sức bằng các thắt lưng do ngườiChăm tự dệt. Hầu như phần lớn các sản phẩm vải của người Chăm không thể thiếucác loại hoa văn trang trí, nhất là trên các y phục cổ truyền của các thiếu nữ.